مسک تویتر را 'پرندۀ آزاد' خواند؛ آیا باید نگران فضای بی‌حد و حصر آزادی بیان در این شبکه بود؟

ایلن مسک، میلیاردر و کارآفرین امریکایی

هفتهٔ گذشته ایلن مسک، مالک جدید تویتر که خود را از حامیان مطلق آزادی بیان می‌داند، در یک پیام نوشت که "پرنده آزاد شد"، اما شماری از کارشناشان حوزهٔ تجارت و حقوق بشر نگران‌اند که تویتر به نام آزادی بیان مکانی برای ترویج نفرت، تفرقه‌افکنی، و انتشار اطلاعات نادرست درباره انتخابات و امور بین‌المللی تبدیل شود.

خبرگزاری اسوشیتدپرس در مقاله‌ای مفصل به بررسی وضعیت تویتر تحت مالکیت جدید ایلن مسک، میلیاردر و کارآفرین امریکایی پرداخته است.

یکی از نخستین اقدامات آقای مسک پس از تکمیل خرید تویتر به مبلغ ۴۴ میلیارد دالر، اخراج مدیران ارشد این شبکهٔ اجتماعی، از جمله ویجایا گاد، مسوول اعتماد و امنیت در این شبکه اجتماعی، بود.

او پس از مالکیت تویتر با اشاره به نماد یا لوگوی تویتر که یک پرندۀ آبی‌رنگ است، در یک تویت نوشت: "پرنده آزاد شد."

مسک که رییس اجراییهٔ شرکت موترسازی تسلا و شرکت فضایی اسپیس اکس (SpaceX) نیز است، گفته است برای اینکه تویتر توانایی خود را برای آزادی بیان درک کند، این شرکت باید خصوصی شود.

او همچنین، پیام آشتی‌جویانه‌ای را برای آگهی‌دهندگان محتاط ارسال کرد و به آنان اطمینان داد اجازه نخواهد داد که تویتر به "منظره جهنمی رایگان برای همه" تبدیل شود. اما مشکل این است که حتا ثروتمندترین مرد جهان نیز نمی‌تواند هر دو طرف را داشته باشد.

تجربه پلتفورم‌هایی مانند "گَب" و "پارلر" که به برقراری کامل "آزادی بیان" شهرت دارند، حکایت‌های هشداردهنده‌ای اند که وقتی نظارتی در کار نباشد، چه اتفاقات ناخوشایندی رخ می‌دهد.

این شبکه‌های اجتماعی کوچک و خاص در میان محافظه‌کاران و آزادی‌خواهانی که از سانسور نظرات و دیدگاه‌های خود در پلتفورم‌هایی مانند فیسبوک خسته شده‌اند، محبوبیت زیادی دارند. این شبکه‌های اجتماعی در عین حال مملو از تصاویر نازی‌ها، توهین‌های نژادپرستانه، و سایر محتوای افراطی از جمله ترویج خشونت استند.

برخی از شخصیت‌های محافظه‌کار روز جمعه پس از خرید تویتر توسط ایلن مسک، به سرعت وارد عمل شدند و به انتشار تیوری‌های توطیه‌ای در این شبکه پرداختند که در گذشته اجازه نشر نداشت. آنان در حال ارزیابی شرایط جدید استند تا دریابند که سیاست‌های تویتر درباره انتشار اطلاعات نادرست تغییری کرده است یا همچنان اجرا می‌شود.

آگهی‌دهندگان نمی‌خواهند تا محصولات خود را در کنار مطالب و پیام‌های آزاردهنده، نفرت‌انگیز و نژادپرستانه تبلیغ کنند. بیشتر کاربران علاقه‌ای ندارند تا وقت خود را در فضای مجازی پر هرج و مرجی تلف کنند که مملو از پیام‌های نژادپرستانه و جنسیت‌گرا است.

روز جمعه ۲۹ اکتوبر (هفتم عقرب) شرکت "جنرال موتورز" اعلام کرد که تبلیغات خود در تویتر را تا هنگام تعیین سیاست‌های راهبردی جدید این شبکه متوقف می‌کند. در همین حال، به نظر می‌رسد که بسیاری از شرکت‌های مطرح امریکایی به تویتر اعتقاد دارند و احتمالا به همکاری با آن ادامه می‌دهند، مگر اینکه در روزهای آینده شاهد "رخدادهای واقعاً نامطلوبی" باشند.

به گفته ادی پرز، مدیر پیشین یکپارچگی مدنی تویتر، به نظر می‌رسد که ایلن مسک این شبکه اجتماعی را میدان عمومی دیجیتلی می‌داند که در آن همه صدای برابر دارند، و این ایده عجیبی از نسخه مدرن یک میدان شهر است.

اما نکته اینجاست که پلتفورم‌های اصلی رسانه‌های اجتماعی به این شیوه کار نمی‌کنند. آنان به ابزارهای قدرتمند جنگی نامتقارن تبدیل شده‌اند ‌و بسیاری از کاربران متوجه نیستند که توسط دولت‌ها و بازیگران بد داخلی که بسیاری از آنان منابع قابل توجهی دارند، با اطلاعات نادرست گمراه می‌شوند.

به گفته پل بارت، کارشناس حوزه تجارت و حقوق بشر، خطر اینجاست که ایلن مسک به نام آزادی بیان، ساعت را به عقب بازگرداند و تویتر را به مکانی برای ترویج نفرت، تفرقه‌افگنی، و انتشار اطلاعات نادرست درباره انتخابات، سیاست‌های صحت عمومی، و امور بین‌الملل تبدیل کند.

هرچند انتظار می‌رفت که ایلن مسک حساب‌های مسدود شده شخصیت‌های جنجالی مانند الکس جونز یا مارجوری تیلور گرین را بازگرداند، او روزجمعه اعلام کرد تا زمانی که "شورای تعدیل محتوا" تشکیل نشود، هیچ تصمیمی دربارۀ محتوا یا بازگرداندن حساب‌های ممنوعه گرفته نخواهد شد.

او جزییات بیشتری درباره این شورا ارایه نکرد، اما گفت که اعضای آن افرادی با "دیدگاه‌های مختلف" خواهند بود.

علی‌رغم اینکه ایلن مسک کارآفرینی موفق است، او تجربۀ زیادی در اداره امور یک شبکه اجتماعی به وسعت تویتر را ندارد و همین موضوع، موجب نگرانی کارشناسانی شده است که با دقت نظاره‌گر اقدامات این سرمایه‌دار ثروتمند استند.

این غول رسانه اجتماعی که یک شرکت سهامی بود،‌ اکنون به شرکت خصوصی متعلق به یک فرد، ایلن مسک،‌ مبدل شد.