انتونی بلینکن، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده روز شنبه ۲۳ سپتمبر (اول میزان) ضمن اعلام حمایت از ارمنستان گفت که "عمیقاً نگران" ساکنان ارمنی قرهباغ است.
آقای بلینکن در شبکهٔ ایکس نوشته است: "من امروز با پاشینیان، صدراعظم ارمنستان صحبت کردم تا نگرانی خود را درباره حفاظت از حقوق و امنیت مردم قرهباغ ابراز کنم. ایالات متحده به حمایت قاطع خود از ارمنستان و حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور ادامه خواهد داد."
در همین حال متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجهٔ امریکا گفت که بلینکن در تماس تلیفونی با نیکول پاشینیان، صدراعظم ارمنستان "نگرانی عمیق ایالات متحده" را در مورد جمعیت ارمنی قرهباغ ابراز کرد.
آذربایجان روز سه شنبه در یک عملیات سریع کنترول مناطق کوهستانی را از نزد ارمنیها به دست گرفت. به تعقیب آن، جدایی طلبان ارمنی روز چهارشنبه ۲۰ سپتمبر (۲۹ سنبله) به میانجیگری نیروهای حافظ صلح روسیه به آتشبس و گذاشتن سلاحهای شان به زمین توافق کردند.
قرهباغ که بیشتر جمعیت آن ارمنیتباران اند به گونۀ کامل در داخل قلمرو آذربایجان قرار داشته و از سوی جامعۀ بینالمللی به عنوان قلمرو آذربایجان به رسمیت شناخته شده است.
میلر گفت: "او (بلینکن) تاکید کرد که ایالات متحده از آذربایجان میخواهد از غیرنظامیان محافظت کند و به تعهدات خود در مورد احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی ساکنان قرهباغ کوهستانی پابند باشد و از پیروی قوانین بین المللی توسط نیروهایش اطمینان حاصل کند."
ارمنستان روز پنجشنبه به سازمان ملل متحد هشدار داد که آذربایجان با گرفتن کنترول منطقه قرهباغ، مرتکب "پاکسازی قومی" و "جنایت علیه بشریت" میشود.
اما حکومت آذربایجان روز شنبه ۲۳ سپتمبر (اول میزان) در سازمان ملل متحد تعهد کرد تا با اقلیت قومی ارمنی در منطقهٔ مورد مناقشه قرهباغ مانند سایر شهروندان آن کشور به صورت ''شهروندان برابر" برخورد کند.
جیحون بایراموف، وزیر خارجهٔ آذربایجان، هنگام سخنرانی خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: "می خواهم بار دیگر تکرار کنم که آذربایجان مصمم است تا باشندگان قومی ارمنی منطقه قره باغ آذربایجان را منحیث شهروندان برابر [در جامعه] مدغم کند.''
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید آذربایجان در ملل متحد تعهد کرد تا با ارمنیهای منطقهٔ قرهباغ مانند 'شهروندان برابر' برخورد کنداین در حالی است که سرگی لاوروف وزیر خارجهٔ روسیه روز شنبه ۲۳ سپتمبر در سخنرانی خود در سازمان ملل متحد رهبران ارمنستان را به تشدید تنشها متهم کرد.
لاروف گفت که قدرتهای غربی برای تضعیف نفوذ روسیه در منطقه تنش میآفرینند. او گفت: ''متاسفانه، رهبری ارمنستان گهگاه آتش را شعلهور میسازند.''
آذربایجان و ارمنستان از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوری روی کنترول منطقهٔ قرهباغ باهم نزاع داشته و در دههٔ ۱۹۹۰ و سال ۲۰۲۰ دوبار با هم جنگیدند. جنگ شش هفتهای سال ۲۰۲۰ جان بیش از ۶۵۰۰ نفر از نیروهای امنیتی دو جانب را گرفت و سر انجام، به میانجیگری مسکو و استقرار حدود ۲۰۰۰ نیروی حافظ صلح روسیه در ساحه، پایان یافت.
لاوروف اظهارات یکی از سیاستمداران ارشد ارمنی را رد کرد که گفته است ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، قره باغ را پس از جنگ ۲۰۲۰ به آذربایجان تحویل داده است. لاوروف گفت: ''متهم کردن ما به این موضوع مضحک است.''
وزیر خارجهٔ روسیه اطمینان داد که ارمنیها "به جای آنهایی که از خارج وارد میشوند، با روسیه و دیگر کشورهای دوست در منطقه مرتبط خواهند ماند."
لاوروف با اشاره به اعلامیه سال ۱۹۹۱ شهر الماتا که مرزهای کشورهای تازه استقلال یافته از اتحاد شوروی را تعیین کرد، گفت این اعلامیه "به این معناست که قره باغ کوهستانی بخشی از آذربایجان است - به همین سادگی".
در همین حال رهبری ارمنیهای قره باغ روز شنبه در بیانیهای اعلام کردند که شرایط آتش بس آنها با آذربایجان در حال اجرا است و کار بر روی ارسال کمک های بشردوستانه و تخلیه مجروحان ادامه دارد.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که بر اساس شرایط آتشبس، جداییطلبان ارمنی تحویلدهی سلاحهای خود را به آذربایجان آغاز کردهاند.
کمیته بینالمللی صلیب سرخ در بیانیهای بعداً اعلام کرد که یک کاروان نزدیک به ۷۰ تن مواد بشردوستانه از جمله آرد گندم، نمک و روغن را از طریق دهلیز لاچین، یگانه راه ارتباطی ارمنستان به قره باغ، به این منطقه منتقل کرده است.