فرهنگیان بادغیس می گویند بی‌توجهی مقام‌های دولتی به قاچاق آثار تاریخی، باعث شده افراد مسلح غیرمسوول و شماری از باشندگان آن ولایت برای دریافت پول، آثار تاریخی را از زیارتگاه‌ها بیرون کشیده و به قاچاقبران بفروشند.
بی‌توجهی مقام‌های حکومتی به حفظ و مراقبت از سرمایه‌های ملی در ولایت بادغیس، این روزها به یک نگرانی جدی فرهنگیان در آن ولایت مبدل شده است.
یکی از این نگرانی‌ها کاوشگری و حفاری‌های غیرقانونی شماری از افراد در ساحات تاریخی و قاچاق آثار باستانی است.
قابوس جواهرپور یک تن از باشندگان ولسوالی آبکمری بادغیس می‌گوید بارها شاهد فعالیت گسترده باندهای قاچاق آثار باستانی در محل شان بوده است.
جواهرپور به چشم خود دیده است که مردم با بیل قبر های کهنه و یا گورستان ها را "چپه" کرده و برخی اموال قیمتی مثل مهره ها و مجسمه ها را از آن بیرون کشیده به قیمت بسیار نازل به قاچاقبران فروخته اند.
این باشندۀ ولسوالی آبکمری می گوید "دولت هیچ اقدامی علیه آن افراد و گروه ها انجام داده است."
بیکاری دلیل عمدۀ حفر خودسرانه
فرهنگیان بادغیس، افزایش بیکاری و وضعیت بد اقتصادی در بین مردم را دلیل عمده افزایش قاچاق آثار تاریخی در آن ولایت عنوان می‌کنند.
آنان می‌گویند اگر مقامات دولتی همچنان به این موضوع بی‌توجه بمانند، در آینده‌ای نزدیک تمام میراث‌های فرهنگی بادغیس نابود خواهند شد.
جاوید دقیق یکتن از باشندگان بادغیس می‌گوید آثار باستانی سرمایه ملت و کشور است و از دولت می‌خواهیم جلوی این خودسری‌ها را بگیرد تا هر کسی نتواند این آثار را تخریب و به سرقت ببرد و دولت در قبال این سرمایه‌های ملی مسؤولیت دارد.
رازق صدیقی می‌گوید در منطقۀ که ما زنده‌گی می‌کنیم تقریباً 20 سال می‌شود که مردم آثار عتیقه زیر زمین را توسط دستگاه‌های مختلف کشیده و می‌برند؛ اما دولت هیچ توجهی در این راستا ندارد و سال به سال این کار افزایش می‌یابد.
ناتوانایی در مبارزه با قاچاقچیان
مسؤولین ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت بادغیس نیز قاچاق آثار تاریخی در آن ولایت را تأیید می‌کنند و می‌گویند به هیچ وجه توانایی مقابله با قاچاقبران را ندارند.
احسان سروریار رئیس این اداره می‌گوید بیشترین قاچاق آثار باستانی در مناطق تحت حاکمیت مخالفین مسلح دولت صورت می‌گیرد که آنان از طریق منابع مردمی مطلع می‌شوند.
آقای سروریار می گوید "در مربوطات ولسوالی‌های ناامنی که یک قسمت آن تحت ساحات مخالفین قرار دارد از جمله ولسوالی بالامرغاب و آبکمری بادغیس، حفریات غیرقانونی صورت می‌گیرد و این موضوع را رد نمی‌کنیم."
رئیس ادارۀ آبدات بادغیس می گوید باوجودیکه آن ساحات تحت کنترول نیرو های مخالف حکومت قرار دارد اما ارگان‌های کشفی و امنیتی افغان "بارها برای جلوگیری از قاچاق آثار اقدام کرده اند؛ ولی چون کار زمانگیر و هزینه‌بر است و عملیات‌های نظامی همین لحظه در آن مناطق جریان دارد، دفعتاً نمی‌توان این جریانات را متوقف کرد."
فیض‌محمد میرزا زاده معاون والی بادغیس اما می‌گوید تعدادی از نیروهای امنیتی آن ولایت را برای حفاظت از آثار تاریخی، در ساحات تحت کنترول دولت توظیف کرده اند.
آقای میرزا زاده می گوید "به نهادهای امنیتی هدایت داده ایم در تمام مناطقی که می‌فهمند آثار باستانی قاچاق می‌شود در قسمت دستگیری افرادی که چنین جرمی را مرتکب می‌شوند اقدام جدی کرده و آنان را به پنجه قانون بسپارند."
آقای میرزا زاده همچنان می‌گوید که دولت با متنفذین قومی در ولایت بادغیس گفتگوهایی را انجام داده تا جلو قاچاق آثار باستانی گرفته شود و یا هم قاچاقبران آثار باستانی شناسایی گردند.
مسؤولین فرهنگی ولایت بادغیس تا به حال بیش از ۳۰ آبدۀ تاریخی و ساحۀ باستانی را در ولسوالی‌های آبکمری، بالامرغاب، جوند، قادس و شهر قلعه نو شناسایی و ثبت کرده اند.