وزارت صحت عامه افغانستان می‌گوید که یکی از عوامل اساسی مرگ و میر ناشی از سرطان، عدم آگاهی مردم، تشخیص ناوقت، نبود معلومات در نزد کارمندان صحی و تداوی اشتباهی است.
این وزارت، افزایش آمار بیماران مبتلا به سرطان به ویژه زنان مبتلا به سرطان پستان را نگران کننده خوانده و برای مبارزه با آن از راه اندازی برنامه‌هایی خبر داده است.
فدا محمد پیکان، معین عرضه خدمات صحی وزارت صحت افغانستان در سمپوزیمی به هدف بهبود تشخیص و درمان سرطان در آن کشور گفت که بخش‌های تشخیص و تداوی امراض سرطانی، در شفاخانه‌های جمهوریت، استقلال، صحت طفل اندراگاندی و نیز مرکز تشخیص امراض سرطانی در لابراتوارهای مرکزی کابل ایجاد شده است.
آقای پیکان گفت "اعراض و علایم سرطان‌ها یک کمی گنگ است، روی ظرفیت کارمندان صحی کار کردیم، تریننگ‌های مختلف را دایر کردیم تا اینها در اولین مواجه‌شدن با مریض حد اقل مساله سرطان‌ها از نظرشان دور نماند...امسال دو مرکز دیگر را در هرات و ولایت بلخ که هر کدام اینها از لحاظ تداوی ظرفیت ده – ده بستر را دارد، آغاز خواهیم کرد".
سازمان جهانی صحت گزارش داده است که از هر شش نفری که در جهان می‌میرد، دلیل مرگ یکی از آنها سرطان است. این نهاد جهانی گزارش داده است که تنها در سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۹.۶ میلیون نفر در جهان در اثر ابتلا به سرطان جان باختند.
افغانستان نیز از این امر مستثنا نیست و پس از امراض قلبی، امراض سرطانی بیشترین بیماران را در این کشور دارد که به گفتۀ داکتر پیکان بین ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار نفر در افغانستان به این بیماری مبتلا استند.
به گفتۀ معین وزارت صحت افغانستان در سال گذشته میلادی، ۲۰ هزار واقعه جدید سرطان در آن کشور ثبت شد و در همین سال ۱۵ هزار نفر در اثر ابتلا به سرطان جان باختند.
شینکی کروخیل، عضو مجلس نمایندگان افغانستان که یکی از نجات یافتگان سرطان پستان است، بر تجدید و افزایش آگاهی کارمندان صحی و داکتران در مورد سرطان تاکید کرد و گفت که وزارت‌های صحت و تحصیلات عالی باید نصاب درسی شان را با معلومات در مورد سرطان به‌روز کنند.
خانم کروخیل همچنان بر راه اندازی سمپوزیم‌های علمی تاکید کرد که در رابطه به سرطان‌ها تحقیق کرده و نتایج آن را با مردم و افراد مسلکی شریک بسازند. او با تاکید بر اینکه نباید صحبت در مورد سرطان پستان شرم باشد، گفت: "این چه عیب و شرم است که ما راجع به سرطان صحبت نمی‌کنیم، نه مریض صحبت می‌کند، نه فامیل مریض صحبت می‌کند، نه رسانه‌ها صحبت می‌کند، نه کارمندان صحی صحبت می‌کنند، هیچ چیز هم چاپ نمی‌شود و بلاخره باید بدانیم که چه می‌گذرد با ما".
این عضو مجلس تاکید کرد که سرطان یک نوع بیماری است و باید با آن به گونه‌ای که با سایر بیماری‌ها برخورد می‌شود، برخورد شود.
این در حالی است که بر بنیاد شاخص سازمان صحی جهان، باید ده در صد بودجه ملی به بخش صحت اختصاص یابد؛ اما به گفتۀ وزارت صحت اکنون افغانستان حدود چهار در صد بودجه را به این سکتور اختصاص داده است.
بر بنیاد شاخص این سازمان، برای هر هزار نفر یک بستر باید موجود باشد؛ اما افغانستان هنوز هم به ایجاد ۲۱ هزار و ۵۰۰ بستر دیگر نیاز دارد.