هیبت‌الله علی‌زی، لوی درستیز قوای مسلح حکومت پیشین افغانستان، می‌گوید که ایران با استفاده از مجبوریت نظامیان پیشین افغان که اکنون در آن کشور پناه جسته اند، آنان را جلب و جذب کرده و مجبور به تقویت صفوف جنگ شورشیان حوثی در یمن می‌کند.
آقای علی‌زی در صحبت با صدای امریکا گفت که شمار زیاد نظامیان پیشین که پس از سقوط جمهوریت به بیرون از افغانستان فرار کرده اند، اکنون در ایران مستقر اند. او گفت: "زمانیکه [نظامیان افغان] برای تمدید ویزۀ شان به دفاتر امور مهاجرت ایران رفته اند، تقاضا شده است که به حمایت از حوثی‌ها برای جنگ به یمن بروند."
پیش از این نیز گزارش‌هایی نشر شده بود که ایران از میان مهاجران افغان مقیم آن کشور سربازان اجیر را برای حمایت از حکومت بشار الاسد جلب و جذب کرده و در ترکیب "لوای فاطمیون" به سوریه اعزام کرده است. تخمین زده شده است که حدود ۲۰ هزار جنگجوی افغان در صفوف لوای فاطیمون در سوریه جنگیده اند.
به گفتۀ لوی درستیز حکومت پیشین افغانستان، ضعف اقتصادی و عدم مصوونیت امنیتی نظامیان پیشین در داخل افغانستان، سبب مهاجرت آنان به بیرون شده و زمینه برای سربازگیری از میان آنان برای کشورهای منطقه مهیا کرده است.
پیش از این، محمد فرید حمیدی، فرمانده قول اردوی عملیات خاص کماندوی قوای مسلح پیشین افغانستان، نیز به صدای امریکا گفته بود که هم اکنون در شش "ساحۀ داغ" جهان - قره‌باغ، اوکراین، یمن، ایران، سوریه و روسیه – کماندوهای پیشین افغان عملاً به شکل گروه‌های کوچک حضور دارند.
کماندوهای افغان نیروی مجربی بودند که از سوی نظامیان امریکایی و ناتو آموزش دیده و پیش از سقوط افغانستان به دست طالبان، بیشتر عملیات پیچیدۀ جنگی را در سرتاسر افغانستان به پیش می‌بردند و کارآیی خود را به اثبات رسانده بودند.
تهدید طالبان
هم آقای احمدی و هم آقای علی‌زی مدعی اند که پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، این گروه به گونۀ دوامدار نظامیان پیشین را دستگیر و شکنجه کرده و حتا کشته است.
علی‌زی که آخرین لوی درستیز قوای مسلح حکومت پیشین افغانستان بود، می‌گوید که اکثریت مطلق کسانیکه در دو دهۀ پسین در صفوف قوای مسلح افغانستان خدمت کرده اند، به ویژه نیروهای کماندو در داخل افغانستان با تهدید، شکنجه و ارعاب طالبان و در بیرون افغانستان با خطر استخدام شدن به صفت سرباز اجیر روبرو اند.
علی‌زی به صدای امریکا گفت که تنها ۳۰ هزار یا ۳۵ هزار کماندو در افغانستان معروض به تهدید نبوده بلکه به گفتۀ او، صدهاهزار نفری که در دو دهۀ پسین در صفوف قوای مسلح افغانستان خدمت کرده اند، با تهدید طالبان روبرو اند.
این نظامی ارشد حکومت پیشین افغانستان افزود درک می‌کند که ایالات متحده قادر به انتقال میلیون‌ها نفر از افغانستان نیست، اما به گفتۀ او، باید به عنوان قدرتی که زمانی این سربازان دوشادوش نیروهای امریکایی از منافع آنان دفاع می‌کردند، راه حل و تضمین‌های لازم سیاسی و امنیتی را برای حفاظت از این نظامیان پیشین پیدا کند.
لوی درستیز قوای مسلح حکومت پیشین افغانستان گفت که شماری از نظامیان پیشین به ویژه در بخش‌های تخنیکی تمام قول اردوها با طالبان همکاری داشته و به صفوف "اردوی طالبان" جلب و جذب شده اند.
پیش از این، قوماندان قول اردوی کماندوی حکومت پیشین افغانستان به صدای امریکا گفته بود که نظامیان پیشین افغان که در داخل کشور باقی‌مانده اند با تغییر قیافه و در خفا زندگی می‌کنند. او افزود که طالبان آنان را در "زندان‌های مخفی و در خانه های مسکونی، بیشتر در زیرخانه‌ها زندانی و شکنجه" می‌کنند. به گفتۀ احمدی، برخی از نظامیان پیشین که در بدل پول و ضمانت بزرگان قومی از بند طالبان رها شده اند، از آنان تعهد کتبی گرفته شده است که در مورد مجازاتی که دیده اند با هیچ کسی صحبت نکنند.
