ادارۀ حمایت از کودکان می‌گوید که مکاتب در منازعات مسلحانه از جوانب مختلف جهت مقاصد شان استفاده می‌شود و جنگ روی کودکان و خانواده‌های شان تأثیرات ناگوار به جا گذاشته است.
این اداره با توجه به پیشرفت و تغییرات در افغانستان، تأکید می‌کند که استراتیژی ملی حمایت از اطفال در این کشور به تجدید نیاز دارد.
در همین حال، وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان، می‌پذیرد که کودکان افغان وضعیت مطلوب ندارند.
آمار وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان نشان می‌دهد که ۲۳ تا ۲۵ کتگوری اطفال آسیب پذیر در این کشور وجود دارند که در رأس آنها ۳.۷ میلیون کودکان واجد شرایط بازمانده از آموزش اند.
این وضعیت نگران‌کنندۀ کودکان افغان، نهادهای ملی و جهانی را در این کشور واداشته است تا نشست دو روزۀ مشورتی را برگزار کنند تا بتوانند پس از بررسی نقاظ ضعف و قوت، راهکاری جامع را برای بهبود وضعیت کودکان افغان تدوین کنند.
آنو ون منِن، مسوول موسسۀ حمایت از کودکان در افغانستان، روز یکشنبه در نخستین روز این نشست گفت که زندگی کودکان به دلیل جنگ نه تنها در روستاها خراب شده است؛ بلکه ناامنی آمار کودکان کارگر را در شهرها نیز افزایش داده است که نهادهای مددرسان تنها شمار کم آنها را تحت پوشش دارند.
آقای منِن گفت: "ما نیاز داریم که تأثیرات جنگ را بر کودکان درک کنیم، ما تأثیرات جنگ را به صورت دوامدار روی کودکان و خانواده‌ها در افغانستان می‌بینیم، تمام جوانب در جنگ از مکاتب کار می‌گیرند، جنگ روی مراکز صحی تأثیر دارد و امکانات زندگی را مختل می‌کند و ما گماشتن کودکان را در جنگ توسط جوانب مختلف از بین نبرده ایم".
مسوول موسسۀ حمایت از کودکان گفت که جلوگیری از دخیل‌ساختن کودکان در صفوف جنگ، به اقدامات حکومت و خارج از حکومت نیاز دارد.
به گفتۀ آقای منِن، کارهایی جهت حمایت از حقوق کودکان توسط دولت و نهادهای همکار در پانزده سال گذشته در افغانستان انجام شده است؛ اما هنوز هم کودکان افغان، در معرض تهدیدهای گوناگون قرار دارندږ
منن با اشاره به تدوین استراتیژی ملی حمایت از اطفال در معرض خطر در سال ۲۰۰۴ میلادی تأکید کرد "هنوز هم کارهای اساسی باقی مانده که انجام شود، به خصوص با توجه به ساده سازی پالیسی و چارچوب کار برای حفاظت از کودکان، استراتیژی ملی حمایت از اطفال در معرض خطر به تجدید نیاز دارد؛ همان طوری که کشور پیشرفت داشته، نیاز است که استراتیژی نیز با این توسعه و پیشرفت هماهنگ شود".
مسوول موسسۀ حمایت از کودکان در افغانستان افزود که مجلس نمایندگان این کشور باید در قبال قانون حمایت اطفال تصمیم بگیرد و از نهادهای که در راستای حقوق کودکان کار می‌کنند، خواست تا وکلای مجلس را برای تصویب این قانون تشویق کنند.
فیض‌الله ذکی، وزیر کار و امور اجتماعی افغانستان در این نشست با پذیرفتن وضعیت نامطلوب کودکان گفت که جنگ، فقر و نیازمندی، خشکسالی و بیجاشدن، در این کشور بیشتر کودکان را متأثر ساخته است و برای محافظت آنها، به برنامه‌های فقرزدایی با تمرکز بر کودکان، آموزش، صحت و تقویت استعدادهای کودکان نیاز است.
اما آقای ذکی، افزود که با توجه به موجودیت ده قانون مستقل و نُه قانون متمم برای حمایت از کودکان، ایجاد پالیسی‌ها و راهکارها، بنیاد قوی حقوقی محافظت از کودکان در این کشور به میان آمده است.
آقای ذکی گفت: "سعی دیگر ما این است که امروز با هم مشوره کنیم که وقتی که علاوه بر جامعه، علاوه بر بزرگان، علاوه بر شوراهای اجتماعی، شوراهای قریَوی، ۴۰۰ نهادی داوطلب اجتماعی وجود دارند که در ساحه محافظت از اطفال کار می‌کنند، چگونه ما به یک هماهنگی بهتر دست بیابیم تا اثرات و ثمرات کار ما مؤثرتر و بزرگتر باشد، قابل لمس‌تر برای جامعه باشد".
اما به گفتۀ آقای ذکی، حضور ۱۴۰۰۰ کارمند اجتماعی در ۱۳۸ ولسوالی برای دادخواهی داوطلبانه از حقوق کودکان، تحت پوشش قرارگرفتن و پیگیری ۲۸هزار قضیه کودکان، موجودیت ۵۶ پرورشگاه دولتی و خصوصی با گنجایش ده‌هزار کودک و ۳۰ مرکز محافظت از اطفال با گنجایش دوهزار کودک، کارهایی اند که حکومت انجام داده است.
همچنان وزیر کار و امور اجتماعی افغانستان، گفت که ساخت ۲۰ پرورشگاه، شش مرکز جدید محافظت اطفال در شش زون و برنامه‌های آموزشی و صحی تحت چتر وزارت‌های معارف و صحت، از تلاش‌هایی دیگر در راستای بهبود وضعیت کودکان افغانستان است.
از سویی هم، استیفانو ساوی، معاون ادارۀ حمایت از کودکان سازمان ملل در افغانستان (یونیسف) در این نشست دو روزه بر پاسخ‌های پایدار، هماهنگ، جامع و درازمدت در زمینۀ مسایل مربوط به حفاظت از کودکان تأکید کرد و گفت که باید از محافظت اطفال مفاهیم واضح جهت سهولت امور ایجاد شود.
ساوی گفت: "بیشتر روی پیش‌گیری، محافظت و عوامل خطر تمرکز صورت گیرد و نقش حیاتی بازیگران اصلی که برای محافظت از کودکان در افغانستان وجود دارند، تقویت شود".
این در حالی است که برعلاوۀ محرومیت ۳.۷ میلیون کودک واجد شرایط از آموزش، ۱.۲ میلیون کودک کارگر روی جاده، ۱.۹ میلیون کودک کارگر به شمول ۱.۳ میلیون کودک شاقه‌کار در سکتور زراعت، صنعت و تولید در افغانستان وجود دارند.
اما وزیر کار و امور اجتماعی افغانستان به این ارقام تردید دارد؛ ولی تأیید کرد کودکانی که مکتب نمی‌روند به آسانی در معرض سوء استفاده شبکه‌های تروریستی، قاچاق انسان، مواد مخدر و کارهای شاقه قرار دارند.