کارشناسان آب و محیط زیست می‌گویند که اعلان هشدار باران های شدید و احتمال جاری شدن سیلاب در افغانستان در جلوگیری از خسارات هنگفت سیلاب موثر نبوده و مردم باید با استفاده از تجربه های سنتی با مشاهده ابرها و باران در مناطق شان، تدابیر پیشگیرانه را داشته باشند.
بر اساس گزارش اداره حفاظت از کودکان، ولایت بغلان بیشترین آسیب را از جاری شدن سیلاب‌های اخیر متحمل شده و حدود ۱۲هزار منزل مسکونی تخریب و ویران شده است.
این اداره گزارش داده است که این رویداد طبیعی در بغلان حد اقل ۸۰هزار نفر را متاثر کرده که نیمی از سیلاب زدگان را کودکان تشکیل می‌دهند.
نجیب آقا فهیم، وزیر پیشین دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی افغانستان می گوید که مردم در مناطقی که در آن احتمال جاری شدن سیلاب است، باید آمادگی و تدابیر قبلی را داشته باشند و با مشاهده هر گونه احتمال باران های شدید وارد عمل شوند و آسیب پذیرترین افراد خانواده و منطقه شان را به جای مرتفع و امن منتقل کنند.
فهیم می افزاید که مردم باید هر آنچه را که قابل انتقال است مشخص کنند و برای تخلیه آماده کنند و اینکه افراد آسیب پذیر در خانواده شان را شناسایی کنند.
این متخصص امور رسیدگی به حوادث طبیعی می گوید که سیلاب اخیر در بغلان بیشترین تلفات در میان کودکان و زنان داشت زیرا آنها آسیب پذیر استند و به حمایت نیاز دارند. او علاوه می کند که زنان حامله و افراد سالخورده نیز در برابر سیلاب آسیب پذیر استند.
نجیب الله سدید، پژوهشگر منابع آب و محیط زیست می گوید که مردم در مناطقی که احتمال باران های شدید میرود باید تخلیه وسایل ضروری شان را اولویت بندی کنند.
سدید می افزاید که مردم باید "برای جاری شدن سیلاب آمادگی داشته باشند. کسانی که در خانه های شان برق دارند در صورت تشدید بارندگی برق های شان را خاموش کنند و مواشی شان را از حالت بسته به حالت باز نگه دارند. قبلا باید راه های فرار را مد نظر گرفته باشند."
وزارت انرژی و آب حکومت طالبان، از احتمال باریدن بیشتر باران و جاری شدن سیلاب‌ها در اثر بلند رفتن سطح آب در حوزه های آبی افغانستان در چندین ولایت دیگر افغانستان به شمول کابل هشدار داده است.
اما متخصصین آب و امور حوادث طبیعی می گویند که اعلان هشدار باران های شدید در افغانستان معمولا یک اعلان کلی و غیر موثر است.
وزیر پیشین دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی افغانستان می گوید که مردم می توانند با استفاده از روش های سنتی مشاهده ابرها و پیشبینی های کلی قبلی دربرابر حوادث احتمالی آمادگی بگیرند.
فهیم می گوید که مردم "در محلی که زندگی می کنند باید نشانه های سیلاب را در محل خود ببینند. زیرا سیلاب ها به طور عموم دوره های برگشت کوتاه مدت و دراز مدت دارند که می توند سه سال یا پنج سال یا حتی طولانی تر باشد. اگر در یک منطقه یا دره در گذشته سیلابی جاری شده باشد، آن منطقه به طور بالقوه مستعد جاری شدن سیلاب است."
این متخصصین همچنین به خطراتی مثل شیوع بیماری و ملوث شدن آب و محصولات زراعتی بعد از جاری شدن سیلاب اشاره می کنند.
نجیب الله سدید می گوید که با جاری شدن سیلاب "آب چاه ها و کاریزها و محصولات زراعتی مثل ترکاری نیز کثیف می شود." او توصیه می کند که بعد از جاری شدن سیلاب نباید از آب استفاده شود مگر اینکه آب جوش داده شده و یا آب های داخل بوتل باشد."
برنامه جهانی غذا، از مسدود شدن جاده‌ها در اثر سرازیر شدن سیلاب ها، ابراز نگرانی کرده، اما گفته است میکوشد که مواد غذایی را به آسیب دیده گان برساند.