باشندگان و شماری از معلمین در ولایت بغلان از موجودیت شاگردان خیالی در آن ولایت ابراز نگرانی می کنند.
آنان تاکید دارند با آنکه شاگردان در شماری از مکتب های مناطق دور دست حضور ندارند، اما سالانه اسناد فراغت بدست میاورند درحالیکه خود شاگران در خارج از کشور به سر می برند.
عبدالقادر از معلمین ولسوالی فرنگ بغلان گفت با آنکه مکتب ها در این ولسوالی سابقه بیشتر از ۵۰ سال دارد اما شاگردان با وجود حضور در ایران و پاکستان از مکتب های این ولسوالی اسناد فراغت بدست میاورند.
عبدالقادر ضمن انتقاد از کمبود معلمین مسکلی در مکتب های این ولسوالی گفت: "در مجموع استادان (این مکتب ها) کم سویه است. اکثر شان اسناد جعلی دارند. مثلاً صنف شش و پنج را خوانده اند اما در صنف دوازدهم کیمیا درس می دهند. اکثر این معلم ها ملا ها هستند و کیمیا و ریاضی تدریس می کنند که این خلاف نورم معارف می باشد."
به باور آموزگاران در ولایت بغلان، مکتب ها در شماری از ولسوالی های آن ولایت به ویژه ولسوالی فرنگ تحت تاثیر افراد زورمند محلی قرار دارد.
نبود ساختمان و معلمین مسلکی و معلمین زن از مشکلات مکتب ها در آن ولایت به ویژه در روستا ها گفته شده است.
رامین راکین، از فعلان مدنی در بغلان در کنار سایر چالش های معارف، سؤ استفاده از شاگردان از سوی معلمین را از بحران های موجود در آن ولایت عنوان کرد.
آقای راکین افزود: "وجود شاگردان خیالی قابل لمس است. بعضی از افراد که خود شان حضور فزیکی در مکتب ها ندارند اما از این مکتب ها فارغ می شوند. این خود بزرگترین بحران است. طفل ما و متعلمین ما به مکتب میرود متاسفانه در بعضی از مواقع معلمین بزرگوار از آنها استفاده سؤ می کنند."
از سوی هم مقام های معارف بغلان می گویند آنها با داشتن ۵۰ هزار شاگرد دختر و پسر در ۵۶۶ مکتب که از سوی ۱۱۶۱۳ معلم تدریس می شوند، مشکل بررسی فوری چالش ها را دارند.
غلام محی الدین پیکان حیدری، رئیس معارف ولایت بغلان با رد گفته ها درباره شاگردان خیالی، به بررسی شکایت باشندگان و اعضای معارف این ولایت تاکید میکند.
رئیس معارف بغلان همچنین به "بی تفاوتی های" برخی اعضای ریاست معارف آن ولایت اذعان کرد.
پایین بودن ظرفیت مسلکی معمین، عدم پذیرش آموزگاران زن در مکتب ها بنابر فشار زورمندان محلی و کاهش کیفیت تدریس در مکتب ها، از مشکلات است که باشندگان بغلان به آن اشاره می کنند.
پیش از این نیز باشندگان بغلان با انتقاد از روند نظارت و ارزیابی اداره معارف، کارکنان آن بخش را به فساد اداری متهم کرده بودند.