پنج نکتهٔ عمده در مورد آتش‌بس اسراییل در لبنان

حملات هوایی شب هنگام اسراییل در بیروت،‌ پایتخت لبنان (تصویر از‌ آرشیف صدای امریکا)

پس از دو ماه جنگ تمام عیار میان اسراییل و حزب‌الله لبنان، دو طرف درگیری به وساطت ایالات متحده و فرانسه به آتش‌بس توافق کردند، توافقی که هدف آن پایان جنگ ویرانگر در لبنان است.

به گفتهٔ یک منبع ایالات متحده که از جزییات این توافق آگاهی دارد،‌ این توافق شرایطی را مساعد می‌کند تا نیروهای اسراییلی در ۶۰ روز آینده به صورت مسالمت‌آمیز از جنوب لبنان روند عقب نشینی را آغاز کنند.

آتش‌بس چه زمانی برقرار می‌شود؟

بر اساس این توافق، آتش‌بس ساعت ۰۴:۰۰ صبح چهارشنبه ۲۷ نومبر به وقت محلی برقرار شده است.

یک منبع حکومت ایالات متحده به خبرنگاران گفت که در این ساعت تمام فیرها از تمام جناح‌ها متوقف خواهد شد.

گام بعدی چیست؟‌
به گفتۀ یک مقام امریکایی، نیروهای اسراییلی مواضع خود را حفظ خواهند کرد، اما دورهٔ ۶۰ روزه آغاز خواهد شد که در آن نیروهای نظامی و امنیتی لبنان استقرار خود را به سمت جنوب آغاز خواهند کرد.

در این دوره، نیروهای لبنانی فرصت خواهند داشت تا خود را به مواضع نیروهای اسراییلی برسانند. در این موقع، نیروهای اسراییلی عقب‌نشینی مرحله‌وار خود را آغاز خواهند کرد، بدون آنکه خلایی ایجاد شود که حزب‌الله و سایر گروه‌ها بتوانند این مواضع را تسخیر کنند.

به گفتهٔ این مقام امریکایی، عقب‌نشینی نیروهایی اسراییلی بیشتر از ۶۰ روز طول نخواهد کشید.
بر اساس این توافق، حزب‌الله نیز باید از سرحدات جنوبی هم‌مرز با اسراییل عقب‌نشینی کند و به سمت دریای لیتانی حرکت کند. قطعنامهٔ ۱۷۰۱ ملل متحد در سال ۲۰۰۶ میلادی از حزب‌الله خواست تا به سمت دریای لیتانی برود، اما حزب‌الله چنین نکرد.

جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، هنگام ارایهٔ توضیحات در مورد توافق‌ این آتش‌بس گفت:‌ "به زیربنا‌های تروریستی حزب‌الله در جنوب لبنان اجازه بازسازی داده نمی‌شود."

اگر مشکلی رونما شود، چه خواهد شد؟‌
بایدن گفته است که ایالات متحده به حمایت فرانسه و سایر متحدین "کمک‌های لازم را فراهم خواهد کرد تا این توافق به صورت کامل و موثر عملی شود."

با اینحال، رییس جمهور امریکا گفت که کمک‌ها به این معنا نیست که نیروهای ایالات متحده به ساحه اعزام خواهند شد.

در عوض، به گفتهٔ رییس جمهور بایدن: "اگر حزب‌الله و یا هر کسی دیگر توافق را بشکند و تهدید مستقیم را متوجه اسراییل کند، در چنین وضعیت، اسراییل مطابق قوانین بین المللی حق دفاع از خود را دارد."

ایالات متحده و فرانسه به میکانیزم سه جانبه یکجا خواهند شد، میکانیزمی که نیروهای موقت ملل متحد در لبنان (یونیفل)، اسراییل و لبنان را گرد هم می آورد. این میکانیزم پس از جنگ ۲۰۰۶ میان اسراییل و حزب‌الله ایجاد شد.

به گفتهٔ یک مقام امریکایی، این میکانیزم که ایالات متحده در آینده ریاست آن را بر عهده خواهد داشت، وظیفۀ حفظ ارتباط میان جناح‌های مختلف را دارد. همچنین در صورتی که تخلفی شناسایی شود، برای جلوگیری از تشدید بیشتر،‌ به آن رسیدگی خواهد شد.

علاوه بر آن، یک کمیتهٔ نظامی که در آن اردو‌های چندین کشور دیگر دخیل خواهند بود،‌ حمایت‌های اضافی از قبیل تجهیزات، آموزش و منابع مالی را برای اردوی لبنان فراهم خواهد کرد.

یک مقام امریکایی گفت که ایالات متحده متعهد است که همه روزه هر آنچه را در لبنان رخ می‌دهد،‌ زیر نظر داشته باشد و تفهیم کند که جهان وضعیت را نظاره می‌کند.

حکومت لبنان چه به دست می‌آورد؟
این مقام ایالات متحده گفت، با در نظرداشت اینکه "حزب‌الله در حال حاضر هم از لحاظ نظامی و هم از لحاظ سیاسی بی نهایت ضعیف شده است"،‌ آتش‌بس برای حکومت لبنان فرصتی را مهیا می‌کند تا بار دیگر حاکمیت را در قلمرو خود احیای مجدد کند.

رییس جمهور بایدن در جریان اظهاراتش در مورد این توافق همچنین گفت: "در ۶۰ روز آینده، اردوی لبنان و نیروهای امنیت دولتی بار دیگر مستقر خواهند شد و کنترول قلمرو خود را به دست خواهند گرفت. بایدن این توافق را "آغاز جدید برای لبنان" خواند.

معنی این توافق برای غزه چه خواهد بود؟‌
این مقام ایالات متحده گفت که آتش‌بس در لبنان می‌تواند به مثابهٔ "یک پلهٔ سنگی برای رسیدن به توافق آتش‌بس در غزه و برگشت گروگان‌ها به خانه" باشد.

به گفتهٔ این مقام امریکایی، توافق احتمالی در غزه تا حد زیادی به این دلیل است که حماس، گروهی که در هفتم اکتوبر ۲۰۲۳ به جنوب اسراییل حمله کرد،‌ متوجه خواهد شد که "حزب‌الله تصمیم گرفته است آنها را رها کند و دو منازعه را از هم جدا کند."

این مقام امریکایی با اشاره به گروه حماس گفت: "بیش از این کسی به حمایت آنان [حماس] نمی‌آید. فکر می کنم که این یک تغییر قوی در واقعیت است... اگر فردی در حماس فکر می‌کرد که حمایت گسترده‌ای از آرمان آنها وجود دارد، فکر می کنم امروز آنها فهمیده اند که چنین نیست.