انجمن حامیان میراثهای فرهنگی هرات در ارتباط به تخریب خودسرانه شماری از بناهای باستانی این ولایت از سوی شاروالی هرات، اعتراض کرده ادعا دارند که این اقدام باعث شده تا بافت تاریخی شهر قدیم این ولایت برهم خورد و امیدواریهای آنها برای شمولیت در لیست میراثهای فرهنگی جهان در سازمان یونسکو تقلیل یابد.
به تازگی مسؤولان شاروالی ولایت هرات، ۱۶۸ دکان را که قدامتی نزدیک به یک قرن داشت، در بازار کهنه این شهر تخریب نمودند.
تخریب این دکان های قدیمی، با واکنش شدید فرهنگیان و فعالان مدنی هرات روبرو شده است. اعضای انجمن حامیان میراثهای فرهنگی هرات، در تجمعی اعتراضی این حرکت مسؤولان شاروالی را خلاف قوانین حفظ آبدات تاریخی در کشور عنوان کرده میگویند تخریب این دکانها به بافت قدیمی شهر کهنه هرات آسیب جدی رسانده است.
قادر رحیمی رئیس این انجمن می گوید بیش از ۷۰۰ مورد تخطی را در شهر کهنه هرات شاهد بوده اند. او گفت امروز دیگر از دیوارهای تاریخی ولایت هرات و از برج های قدیمی این شهر چیزی به یادگار نمانده است و مارکیت های که ساخته شده بر اصول موازین شهرسازی شهر های تاریخی ساخته نشده است.
همایون احمدی یک فرهنگی دیگر میگوید، آنها سال ها در راستای شامل شدن بناهای تاریخی و شهر کهنه هرات در لیست میراثهای فرهنگی جهان در سازمان یونسکو زحمت کشیده اند، اما با تخریب این دکانهای تاریخی امیدواری شان کمتر شده است.
احمدی گفت اقدامی که شاروالی در راستای تخریب ۱۶۸ دربند دکان تاریخی در مرکز شهر قدیم هرات و در کنار بزرگترین آبده خشتی که عبارت از مسجد جامع هرات انجام داده، یک اقدام خودسرانه و ناآگاه بوده است.
همایون احمدی ادعا کرد که قبل از این اقدام، شاروالی هرات هیچگونه طی مراحل قانونی را انجام نداده است تا این دکان ها که خشتی و سبک معماری هرات را در خود داشت، دوباره مرمت شود و پس همان صنایع و هنرهای از یادرفته هرات مثل شهر بافی در آن دکان ها جابجا شود.
تخریب بخش تاریخی شهر کهنۀ هرات را آریا رئوفیان رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ هرات نیز تایید میکند و میگوید، شاروالی این ولایت بدون هماهنگی با آنها و به صورت غیر قانونی به تخریب این دکانهای تاریخی اقدام کرده است.
رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ هرات شاروالی هرات گفت این اقدام با وجود ابراز نگرانی وزارت فرهنگ و بدون موافقه مدیریت آبدات تاریخی ریاست اطلاعات فرهنگ به زور این بناها را تخریب کرده است.
اما این ادعاها از سوی اداره شاروالی هرات رد میشود.
وحید زیارتجاهی مدیر اجراییه شاروالی هرات میگوید دکانهای تخریب شده ارزش تاریخی و فرهنگی نداشته و بعد از توافق با والی این ولایت و دستور اداره ارگانهای محل تخریب شد و قرار است بر اساس ارزشهای سنتی دوباره نوسازی شود.
"هیچ سندی وجود ندارد که این دکان ها تاریخی بوده است، حتی در داخل جاده جنوبی مسجد جامع هرات دو مارکیت وجود دارد که خلاف تمام قوانین یونسکو با ارتفاع چهار منزل ساخته شده و ویزه وزارت اطلاعات و فرهنگ را نیز دارد."
شاروالی هرات می گوید قرار است این دکانها بعد از تخریب به بخش خصوصی واگذار گردد تا به صورت معیاری و در چندین طبقه دوباره اعمار شوند.
در ولایت هرات بیش از ۸۰۰ آبده و اثر تاریخی وجود دارد که نقش و تاثیر گذاری معماری تیموری در این آثار، به وضوح قابل مشاهده است.