تقریباً ۲۵ سال پس از امضای کنوانسیون منع ماین های ضد پرسونل توسط اکثر کشورهای جهان، شمار افرادی که توسط این سلاح کشته یا معلول می شوند همچنان در حال افزایش است.
براساس گزارش سال ۲۰۲۱ نهاد نظارت از ماینها که به تاریخ ۱۰ نومبر منتشر شد، در سال ۲۰۲۰ کم از کم ۲۴۹۲ نفر در اثر انفجار ماینها جان هایشان را از دست داده و ۴۵۶۱ نفر زخمی شده اند.
مجموعه تلفات سال ۲۰۲۰ که به ۷۰۷۳ نفر میرسد، افزایش قابل ملاحظهای را در مقایسه با سال ۲۰۱۹ که در آن ۵۵۵۴ نفر کشته و زخمی شده بود، نشان میدهد.
بر مبنای این گزارش، سوریه با ۲۷۲۹ نفر تلفات در صدر جدول قرار دارد و کشورهای دیگر که بیش از ۱۰۰ نفر تلفات داشته اند شامل افغانستان، بورکینا فاسو، کولمبیا، عراق، مالی، نایجریا، اوکراین و یمن میباشند.
بسیاری از افرادی که جان خود را از دست داده یا معلول میشوند، دلیل آن ماین های است که سالها و یا شاید دههها قبل تعبیه شده اند.
بر اساس گزارش نهاد نظارت از ماینها ، حدود ۵۰۰۰ کیلومتر مربع زمین هنوز هم به پاکسازی از وجود ماین ها نیاز دارد که با درنظرداشت سرعت پاکسازی ماینها در حال حاضر، ۳۴ سال را در بر خواهد گرفت و بیش از ۱۸ میلیارد دالر هزینه خواهد برداشت.
استفاده نظامی ماینهای ضد پرسونل برای ایجاد موانع دفاعی یا ممانعت از دسترسی به مناطق یا تاسیسات خاص مستلزم علامت گذاری است. عدم علامت گذاری این مناطق طبق کنوانسیون ژینو به عنوان جرایم جنگی تلقی میشود.
اما پس از پایان درگیریها، اکثراً این ماینها باقی میمانند که تاثیر مخربی بر جمعیت محلی برای دهههای آینده دارد.
ماینها میتوانند سالها و یا دههها در زیر زمین خفته بمانند و سبب کشتن و معلول کردن افراد ملکی و به ویژه کودکان شوند. از همین جهت درسال ۱۹۹۷ کنوانسیون اوتاوا تولید، استفاده، تجارت و نگهداری ماینها را منع کرد.
در حالی که ۱۶۴ کشور از جمله بریتانیا این کنوانسیون را امضا کرده است، اما بسیاری از قدرتهای نظامی بزرگ جهان، بهویژه روسیه و چین هنوز این معاهده را امضا نکرده و ادارهٔ دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین امریکا نیز ایالات متحده را از این کنوانسیون بیرون کرد.
سایر کشورهای که این معاهده را امضا نکرده اند شامل کشورهای اند که کشتزارهای فعال ماین دارند؛ از جمله سوریه، مصر و میانمار.
براساس این گزارش بیش از نصف تلفات ناشی از ماینها در سال ۲۰۲۱ را کودکان تشکیل میدهد.
یک تصور غلط رایج این است که اگر تولید ماینهای ضد پرسونل متوقف شود و ذخایر آن نابود شود، مشکل کاهش میباید. اما پاکسازی و بازسازی مناطق ماین گذاری شده بسیار دشوار بوده و نمی توان آنرا دست کم گرفت و تکمیل آن زمانگیر و پرهزینه است.
متأسفانه، در مناطقی مانند افغانستان، جایی که بیشترین تلفات در ۲۰ سال گذشته ثبت شده است، تهدید ناشی از ماینهای معیاری نیست، بلکه از بم های خودساخته شدهٔ مدفون است که بدون علامت و با طیف وسیعی از تخنیکهای انفجاردهنده از صفحات فشار گرفته تا ماشههایی که در زیر اجسام مانند سنگها پنهان میشوند، میباشد. که چنین بمها کودکان را به دلیل ماهیت کنجکاو بودشان به آسانی آسیب میرسانند.
برنامه انکشافی ملل متحد با کمک موسسات خیریه مانند هلوترست با داوطلبان محلی برای پاکسازی این مناطق پس از خروج نیروهای نظامی همکاری می کند. این برنامهای است که به تجهیزات تخصصی، آموزش و زمان نیاز دارد. بخش کلیدی این برنامه آموزش زندگی در اطراف کشتزارهای ماین است.
افزون بر آن دولت ها و موسسات خیریه به کودکان محلی آموزش می دهند که چگونه تا پاکسازی مناطق شان از وجود ماینها، خود را مصوون نگهدارند. این میتواند تا حد زیادی تلفات را پس از درگیریها کاهش دهد.
براساس گزارش نهاد نظارت از ماینها در سال ۲۰۲۰ ، ۱۴۶ کیلومتر مربع زمین از وجود ماینها پاکسازی شده و بیش از ۱۳۵ هزار حلقه ماین ضد پرسونل منهدم شده است .