موقف جامعۀ بین المللی در برابر مشکل کابل-بلخ چه خواهد بود؟

ایالات متحده امریکا تا کنون به صورت رسمی در مورد بحران ایجاد شده میان حکومت افغانستان و عطامحمد نور، والی پیشین بلخ ابراز نظر نکرده است، اما تحلیلگران دو نهاد امریکایی به این باور اند که واشنگتن از کابل حمایت خواهد کرد.

درحالیکه حزب جمعیت اسلامی افغانستان در مخالفت به تعین والی جدید بلخ، مشروعیت و صلاحیت ارگ را به تحت سوال قرار داده و از پیامد های ناگوار آن هشدار داده است، کشور های حامی افغانستان تا کنون به گونۀ رسمی ابراز نظری نکرده اند.

مارون واینباوم، رئیس مطالعات افغانستان و پاکستان در انستیتوت شرق میانه می گوید که ایالات متحده در این برهه "هیچ بدیلی دیگری نخواهد داشت مگر اینکه در کنار حکومت افغانستان قرار گیرد."

آقای واینباوم تاکید می کند که غنی صلاحیت قانونی دارد تا آقای عطا را برکنار کند و "رد این صلاحیت وی، خلاف قانون اساسی خواهد بود."

دیپلومات های امریکایی و اروپایی در گذشته نیز کشیدگی های ایجاد شده میان رهبران سیاسی افغان را حل کرده اند.

پس از جنجال ایجاد شده روی نتایج انتخابات ریاست جمهوری 2014 افغانستان، جان کری، وزیرخارجۀ پیشین ایالات متحده به کابل رفت و در حضور داشت و میانجیگری وی روی تشکیل حکومت وحدت ملی توافق صورت گرفت.

آقای واینباوم در صحبتی به صدای امریکا گفت که در صورت افزایش تنیش میان کابل و بلخ، "شاید ایالات متحده از نفوذ و نیروی مالی خود استفاده کند؛ اما، هرگز دخالت نظامی نخواهد کرد."

آقای واینباوم به این باور است که واشنگتن "علناً نشان خواهد داد که حامی حکومت کابل بوده و به صلاحیت رئیس جمهور احترام می گذارد."

مایکل کووگلمن پژوهشگر در مرکز تحقیقاتی ودرو ولسن مستقر در شهر واشنگتن دی سی نیز به این باور است که با توجه به مشکلات موجود در فرا راه حکومت آقای ترمپ "بعید به نظر می رسد واشنگتن در این برهه در مسئله میان کابل و بلخ مداخله کند؛ اما، اگر منازعه به حدی شدت یابد که موجودیت حکومت مرکزی تحت سوال قرار گیرد؛ در آن صورت، ایالات متحده ممکن یک لحن متفاوتی را اختیار کند."

افزایش شورشگری

مارون واینباوم از انستیتوت شرق میانه، خاطر نشان کرد که بحران کنونی میان ارگ و عطامحمد نور می تواند"زمینه ساز شورشگری بیشتر در افغانستان شود؛ اما، هر گز به تجزیۀ افغانستان نخواهد انجامید."

آقای واینباوم می گوید که رهبران سیاسی افغانستان در گذشته نیز با هرگونه "تجزیۀ آن کشور مخالفت کرده و در برابر سیستم فدرالی و اقدامات جدایی طلبی، از خود مقاومت نشان داده و هیچ یک از جناح های سیاسی افغان خواهان تجزیۀ آن کشور نیستند؛ بلکه، علاقمند یک افغانستان متحد اند."

مایکل کووگلمن نیز بحران سیاسی موجود را در افغانستان "جدی" عنوان کرده تاکید می ورزد که کشیدگی روان کابل با عطامحمد نور، امکان دارد زمینه ساز مشکلات بیشتر برای حکومت محمد اشرف غنی گردد.

آقای کووگلمن به صدای امریکا گفت "نگرانی اینجاست که دوستان و نزدیکان عطا محمد نور به شمول صلاح الدین ربانی، وزیر خارجۀ افغانستان در داخل حکومت، از خود چه واکنشی نشان می دهند. این وضعیت، پیچیدگی اوضاع را مغلق تر خواهد ساخت."

اما تاکنون عبدالله عبدالله، رئیس اجراییۀ افغانستان در این خصوص ابراز نظری نکرده است.

آقای واینباوم، رئیس مطالعات افغانستان – پاکستان در انستیتوت شرق میانه می گوید که تاهنوز روشن نیست که آقای عبدالله "با این وضعیت چگونه برخورد می کند. اما واضحاً دیده می شود که او [عبدالله عبدالله] می خواهد تا انتخابات انتظار بکشد و در چوکات قانون اساسی رفتار کرده و علیه حکومت اقدامی نکند."

حکومت افغانستان انجنیر داوود، یکتن دیگر از اعضای حزب جمعیت را به حیث والی بلخ معرفی کرده است.

اما عطامحمد نور تا کنون خود را والی آن ولایت دانسته و روز سه شنبه از جامعۀ جهانی و نیرو های امنیتی و دفاعی افغان خواست تا در این بحران مداخله نکنند.