تسلط طالبان بر افغانستان؛ هند با تهدیدات تازه در کشمیر روبرو است

رهبران هند دلواپس اند که مسلط شدن طالبان در افغانستان به سود پاکستان تمام شده و مایۀ شورشگری در منطقۀ مورد منازعۀ کشمیر خواهد شد؛ جاییکه تندروان از قبل جای پا دارند.

دیپندرا سینگ هودا، جنرال هندی و فرمانده نظامیان هندی در کشمیر بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ می‌گوید که به دنبال مسلط شدن طالبان در افغانستان، گروه‌های تندرو مستقر در مرز هند و پاکستان در وارد کردن تندروان به کشمیر، قطعاً تلاش خواهند کرد.

هند و پاکستان – دو همسایۀ رقیب مجهز با اسلحۀ اتمی – دو بار به خاطر مکلیت کشمیر با هم جنگیده اند. هرچند هر یک از این دو کشور بخشی از کشمیر را زیر ادارۀ خود دارند، هردوی آنان ادعای ملکیت کامل آن را دارند.

مقام‌های هندی نگران اند که افغانستان زیر سلطۀ طالبان، پایگاهی را برای سازماندهی و انسجام تندروان اسلامگرای کشمیری که با پاکستان نزدیکی دارند، ایجاد کرده می‌تواند. دهلی جدید، طالبان راگروه "تروریستی نیابتی" پاکستان تلقی می‌کند.

سید صلاح‌الدین، رهبر ایتلاف متشکل از گروه‌های شورشی کشمیری، چند روز پس از سقوط کابل به دست طالبان، در یک پیام صوتی که در شبکه‌های اجتماعی نشر شد، پیروزی طالبان را "فوق العاده و تاریخی" خوانده است.

صلاح‌الدین که در کشمیر زیر ادارۀ پاکستان مستقر است، در این پیام صوتی ابراز امیدواری کرده است که طالبان، شورشیان کشمیری را یاری رسانند. او در این پیام گفته است: "به نحوی، در آیندۀ نزدیک، هند نیز توسط مجاهدین کشمیری شکست خواهد خورد."

از سال ۲۰۱۹ به اینسو و پس از سلب حق نیمه خودمختاری کشمیر زیر ادارۀ هند توسط حکومت به رهبری نرندرا مودی، حس خشم و انزجار جدایی طلبان و تندروان کشمیری نسبت به هند اوج گرفته است.

مقام‌های هندی آگاه از طرح‌های استراتیژیک برای کشمیر به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته اند که تسلط طالبان در افغانستان می‌تواند زمینۀ سربازگیری و اکمالات تسلیحاتی را برای جنگجویان کشمیری که از پاکستان می‌آیند، سهل کند.

پروین ساونی، کارشناس نظامی و سردبیر یک ماهنامۀ متمرکز بر مسایل امنیت ملی هند می‌گوید: "با آمدن طالبان به قدرت [در افغانستان] جایگاه جیوپولیتیک پاکستان [در منطقه] بلند رفته و سبب خواهد شد که موضعگیری این کشور نسبت به کشمیر سختگیرانه‌ شود."

درست ۲۰ روز پس از ورود طالبان به کابل، فیض حمید، رییس استخبارات نظامی پاکستان وارد کابل شد و بر اساس برخی گزارش‌ها در زمینۀ تشکیل کابینۀ جدید سرپرست طالبان صلاح و مشورت‌های لازم را داده است.

همزمان با سفر جنرال حمید به کابل، هرش وردهان شرینگلا، دپلومات ارشد هندی رهسپار واشنگتن شد، جاییکه به گفتۀ وی با مقام‌های امریکایی "اقدامات پاکستان در افغانستان از نزدیک" تحت غور قرار خواهد گرفت.

هند یکی از نخستین کشورها بود که پس از ورود طالبان به کابل و در آغار روند تخلیۀ نظامی از افغانستان، دپلوماتان خود را از افغانستان بیرون کرد.

مقام‌های هندی هراس دارند که گروه‌های تندرو مستقر در پاکستان چون جیش محمد و لشکر طیبه که گمان می‌رود، هر دو، طالبان را در جنگ بر ضد نظامیان امریکایی کمک کرده اند، از افغانستان به صفت پایگاه عملیاتی و آموزشی استفاده کنند.

