ظهور داعش و تهدید داشته های فرهنگی افغانستان

تخریب تندیس‌های موزیم موصل توسط تندروان داعش

از چندی به اینسو گزارش هایی در مورد حضور عناصر گروه دولت اسلامی یا داعش در افغانستان به نشر می رسد که نه تنها از رهگذر امنیتی و نظامی مایۀ نگرانی شده است بلکه دغدغه هایی را در درون حلقه های فرهنگی افغان نیز ایجاد کرده است.

تخریب آبدات ارزشمند فرهنگی و تاریخی در شهر موصل عراق از سوی جنگجویان گروه دولت اسلامی، پیام نگران کنندۀ را به جهان و به ویژه افغانستان فرستاده است. گروه طالبان در زمان حاکمیت خود در افغانستان یادگار های کهن تاریخی از جمله تندیس های بودا در بامیان و شمار دیگر مجسمه های موجود در موزیم ملی را تخریب کردند.

گزارش رسانه ها مبنی برتخریب برخی آرامگاه ها و زیارتگاهها در ولایت لوگرتوسط عناصری که خود را وابسته به گروه داعش می خوانند، پیام تکاندهنده داشت. اکنون حلقه های فکری افغانستان به ویژهمسوولان نهاد های حفاظت از میراثهای فرهنگی این کشور نگران اند که مبادا تاریخ باردیگر تکرار شود.

عمراخان مسعودی رئیس موزیم ملی افغانستان با ابراز نگرانی از آسیب پذیری میراثهای فرهنگی کشور به مسوولان توصیه می کند که در زمینۀ مصوونیت و حفاظت از آثار و آبدات تاریخی توجه بیشتری بکنند، آثاری که در زمان جنگ های داخلی و رژیم طالبان به گفتۀ وی "صدمات مدهشی" را متحمل شد. او می گوید که این امانت تاریخی باید با امانتداری کامل به نسل های بعدی سپرده شود.

ابزار دشمن

به باور آقای مسعودی دشمنان همیشه از نقاط ضعیف مردم به ویژه میزان پایین دانش و آگاهی استفاده کرده اند و حالا هم نگرانی وجود دارد که مبادا مردمی که سواد و قدرت تحلیل ندارند و ارزش افتخارات نیاکان شان را درک نمی کنند، آلۀ دست آنان قرار گیرند. او می گوید که احتمال دارد که "به نام بتخانه بر موزیم ها حمله شود و بت شکنی صورت گیرد" که به گفتۀ وی باید درهمچو حالات مسولان هوشیارانه عمل کنند.

یک مسوول ارشد ریاست حفظ و نگهداشت آثار و آبدات تاریخی وزارت اطلاعات و فرهنگ که به دلیل سفر های کاری به ولایات نخواست نامش فاش شود، نیز نگران یادگار های تاریخی افغانستان است. به گفتۀ این مقام آثار و آبدات تاریخی متعلق به همه مردم افغانستان است و دولت و مردم در حفاظت آن مسوولیت یکسان داشته و باید سهم خود را ادا کنند.

فرهنگیان افغان به ویژه در ولایت هایی مانند غزنی، بامیان و هرات که از رهگذر داشته های فرهنگی و کهن غنی تر اند، از حضور داعش در افغانستان و احتمال آسیب بیشتر به آبدات تاریخی نگرانی دارند.

شاه حسین مرتضوی روزنامه نگار از ولایت غزنی - مرکز فرهنگی جهان اسلام- ظهور داعش را در افغانستان یک فاجعه می داند . مرتضوی می گویدکه با توجه به عملکرد داعش با موزیم شهر موصل و زنده سوزانیدن انسان در قفس آهنین،این گروه نشان داده است که هم از لحاظ انسانی و هم از رهگذر تحجر فکری و فرهنگی خطرناکتر از طالبان می باشد.

اما در حال حاضر طالبان و گروه نو ظهور داعش تنها تهدید برای آبدات و میراثهای فرهنگی و تاریخی افغانستان نبوده بلکه حوادث طبیعی و حفریات خودسرانۀ افراد سودجو نیز خطر دیگری است که به گفتۀ فرهنگیان، حکومت و مردم باهم در جلوگیری از آن توجه کنند.