کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفته است با آنکه حقوق بشر در این کشور هم‌گام با دستاوردهایی بوده است؛ اما هنوز هم مشکلات جدی و نگران‌کننده سد راه بهبود وضعیت حقوق بشری شده است.
در دهم دسامبر سال ۱۹۴۸ میلادی، مجمع سازمان ملل متحد در پاریس اعلامیۀ جهانی حقوق بشر را با هشت رأی موافق و چهار رأی ممتنع تصویب کرد؛ از آن روز به بعد از دهم دسامبر زیر عنوان روز جهانی حقوق بشر در سراسر جهان تجلیل می‌شود.
اما در افغانستان، کمیسیون مستقل حقوق بشر با آنکه گفته است، حکومت برای تأمین حقوق بشری شهروندان قوانین و پالیسی‌ها را تصویب و اِعمال کرده؛ اما موجودیت اولویت‌های دیگر در دولت سبب این نگرانی شده است که مبادا حکومت تعهدات خود را در قبال جامعۀ جهانی و مکلفیت‌های که قانون اساسی برای حفاظت حقوق بشر داده است، مورد رسیدگی قرار ندهد.
محمدموسی محمودی رئیس اجرائیوی کمیسیون حقوق بشر به صدای امریکا گفت "گفته می‌توانیم که وضعیت حقوق بشر هم در عرصه حفاظت و انکشاف یک سلسله پیشرفت‌های داشتیم و هم چالش‌های بسیار بسیار جدیِ خصوصاً از ناحیه ناامنی، فعالیت گروه‌های طالبان و داعش، هم‌چنان افرادی که در داخل نظام قدرتمند استند، قانونی عمل می‌کنند، اینها وجود دارد".
برخی اقدامات فراقانونی و برخورد سیاسی حکومت در قبال قضایای چون صلح، از دیگر نگرانی کمیسیون حقوق بشر است که به باور آقای محمودی، ممکن حقوق بشری قربانیان را در صورت عدم مشوره با آنان، پامال کند.
از سوی دیگر، وزارت عدلیۀ افغانستان در مورد وضعیت حقوق بشری شهروندان این کشور ارقام و آماری ندارد. مقامات در این وزارت گفته اند که آنان وظیفه دارند تا مسأله وضعیت حقوق بشر در ادارات دولتی را پیگیری کنند.
عبدالبصیر انور وزیر عدلیۀ افغانستان که در یک نشست خبری صحبت می‌کرد، در پاسخ به پرسش صدای امریکا گفت، سازمان ملل متحد ۱۰۴ مورد را در راستای تأمین حقوق بشری در ادارات دولتی افغانستان سفارش کرده است.
آقای انور افزود، کمیسیون مستقل حقوق بشر مسؤولیت دارد که از این روند نظارت داشته باشد و تطبیق آن را بررسی کند "ارقامی را که در اختیار ما قرار داده این کمیسیون، ۲۱ فیصد تطبیق شده، ۲۹ فیصد تطبیق نگردیده و ۴۹ فیصد در حالت جریان است".
راه‌اندازی برنامه‌ها و جزوه‌های آموزشی حقوق بشر در ادارات دولتی، کمپاین‌های آگاهی عامه و تهیه برنامه‌های عمل برای تطبیق اولویت‌ها در عرصه قاچاق انسان را وزیر عدلیۀ افغانستان از دیگر کارهای حکومت در راستای تأمین حقوق بشر خواند.
عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه افغانستان در پیامی به مناسب روز جهانی حقوق بشر گفته است، در کنار سایر مشکلات در این کشور، مهم‌ترین مانع فرا راه تحقق حقوق بشر "گروه‌های تروریستی" اند.
به گفتۀ آقای عبدالله این گروه‌ها همواره در پی خلق فاجعه و نقض حقوق بشر می‌باشند و بارها "مرتکب جنایت جنگی و نقض صریح حقوق بشر" در افغانستان شده‌اند.
آقای عبدالله در پیامش تأکید کرده است که تروریزم، وابسته و متعهد به هیچ قوم، ملت، مذهب و جغرافیایی خاصی نیست؛ بلکه تهدید جهانیِ است که در برابر ارزش‌های حقوق بشری قرار دارد.
رئیس اجرائیه افغانستان، تأمین حقوق اساسی شهروندان و حفظ ارزش‌های حقوق بشری را از "اولویت‌های کاری" حکومت خوانده است.
این در حالی است که دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد، امروز شنبه با نشر بیانیه‌ای گفته است که افزایش خطرها در برابر فعالان حقوق بشر غیرقابل قبول است.
بیانیه به نقل از تدامیچی یاماموتر رئیس یوناما نوشته است " این اصلا قابل قبول نیست، که خطرات متوجه زندگی فعالین حقوق بشر از اثر تشدید منازعات مسلحانه افزایش یافته است."
یوناما گفته است، فعالیت مدافعین حقوق بشر با وجود سوء استفاده از حقوق بشر و خشونت در افغانستان سخت‌تر شده است؛ سوء استفاده‌هایی که می‌تواند در جریان درگیری و منازعات مسلحانه، در محل کار و یا در منزل رخ دهد.
یوناما از طرف‌های درگیر خواسته که باید برای محافظت مدافعین حقوق بشر کوشش‌های بیشتر نمایند.
دامینیک جیرمی سفیر بریتانیا نیز در بیانیه‌ای گفته است که در پانزده سال گذشته افغانستان بهبود چشمگیری در عرصه حقوق بشر داشته است؛ اما به باور وی هنوز هم مشکلات جدی به جایش باقی است.
مشکلات امنیتی، تلفات غیرنظامیان، عدم دسترسی به عدالت و محاکم عادلانه، معافیت عاملان ناقضان حقوق بشر، موجودیت میزان بالای خشونت در این کشور، وضعیت زنان و اطفال، وضعیت بیجاشدگان داخلی از نگرانی‌های جدی وضعیت حقوق بشر در افغانستان است.
شعار امسال روز جهانی حقوق بشر، "همین امروز برای دفاع از حق کسی به پا خیزید" انتخاب شده است.
به باور نهادهای حقوق بشری رفع فرهنگ معافیت، آشتی، حقیقت‌یابی، پاسخگویی و عدالت برای آیندۀ تأمین حقوق بشری در افغانستان مهم است.