گروه جیش محمد در سال ۲۰۱۹ مسوولیت بم‌گذاری‌های مرگبار در کشمیر زیر ادارۀ هند را به دوش گرفت که در آن ۴۰ سرباز هندی کشته شدند.

آقای شرینگلا در دیدار با مقام‌های امریکایی گفت: "ما در مورد تردد آزادانۀ این دو گروه تروریستی به افغانستان نگرانی‌هایی داریم...نقش پاکستان در این زمینه باید نظارت شود."

پاکستان نیز هند را به برانگیختن خشونت در مرزهای خود متهم می‌کند. پاکستان ادعا دارد که کارمندان استخبارات هند گروه های ضد پاکستانی چون جدایی طالبان بلوچ را برای انجام حملات در داخل پاکستان استفاده می‎کند.

هند در دو دهۀ گذشته، در سطح منطقه، بزرگترین فراهم کنندۀ کمک‌های انکشافی به افغانستان بوده و نزدیک به سه میلیارد دالر را در آن کشور سرمایه گذاری کرده است. هند همچنین نیروهای اردو و پولیس افغانستان را که اکنون از هم پاشیده است، آموزش داده و برخی تجهیزات نظامی را به آنان فراهم کرد.

پس از خروج دپلوماتان هندی از افغانستان، نخستین تماس رسمی مقام‌های هندی با نمایندگان طالبان به تاریخ ۳۱ اگست در قطر برقرار شد که در آن نگرانی هند در خصوص استفاده از خاک افغانستان برای فعالیت‌های ضد هند ابراز شد.

سیاستگذاران و کارشناسان هندی می‌گویند که هیچ تضمینی وجود ندارد که افغانستان بار دیگر به پناهگاه امن دهشت افگنان مبدل نشود.

گاتم موکهوپدهایا، سفیر هند در کابل بین‌ سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ می‌گوید که افغانستان ممکن به "سوراخ بی‌انتها" برای همه ابزاربنیادگرا، افراطی و جهادی مبدل شود، مانند آنچه در عراق و سوریه دیده شد.

او می‌گوید که پیروزی طالبان "تاثیر الهام‌بخش" نه تنها برای شورشیان کشمیری بلکه برای همه‌گروه های مذهبی خواهد داشت که در منطقه فعالیت دارند.

پیروزی مجاهدین افغانستان بر قشون سرخ اتحاد جماهیر شوروی پیشین به جدایی طالبان کشمیری الهام بخشید تا شورش مسلحانه را بر ضد هند آغاز کنند و هنوز هم شمار زیاد مردم کشمیر از داعیۀ آزادی کشمیر یا اقتدار پاکستان بر این ساحه حمایت می‌کنند.

به دنبال سلب حق نیمه خود مختاری کشمیر هندی توسط حکومت صدر اعظم نرندرا مودی، سرکوب دگراندیشان کشمیری از سوی هند شدت گرفته، برخی آزادی‌های مدنی سلب شده و صدها فعال ضد هندی به زندان افگنده شده اند.

کارشناسان می‌گویند که چنین اعمال سختگیرانه از سوی هند، به زعم خود شورشگری را در کشمیر تزیید بخشیده و زمینه را برای نفوذ و پذیرایی از گروه‌های تندرو خارجی در این منطقه مهیا می‌کند.

طالبان هرچند از ادامۀ پروژه‌های انکشافی هند در افغانستان استقبال کرده اند، برخی بیانات چالش برانگیز خطاب به هند نیز داشته اند.

سهیل شاهین، یکی از سخنگویان طالبان چندی پیش به بی بی سی گفت که این گروه حق دارد تا به حمایت از مسلمانان کشمیر، هند یا هر جای دیگر ندا بر آرد.

این وضعیت برای کسانیکه بر ضد هند در کشمیر می‌جنگند امید تازه بخشیده است. احمد جنگجوی پیشین کشمیری که شماری از تندروان افغان را در سال‌های ۱۹۹۰ در کشمیر رهنمایی می‌کرد، از آنان به عنوان "جنگجویان خوب" یاد می‌کند که به گفتۀ وی مردان جوان کشمیری را به مقابلۀ مسلحانه "تحریک کرده و آموزش" می‌دادند.

احمد که از گرفتن نام مکمل خود به دلیل هراس از انتقامجویی مقام‌های هندی خودداری کرد، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت که پیشبینی می کند که تندروان محلی کشمیری که با کمبود اسلحه مواجه اند، از افغانستان اسلحه دریافت خواهند کرد.