عملیات تخلیۀ نظامی
در پی نشر گزارش‌ها در مورد استخدام کماندوهای پیشین افغان به صفوف سربازان اجیر کشورهای خارجی، برخی سیاستمداران امریکایی نیز واکنش جدی نشان دادند.
چند روز پیش، مایکل مک‌کال، عضو ارشد جمهوری‌خواه در کمیتۀ امور خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده با نشر اعلامیه‌ای حکومت جو بایدن، رییس جمهور امریکا، را در این زمینه مقصر قلمداد کرد.
مک‌کال در این اعلامیه گفته است که نیروهای کارآزموده و مجرب اردوی پیشین افغانستان افزون بر آنکه مجبور به ترک وطن و مهاجرت به ایران شده اند، اکنون از سوی "گروه واگنر" برای جنگ "غیرقابل توجیه" روسیه در اوکراین جلب و جذب می‌شوند.
اما رییس جمهور جو بایدن همواره از تصمیم‌اش مبنی بر خروج کامل نظامیان امریکایی از افغانستان دفاع کرد و تاکید کرده که این تصمیم را بر اساس مشورت با مقام‌های دپلوماتیک و نظامی و با درنظرداشت منافع ملی امریکا اتخاذ کرده است. بایدن گفته است که عملیات تخلیۀ نظامی که در تاریخ پیشینه نداشته است، حضور نظامی امریکا در افغانستان را پایان داد.
آقای بایدن در سخنرانی به مناسبت پایان کامل حضور نظامی امریکا در افغانستان با انتقاد از عملکرد حکومت به رهبری محمد اشرف غنی در افغانستان، گفت که رییس جمهور "فرار" کرد و کشور به دست طالبان سقوط کرد. او افزود که گمان بر این بود که نیروی ۳۰۰ هزار نفری مجهز دفاعی و امنیتی افغانستان که ۲۰ سال آموزش دیده بودند، در برابر طالبان تاب خواهد آورد، اما گفت: "این فرضیه نادرست بود."
تلاش پوتین برای سربازگیری
پس از طولانی شدن جنگ فرسایشی در اوکراین، نشریۀ فارن پالیسی گزارش داده است که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه در تقلای سربازگیری برای تقویت صفوف جنگ در اوکراین، از گروه بدنام روسی "واگنر گروپ" که سربازان اجیر را جلب و جذب می‌کند، خواسته است تا حتا زندانیان را برای جنگیدن به کار بگمارد. گروه واگنر غیررسمی بوده و گفته می‌شود که از سوی استخبارات نظامی روسیه تمویل می‌شود.
چند ماه پیش، ادارۀ سرمفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارشی گفت که منسوبین قوای امنیتی و دفاعی پیشین افغانستان، به شمول نیروهای کماندو یا "تقریباً به گونۀ قطعی" با جبهۀ مقاومت پیوسته اند و یا هم برای فرار از خطر زندانی شدن یا کشته شدن از سوی طالبان در خفا به سر می‌برند.
سیگار در این گزارش از قول مسعود اندرابی، رییس پیشین امنیت ملی و وزیر داخلۀ حکومت پیشین افغانستان، نگاشته است که شماری از نیروهای کماندو با جبهۀ مقاومت پیوسته و شماری زیادی از آنان به ایران پناه برده اند، جاییکه به گفتۀ او، از آنان "پذیرایی" شده است.
چند ماه پیش، فیلیپ کازنت، سفیر پیشین ایالات متحده در کوزوو پس از تهاجم نظامی روسیه بر اوکراین و ضرورت حمایت ایالات متحده از امنیت اروپا پیشنهاد کرده بود که یک واحد از نظامیان پیشین افغان در ترکیب اردوی ایالات متحده ایجاد شود.
فرید احمدی گفت: "کماندوهای افغان نیروهای مجرب و کارآزموده‌ای اند که در طول دو دهه جنگ در برابر بیش از ۲۰ سازمان دهشت افگن به شمول داعش و القاعده، مهارت خاص در مقابله با شورشگری کسب کرده و در هر جنگی که توظیف شوند، از رهگذر تکتیکی تغییر مثبتی را ایجاد خواهند کرد."
احمدی گفت که پس از آنکه کماندوهای افغان به نقاط درگیر جنگ در کشورهای خارجی منتقل می‌شوند، تلیفون‌های شان از آنان گرفته شده و چندی بعد برای شان شماره و تلیفون جدید داده می‌شود تا با استفاده از آن سایر هم‌قطاران شان را جلب و جذب کنند.
حکومت‌های روسیه و ایران تا زمان نشر این مطلب به گزارش‌ها در مورد سربازگیری از میان کماندوها و منسوبان قوای مسلح پیشین افغانستان برای جنگیدن در اوکراین یا یمن واکنش نشان نداده است.