کروناویروس عامل بیماری کووید۱۹ از انسان به انسان منتقل میشود، طوریکه بیمار با هر سرفه و عطسه ویروس را به محیط، از هوا گرفته تا سطح اشیای پیرامونیاش، پراگنده میکند.
هم تنفس قطرات کوچک هوایی که از دهان بیمار مبتلا به کووید۱۹ بیرون شده است و هم تماس دست با اشیایی که این قطرات بالای آن نشسته است، و سپس تماس دست منتن به دهن، بینی، سبب انتقال ویروس به فرد دیگر شده میتواند.
به محض اینکه کروناویروس از بدن بیمار به محیط پخش شد، نابود شدن آن آغاز میشود، اما نظر به نوعیت و ترکیب سطوح مختلف، روند نابود شدن ویروس میتواند چند دقیقه یا چند ساعت یا هم چندین روز طول بکشد. کروناویروس در سطوح صاف و لشم دیرتر پاییده و در سطوح نا هموار و دارای منفذ و سوراخ کمتر بقا میکند.
دانشمندان پس از پژوهش پی برده اند که کروناویروس روی سطوح فلزی سه تا پنج روز مثلاً بالای زیورات تا پنج روز و روی وسایل آشپز خانه که از فولاد ساخته شده اند تا سه روز، روی سطوح چوبی چون میز و چوکی برای چهار روز و بالای سطوح پلاستیکی مثل قوطیهای پلاستیکی غذا و نوشابهها برای دو تا سه روز زنده مانده و قابلیت تولید مرض را میداشته باشد.
همچنین یافتهها نشان داده است که کروناویروس روی کارتنهای کاغذی تا ۲۴ ساعت، بالای اشیایی که از مس ساخته شده باشد، از قفل دروازه گرفته تا ظروف و وسایل آشپزخانه تا چهار ساعت و روی سطح المونیمی مثل قوطی نوشابه یا ظروف و وسایل آشپزخانه تا هشت ساعت زنده میماند.
بالای وسایل شیشهای چون صفحۀ موبایل و کمپیوتر، گیلاس، پیاله، آیینه و کلکین، کروناویروس تا پنج روز زنده بوده میتواند. همچنین این ویروس بالای سطوح سفالی، از ظرف گرفته تا گلدان وغیره تا پنج روز زنده میماند.
انتقال کروناویروس توسط آب و غذا بسیار غیرمحتمل به نظر میرسد، با اینهم دانشمندان توصیه میکنند که میوه و سبزیجات خام به خوبی و دقت با آب پاک شسته و سپس مصرف شود. همچنین آب آشامیدنی باید از منبع مصوون و مطمین صحی گرفته شود و بهتر است آب چاه، دریا و کاریز ابتدا جوشانده شود و پس از سرد شدن نوشیده شود.
تحقیقاتی که در چین انجام شده است، نشان داده است که آثار و بقایای ویروس حتا در لباس و بوت کارمندان صحی که به شفاخانه رفت و آمد داشته اند، تثبیت شده است.
برای جلوگیری از انتشار این ویروس داکتران سفارش میکنند که سطوح مختلف در خانه یا دفتر، چون میز آشپزخانه، میز غذا و میز کار، قفل دروازهها، تلیفونهای موبایل، ریموت کنترول، کیبورد کمپیوتر، دستشوی و کمود و دیگر سطوحی که با آن مکرراً تماس گرفته میشود، همه روزه ضد عفونی شوند.
سفارش میشود که حتا در صورتیکه تمام اعضای یک خانواده هم سالم باشند، ضد عفونی و پاک کردن این سطوح و وسایل فراموش نشود، زیرا به خاطر باید داشت که شماری از افرادی که با کروناویروس آلوده اند، هیچ عرض و علامۀ بیماری نمیداشته باشند.
شستن مکرر دستان برای ۲۰ ثانیه با آب و صابون توصیه میشود و اگر یک فرد از بیرون به خانه میآید، پیش از تماس با اشیای دیگر هر چه زودتر دستان خود را با آب و صابون بشوید.
با آنکه کروناویروس در محیطهای سرد نسبت به محیط گرم رشد سریعتر داشته است، اما هنوز هم دانشمندان به درستی ندانسته اند که گرما، سرما و شعاع خورشید به چه پیمانه عمر کروناویروس را کوتاه یا دراز میکند. همچنین به درستی دانسته نشده است که چه مقدار کروناویروس سبب تولید مرض شده میتواند.
کروناویروس برای بار نخست در دسمبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان مرکز ولایت هوبی چین شایع و به سرعت و در ظرف چند هفته به همهگیری مرگبار جهانی مبدل شد.
بر اساس آمار پوهنتون جانس هاپکینز امریکا تا چاشت دوشنبه ۱۱ می (۲۲ ثور) شمار مبتلایان این بیماری در سرتاسر جهان به چهار میلیون و ۱۴۳ هزار نفر و مرگ و میر ناشی از آن به حدود ۳۸۴ هزار نفر رسیده است.