شورای علمای افغانستان، باصلاحیت ترین مرجع دینی آن کشور، یک و نیم دهه پس از سقوط رژیم تندرو اسلامی طالبان، هنوز هم نفوذ عمیقی در درون بافتهای جامعۀ افغانی دارد. اما مظاهرات اخیر در کابل شماری از روحانیان را واداشت تا حکومت را تهدید به قطع حمایت کنند.
محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان بار بار گفته است که فاصله میان ارگ و منبر را کم می سازد، اما به باور برخی از اعضای شورای علمای افغانستان، آقای غنی به اندازۀ حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان با علما مشورت نمی کند.
عنایت الله بلیغ عضو شورای علمای افغانستان در صحبت با خبرگزاری رویترز حکومت را متهم کرده است که در درون خود سرگرم جدال قدرت است اما به گفتۀ وی در بیرون قانون تطبیق نشده و کسانیکه به حریم اسلام تجاوز می کنند از کیفر به دور می مانند.
آقای بلیغ گفته است که حدود ۷۰۰۰ پیرو دارد که همه از هرگونه امر وی پیروی می کنند. او دولت را ترغیب کرده است تا جلو فعالان مدنی منتقد از روحانیان دینی را بگیرد در غیر آن هشدارگونه گفته است که می تواند کابل را از این رو به آن رو برگرداند.
"مرگ بر ملاها"
شماری از مظاهرات با وصف کوچک بودن، برای افغانستان تحریک کننده بوده است، زیرا در آن فعالان آشکارا از قوانین و سنتهای موجود انتقاد می کردند. در مظاهراتی که پس از مرگ فرخنده در کابل صورت گرفت شماری از مظاهره کنندگان حتا شعار "مرگ بر ملاها" را سر دادند.
مزید بر آن، چندی پیش یک زن فعال مدنی در شهر کابل در اعتراض به خیابان آزاری زنان با زره ستر کنندۀ برجستگی های بدنش در جاده های شهر گردش کرد. در اعتراض دیگر گروهی از مردان با چادری زنانه در محضر عام بر آمدند.
عبدالبصیر حقانی رئیس شورای علمای افغانستان چند روز پیش در همایش بزرگی در کابل گفت که روحانیان دینی افغان در هفت ماه حکومت رئیس جمهور غنی به اندازۀ تحقیر شده اند که در هیچ مقطع تاریخ افغانستان پیشینه نداشته است.
در همین حال سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان می گوید که رئیس جمهور غنی در تصامیم خود دو اصل – اجماع و منافع ملی- را در نظر می داشته باشد و همواره بر اساس آن عمل می کند.
اجمل عبید عابدی می گویدکه در همه تصامیم رئیس جمهور افغانستان علمای دینی، رهبران سیاسی و جهادی و اعضای جامعۀ مدنی مشورت می دهند. او می گوید که آقای غنی به گونۀ هفته وار و در روز های جمعه پس از ادای نماز، با اعضای شورای علما دیدار کرده و از آنان در امور مشورت می خواهد.
با اینحال به تحلیل خبرگزاری رویترز حدود ۳۰۰۰ روحانی و عالم دینی که از سوی یک شورای مقتدر ۱۵۰ عضوی در سرتاسر کشور رهبری می شود، این توانمندی را در جامعۀ سنتی افغانستان دارند که از طریق مسجد و منبر افکار عامه را به گونۀ چشمگیری تحت تاثیر قرار دهند و کم از کم سنتگرایان دینی را بر ضد نظام بشورانند.