در پی حملۀ مرگبار بر یک سالون کنسرت در نزدیکی شهر مسکو که یکی از عاملان آن شهروند تاجیکستان خوانده شده است، رسانه‌ها و تحلیلگران در روسیه از افزایش جرایم ناشی از نفرت و خشونت علیه مهاجران کشورهای آسیای مرکزی مقیم روسیه خبر می‌دهند.
بر اساس تخمین‌ها، حدود ده میلیون شهروند کشورهای آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان، اوزبیکستان و قرغیزستان در روسیه مستقر اند که بیشتر آنان کارگران مهاجر و شماری هم سرگرم تحصیل اند.
مسوولیت این حمله را که منجر به کشته شدن کم از کم ۱۳۹ نفر و زخمی شدن حدود ۲۰۰ نفر دیگر شد، شاخۀ خراسان گروه دولت اسلامی به دوش گرفته است.
ادوارد لیمون، رییس نهاد آکسوس در امور آسیای مرکزی به صدای امریکا گفت: "یک بازار متعلق به تاجیک‌ها در بلاگوشچنسک در ساحۀ آمور [در شرق روسیه] به آتش کشیده شد. افراد ناشناس سه مهاجر تاجیک را در کالوگا [در غرب روسیه] لت و کوب کردند."
لیمون گفت که برخی تاجیک ها شکایت دارند که بدون دلیل اخراج شده و ویدیوهایی هم در شبکه‌های اجتماعی نشر شده است که نشان می‌دهد مشتریان خدمات تکسی از سفر با رانندگان تاجیک پرهیز می‌کنند. او افزود که نیروهای امنیتی روسیه در سرتاسر آن کشور برای یافتن و بازداشت پناهجویان و مهاجران فاقد مدرک عملیات انجام می‌دهند.
افزون بر این ویدیوهایی نیز در شبکه‌های اجتماعی نشر شده است که در آن افرادی، تمام تاجیک‌ها را تروریست خوانده و خواستار اخراج آنان از روسیه استند. آنان همچنان خواستار تطبیق دوبارۀ جزای مرگ در روسیه شده اند.
فعالان و رسانه‌های روسیه می‌گویند که تنها تاجیک‌ها قربانیان پیامد حملۀ مرگبار اخیر داعش در روسیه نیستند. در ساحۀ ییکاترینبرگ در شرق روسیه، بر اساس گزارش‌ها، مقام‌های امنیتی تشبثاتی را تهدید کرده اند که از فراهم آوری فهرست کارمندان شان که از کشورهای آسیای مرکزی اند، ابا می‌ورزند.
حکومت قرغیزستان به شهروندان آن کشور هشدار داده است که از سفر به روسیه پرهیز کنند، در همین حال، ادارۀ کارگران خارجی اوزبیکستان نیز به شهروندان آن کشور رهنمودی را در مورد اهتمامات امنیتی نشر کرده است.
روسیه با آنکه آشکارا، حملۀ مسکو را به اوکراین ربط داده است، در پشت صحنه، ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه با امام علی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان در مورد تقویت تدابیر مبارزه با تروریزم صحبت کرده است.
لیمون گفته است که یکی از پیامدهای احتمالی، اخراج و استرداد برخی شهروندان تاجیکستان از روسیه بوده می‌تواند، هرچند به گفتۀ وی، رحمان تلاش خواهد کرد تا از چنین کاری جلوگیری کند.
او افزود که حکومت تاجیکستان تلاش دارد تا با ربط دادن عاملان چنین حملات با حزب ممنوعۀ مقاومت اسلامی تاجیکستان، به سرکوب این گروه و حامیان آن بپردازد.
برخی کارشناسان می‌گویند که مهاجران کشورهای آسیای مرکزی مقیم روسیه با آنکه نقش حیاتی در اقتصاد آن کشور دارند، زندگی دشوار و آکنده از مشکلات را در آن کشور سپری می‌کنند.
سمیون نووپرودسکی، کارشناس و نویسندۀ روسی به صدای امریکا گفت: "به نظر می‌رسد که در نهایت، همه کارها به پیگرد کارگران مهاجر منتهی خواهد شد. با آنکه آنان برای برخی سکتورهای اقتصادی روسیه، به ویژه بخش ساختمانی که با کمبود کارگر مواجه است، نهایت مهم اند."
نووپرودسکی به صدای امریکا گفت: "به جای مبارزۀ واقعی با تروریزیم و کار با جوامعی که افکار افراطی در آنجا پخش می‌شود، آنان از کارگران مهاجر به صفت سپر بلا استفاده می‌کنند."
فرهاد عبدالولیزاده، خبرنگار در شهر خجند تاجیکستان، می‌گوید که مردم تاجیکستان از این ناحیه نگران اند. او گفت: "مردم رویدادها را از نزدیک زیر نظر دارند تا ببینند که چه می‌شود، زیرا تقریباً هر خانواده در تاجیکستان یک نفر کارگر یا محصل در روسیه دارد."
بر اساس آمار بانک جهانی، پول‌های ارسال شده از خارج، سال گذشته ۴۸درصد عواید ناخالص ملی تاجیسکتان را تشکیل می‌دهد که از این رهگذر روسیه در صدر قرار داشت و حدود ۵.۷ میلیارد دالر از آن کشور به تاجیکستان ارسال شده بود.
جنگجویان آسیای مرکزی در صفوف داعش
جنیفر مرتضاشویلی، استاد دانشگاه پیتسبرگ که تحقیق گسترده‌ای را در مورد منطقۀ آسیای مرکزی انجام داده است، در مورد نقش جنگجویان تاجیکستانی و اوزبیکستانی شاخۀ خراسان داعش تاکید دارد.
او در یک پیام ایکس نوشته است: "آنان از افغانستان به عنوان میدان بازی کار می‌گیرند. در جریان جنگ علیه نیروهای امریکایی، طالبان نیز از این تندروان سود بردند و جنگجویان تاجیکستانی و اوزبیکستانی در حملات علیه نظامیان امریکایی و متحدان آنان شرکت داشتند."
مرتضاشویلی گفت که طالبان هنوز هم در بخش تامین امنیت در شمال افغانستان، به جنگجویان آسیای مرکزی که در صفوف این گروه جنگیده اند، متکی هستند.
این کارشناس امریکایی گفت: "کشورهای آسیای مرکزی باید نگران باشند. ایتلاف رهبران کشورهای آسیای مرکزی با مسکو آنان را در دید گروه دولت اسلامی بسیار ضعیف نشان می‌دهد."