در بسیاری از کشورهای جهان، ۱۷ نوامبر هر سال به عنوان روز جهانی دانش‌آموز جشن گرفته می شود. این در حالی است که پس از تسلط مجدد در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، طالبان آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، تحصیل دختران و زنان در دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی و کار آنان در اداره‌های دولتی را به جز از سکتورهای معدود، منع کرده اند.
زنان و دختران افغان در واکنش به این وضعیت می‌گویند که به عنوان یک انسان در دنیای توسعه یافته امروز، تصور اینکه درهای مکاتب به روی دختران بسته است، برایشان سخت است.
آریانا ابوی، فعال مدنی و گردانندهٔ مجله آریانا در بریتانیا در گفتگو با صدای امریکا گفت که به دلیل محدودیت تحصیلات عالی در افغانستان، بسیاری از دختران برای تحصیل به کشورهای دیگر رفته اند.
او گفت: "صدها دخترافغان که با بورسیه‌های تحصیلی روانهٔ امارات متحده عربی بودند، طالبان در میدان هوایی جلو آنان را گرفت و اکنون بسیاری از دختران تلاش می کنند برای تحصیل به کشورهای دیگر بروند. طالبان دختران را از حقوق اولیه بشری آنان در افغانستان محروم کرده و مانند پرنده‌ای در قفس دامنهٔ زندگی را بر آنان محدود کرده است. جلوگیری از رشد دختران و زنان یک عقب گرد برای کل ملت است."
آریانا ابوی می افزاید که وضعیت دختران و زنان در افغانستان "عمیقاً غم انگیز" است. او از حکومت طالبان خواست تا فوراً اجازه کار و تعلیم را برای دختران و زنان افغان داده و حقوق بنیادی بشری آنان را احیا کنند. چون به گفتهٔ او ممنوعیت تحصیل دختران یک عمل غیراسلامی است.
لیمه تنی، استاد ادبیات انگلیسی در لندن در گفتگو با صدای امریکا، گفت که چگونه ممکن است دختری از تحصیل محروم شود.
او افزود: "آموزش در قدم اول حق بشری است، یعنی حق همه است که نباید سلب شود. در جامعه‌ای که من زندگی می‌کنم، تحصیل، تا ختم دورهٔ مکتب، برای دختران و پسران اجباری است. هیچکس در این جامعه (لندن) نمی‌تواند تصور کند که از تحصیلات ابتدایی و متوسطه محروم باشد."
لیمه می‌افزاید که به دلیل تحصیل زندگی راحتی دارد. او گفت: "آموزش برای من به عنوان یک معلم، نور، بلند بردن سطح دانش و معلومات در زندگی و وسیله ای برای حمایت اقتصادی است. من از کارم لذت می‌برم چون هم چیزی به دانش آموزان می‌آموزانم و از طرفی نیازهای اقتصادی و مالی‌ام را برطرف می‌کند."
برخی از رسانه‌های افغانستان نیز به مناسبت روز جهانی دانش‌آموز عکس العمل بعضی از دختران را بازتاب داده اند. آنها از حکومت طالبان خواسته اند تا آنان را از تاریکی بیرون آورده و درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را باز کنند.
با وجود اینکه ۱۷ نوامبر به عنوان روز جهانی دانش‌آموز در سراسر جهان تجلیل می‌شود، اما میلیون ها دختر هنوز در افغانستان از تحصیلات عالی محروم هستند و با گذشت بیش از دو سال از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، آنان هنوز هم از نعمت دانش محروم اند. طالبان گفته اند که با مساعد شدن شرایط مکاتب به روی دختران باز خواهد شد.
روز جهانی دانش‌آموز به هدف یادآوری واقعه هولناک حمله نازی‌ها به دانشگاه‌های چکسلواکیا برگزار می‌شود. سربازان نازی در ۱۷ نومبر سال ۱۹۳۹ در جریان جنگ جهانی دوم به دانشگاه‌های چکسلواکیا حمله کرده و صدها دانش‌آموز را گروگان گرفتند و آنان را به کمپ‌های اجباری کار فرستاده یا شکنجه و یا کشتند.