کمیسیون شکایات انتخاباتی افغانستان، شکایت‌های انتخاباتی را از لحاظ ماهیت به سه دسته تقسیم کرده که از این جمله ۳۲۷۲ شکایت آن جرایم انتخاباتی تشخیص شده است.
زهره بیان شینواری، رییس این کمیسیون روز یکشنبه پنجم جنوری (۱۵ جدی) در نشست خبری گفت که از جمله شکایات دریافت شده تا اکنون ۱۳۷۱ شکایت تخطی‌های انتخاباتی، ۴۳۰۳ شکایت تخلف‌های انتخاباتی و ۳۲۷۲ شکایت آن جرایم انتخاباتی تشخیص شده است.
رییس کمیسیون شکایات انتخاباتی افغانستان با اشاره به صلاحیت قانونی این نهاد افزود: "کمیسیون شکایات، جرایم مرتبط به انتخابات را بررسی، شناسایی و تشخیص نموده و مرتکبین آن را غرض تعقیب عدلی به مراجع ذی‌صلاح معرفی می‌نماید".
بر اساس معلومات این کمیسیون، شکایت‌های انتخاباتی از رهگذر تاثیرگذاری روی نتایج ابتدایی انتخابات به چهار دسته تقسیم شده است که دستۀ اول آن شامل ۸۷۹۴ شکایت، دستۀ دوم ۱۳۱۸ شکایت، دستۀ سوم ۲۶۷۷ شکایت و دستۀ چهارم نیز صد شکایت است.
در مجموع بیش از ۱۶ هزار و ۵۰۰ شکایت در مورد نتایج ابتدایی انتخابات ششم میزان در این کمیسیون ثبت شده است. معلومات کمیسیون شکایات نشان می‌دهد که بیشترین شکایت‌ها در مورد تفاوت آرای بایومتریک با فورم نتایج است که شمار آن به ۶۸۸۱ شکایت می‌رسد.
پس از آن، ۲۱۴۰ شکایت در مورد ابطال محل رای‌دهی بدون دلیل، ۱۳۳۸ شکایت در مورد آرای مشکوک و ۱۳۸۰ شکایت غیرموجه ثبت شده است.
بر بنیاد دسته‌بندی کمیسیون شکایات، ۶۵۷ شکایت در مورد آرای غیربایومتریکی، ۵۵۲ شکایت در مورد کاهش آرا به نفع یک نامزد، ۳۹ شکایت در مورد مفقودشدن فورم نتایج، ۳۸۱ شکایت در مورد استعمال رای بعد از وقت قانونی و ۲۸۲ شکایت در مورد استعمال رای قبل از وقت نیز به ثبت رسیده است.
خانم شینواری افزود که ۳۶ شکایت د رمورد تغییر فورم نتایج بعد از بازشماری آرا، ۲۹ شکایت در مورد دستگاه بایومتریک، چهار شکایت در مورد شمارش آرای یک نامزد به نفع نامزد دیگر، چهار شکایت در مورد جانبداری کارمندان کمیسیون در پروسه بازشماری و سه شکایت نیز در مورد شمارش آرا در غیاب ناظرین ثبت شده است.
به گفتۀ وی ۱۲۰۹ شکایت دیگر نیز شامل سایر موارد است که در هیچ یک این دسته‌بندی شامل نیست.
بر بنیاد طرزالعمل کمیسیون شکایات انتخاباتی، پس از تصنیف شکایت‌ها، مراحل بررسی، تحلیل، تدقیق، فیصله، ابلاغ و تطبیق است که به گفتۀ خانم شینواری کار روی مراحل بعدی در دفاتر ولایتی و مرکزی این کمیسیون به شدت جریان دارد.
داکتر محمدقاسم الیاسی، منشی کمیسیون شکایات انتخاباتی گفت که روز گذشته در مورد شکایت‌ها در جوزجان فیصله صورت گرفته و تا پایان امروز یکشنبه نیز در مورد آرای ولایت‌های پنجشیر، پروان و بادغیس دفاتر ولایتی فیصله خواهند کرد.
با توجه به حجم شکایت‌های انتخاباتی، کمیسیون شکایات تلاش دارد که به تمام آن‌ها در وقت معین قانونی – که پانزده روز تعیین شده – رسیدگی کند، اما رییس این کمیسیون گفت که در برخی ولایات شکایت‌ها زیاد است و ممکن که یکی – دو روز تاخیر صورت گیرد.
آمار کمیسیون شکایات نشان می‌دهد که در مورد نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، تیم عبدالله عبدالله ۵۵۶۴ شکایت، ستاد انتخاباتی گلبدین حکمتیار ۳۷۱۱ شکایت، تکت انتخاباتی اشرف غنی ۳۳۰۲ شکایت و تیم رحمت‌الله نبیل یک شکایت به صورت مستند ثبت کرده اند.