بدن انسان به گونۀ منظم و دوامدار آب را از طریق ادرار، عرق و تنفس ضایع میکند، از اینرو لازم است که برای ارجاع ضیاع مایعات بدن آب کافی نوشیده شود تا از زیانهای جدی و خطرناک کمبود آب در بدن جلوگیری شود.
ضرورت هر فرد به آب نظر به شرایط از جمله وضعیت صحی، فعالیت فزیکی، شغل و محل زیست فرق میکند. مثلاً یک آهنگر که در یک روز گرم تابستانی در کنار کورۀ داغ آهنگری کار میکند، در مقایسه با کسیکه در یک اتاق سرد پشت کمپیوتر نشسته و کار میکند، باید مقادیر بیشتر آب بنوشد.از اینرو فورمول واحد که بر همهگان یکسان تطبیق شود، در خصوص نوشیدن آب وجود ندارد
اکادمی ملی علوم، انجنیری و طب امریکا سفارش میکند که مردان باید در یک شبانه روز ۳.۷ لیتر و زنان روزانه کم از کم ۲.۷ لیتر مایعات بنوشند. چون یک مقدار مایعات در مواد غذایی نیز موجود است، از اینرو سفارش میشود که هر فرد باید در شبانه روز کم از کم هشت گیلاس، دو لیتر، آب بنوشد.
تاثیر آب بر انرژی و عملکرد مغز
پژوهشهای زیادی ثابت کرده است که کمبود آب بدن در طول روز بالای سطح انرژی عمومی بدن و عملکرد مغز تاثیر منفی میگذارد.
پژوهشی بالای زنان نشان داده است که ضیاع ۱.۳۶ درصد مایعات پس از تمرین بدنی سبب برهم زدن خلق، کاهش تمرکز و رفته رفته سردردی متکرر میشود.
پروهش دیگری نشان داده است که ضیاع متوسط مایعات (یک تا سه درصد وزن مجموعی بدن) چه در اثر تمرین فزیکی باشد یا گرما، سبب مختل کردن فعالیت منظم و درست مغز شده میتواند.
یافتههای یک پژوهش دیگر نشان داده است که ضیاع متوسط مایعات بدن بر کارکرد فزیکی فرد اثر منفی گذشته و طاقت و توان را کم میکند.
نوشیدن آب و کاهش وزن بدن
برخی پژوهشهای علمی رابطه بین نوشیدن آب و باختن وزن بدن را تایید کرده است.
یافتههای یک پژوهش علمی نشان داده است که نوشیدن نیم لیتر آب، سوخت و ساز بدن را موقتاً ۲۴ تا ۳۰ درصد بلند میبرد.
دانشمندان تخمین میزنند که نوشیدن دو لیتر آب در یک شبانه روز، مصرف انرژی بدن را حدود ۹۶ کالوری بلندتر میبرد.
ترجیحاً آب را سرد باید نوشید تا بدن برای گرم کردن آن آب و برابر کردن آن با درجۀ حرارت بدن که حدود ۳۷ درجۀ سانتیگراد است، انرژی بیشتری مصرف کند.
بر اساس یافتههای یک پژوهش دیگر، نوشیدن آب حدود نیم ساعت پیش از صرف غذا سبب کم خوردن یا کاهش اشتها، به ویژه در نزد سالمندان، شده و از گرفتن کالوری اضافی و چاقی جلوگیری میکند.
یک تحقیق دیگر در مورد افرادی که رژیم غذایی میگیرند نشان داده است که افرادیکه پیش از صرف غذا نیم لیتر آب مینوشند در مقایسه با افرادی که چنین عادت ندارند، ۴۴ درصد بیشتر وزن میبازند.
تحقیقات متعدد دیگر نشان داده است که افزایش نوشیدن آب سبب رفع قبضیت، کاهش خطر ابتلا به سرطان مثانه و روده و جلوگیری از ابتلا به سنگ گرده میشود.
برخی مردم به جای آب چای و قهوه مینوشند، اما باید به خاطر داشت که چای و قهوه به کلی جای آب را نمیگیرد زیرا کافیین موجود در چای و قهوه تا حدی سبب افزایش ادرار و اخراج مقدار بیشتر مایعات از بدن میشود.
ضیاع مایعات بدن
داکتران سفارش میکنند که کسانیکه منظم ورزش و تمرین بدنی دارند، کسانیکه در هوای گرم و خشک کار میکنند باید مقدار کافی و اضافی آب بنوشند. همچنین نوشیدن آب اضافی در جریان بارداری و شیردهی و ابتلا به برخی بیماریها مثل اسهال و استفراغ حتمی و ضروری است.
ننوشیدن یا کم نوشیدن آب سبب کمبود مایعات در بدن میشود. از آنجاییکه ۶۰ درصد کتلۀ مجموعی بدن را آب تشکیل میدهد، در صورت کمبود مایعات، اعضای بدن وظیفۀ خود را به شکل درست انجام داده نمیتوانند.
برای جلوگیری از ضیاع مایعات بدن، آب را باید بهترین گزینۀ مایعات نوشیدنی روزمره قرار داد و باید گیلاس آن را پیش از صرف غذا، یک گیلاس دیگر در وسط غذا و یکی دیگر را هم در فاصلۀ دو وعدۀ غذایی صرف کرد.
کسانیکه ورزش و تمرین ثقیل فزیکی دارند باید پیش از ورزش و فعالیت فزیکی، در جریان آن و پس از ورزش آب بنوشند.