ریاست معارف ولایت دایکندی می‌گوید که بیش از ۲۹ هزار کودک واجد شرایط در آن ولایت به دلایل مختلف از رفتن به مکتب محروم اند.
مقام‌ها گفته اند که بیشتر آن کودکان را دختران تشکیل می‌دهند که در ولسوالی‌های دوردست و خارج از زیر پوشش ریاست معارف زندگی می‌کنند.
رحمت‌الله سیرت، رئیس معارف ولایت دایکندی در این باره به رادیو آشنا _صدای امریکا می‌گوید: "براساس تخمین آمریت‌های معارف دایکندی، بیش از ۲۹ هزار طفل در دایکندی به مکتب دسترسی ندارند".
رئیس معارف دایکندی می‌گوید که بیشتر این اطفال در ولسوالی‌های تازه تأسیس پاطو و ناومیش آن ولایت زندگی می‌کنند.
مقام‌ها می‌گویند که تلاش‌ها جریان دارد تا حد اقل صنف‌های تسریعی برای این اطفال از طریق وزارت معارف و یا موسسات همکار ایجاد شود.
چالش های معارف دایکندی
کیفیت پایین درسی، کمبود صنوف درسی و نبود امکانات از دیگر چالش‌های معارف در ولایت دایکندی است.
احمدعلی، یکی از باشندگان ولسوالی میرامور دایکندی می‌گوید: "از لحاظ کیفیت تدریس، نبود کتاب درسی، نبود معلمین مسلکی از جمله مشکلات ما است و تنها در ولسوالی ما ۳۹ مکتب تعمیر ندارد و شاگردان در فضای باز درس می‌خوانند".
ریاست معارف ولایت دایکندی می‌گوید که نا امنی‌های موجود در ولسوالی‌های کجران، پاطو و ناومیش این ولایت از دیگر دلایل است این اطفال از درس و تعلیم باز مانده اند.
مقام‌ها می‌گویند که امسال به دلیل تهدیدات بلند امنیتی در ولسولی کجران دایکندی، دو باب مکتب به روی شاگردان مسدود شده است.
مشکلات اقتصادی
مشکلات اقتصادی از جمله موارد عمدۀ است که بسیاری از اطفال را از رفتن به مکاتب محروم ساخته است.
میرویس یکی از اطفال کارگر که به دلیل مشکلات اقصادی مکتب را ترک کرده است می‌گوید "تا صنف ۵ درس خواندیم اما به دلیل مشکلات اقتصادی مکتب را ترک کردم و فعلآ از ساعت هفت تا پنج بعد از چاشت کار می‌کنم".
کبیرحقمل، رئیس نشرات وزارت معارف افغانستان می‌گوید که در سطح آن کشور حدود ۳.۷ میلیون طفل، به دلایل مختلف از درس و تعلیم محروم اند.
آقای حقمل دراین باره به رادیوآشنا_صدای امریکا گفت "وزارت معارف افغانستان همه ساله با ایجاد مکاتب جدید، با ایجاد صنوف محلی و تشویق خانواده تلاش می‌کند که اطفال به مکاتب دسترسی پیدا کنند اما رقم بالای ۳.۷ میلیون طفل نمی‌شود که در یک زمان و یا یک سال به مکاتب دسترسی پیدا کنند".
وزارت معارف افغانستان می‌گوید که بر اساس هدایت ریاست جمهوری، در دو سال آینده بیش از ۶ هزار تعمیر جدید مکتب در سراسر آن کشور ایجاد خواهد شد.
براساس ارقام ریاست معارف دایکندی؛ در آن ولایت ۴۴۳ مکتب ابتدائیه، متوسطه و لیسه فعال است که از آن جمله ۲۲۵ مکتب در دایکندی تعمیر ندارد و شاگردان در فضای باز و یا زیر خیمه‌ها درس می‌خوانند.