در اوایل سال ۲۰۱۴ میلادی، گروهی به نام دولت اسلامی یا داعش بعد از آن در سرخط اخبار قرار گرفت که پیروان آن دست به کشتار گسترده نظامیان و غیر نظامیان زدند. ظهور این گروه سوالاتی را در مورد مطابقت نام این گروه و عملکردهای آن مطرح کرده است.
زمانیکه کلمۀ دولت به گوش می رسد، به باور کارشناسان، پدیدۀ حاکمیت، قلمرو و نفوس در ذهن تداعی می شود. به همین شکل نام اسلام توام با اعتقادات و ارزش های مشخصی است که حقوق و وجایب انسان را در امور دنیوی و اخروی تعیین می کند.
کارشناسان علم سیاست، کلمۀ دولت را به مفهوم امروزه مدیون قرون متاخر در کشور های اروپایی می دانند. دولت در کل به مفهوم عام یک نهاد سیاسی و حقوقی است که دارای قلمرو، جمعیت و حاکمیت است.
علاوه بر آن، در اکثر کشور ها صرف نظر از نوع نظامی سیاسی آن، موجودیت تفکیک قوا یعنی قوای اجرائیه، قضایه و مقننه، شناخت آن نهاد از سوی سایر دولت ها و سازمان های بین المللی وحتی موجودیت رسانه های آزاد مکمل یک دولت در سطح بین المللی می باشد. کارشناسان تاکید می کنند که بدون قلمرو، جمعیت و حاکمیت، دولت مصداق ندارد.
با در نظر داشت تعریف فوق، شماری از کارشناسان استدلال می کنند که گروه دولت اسلامی، به مفهوم واقعی کلمه، دولت نیست، بلکه یک گروه تهاجمی توام با افکار افراطی دینی است که جز خود سایرین را نفی می کند.
سید نجیب محمود، استاد فاکولته حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل، دولت بودن این گروه را رد کرده و می گوید که داعش دولت نه بلکه یک گروه تندرو افراطی است که با تسخیر بخش هایی از عراق و سوریه تلاش دارد خواست خود را بالای مردم به اجبار و به صورت غیر قانونی تحمیل کند.
آقای نجیب گفت "این گروه ساختار های یک دولت را ندارد. آنان بخش از دو کشور را تسخیر کرده اند و تاسیسات نظامی خود را ایجاد کردند. ولی شناسایی بین المللی نشده است، دارای قوه قضائیه، اجرائیه و مقننه نیست و بالاخره قانون اساسی ندارد."
علاوه بر آن، به گفتۀ این تحلیلگر سیاسی، گروه دولت اسلامی پرنسیب های شهروندی و حقوق اساسی شهروند را رعایت نمی کند و بیشتر به مثابۀ یک نیروی تهاجمی است که برای حذف گروه های مشخص "دست و آستین بر زده است."
علی نوری زاده، رئیس مرکز پژوهشی مطالعات ایران و اعراب مستقر در لندن نیز به این باور است که گروه دولت اسلامی، دولت نیست، زیرا دولت به گونۀ که از قرن نزدهم متداول شده است، دارای قوۀ اجرائیه، قضائیه، مقننه و رکن چهارم رسانه های آزاد است که از دید وی داعش هیچ یک از این خصوصیات را ندارد.
دولت اسلامی ضد اسلامی
از بدو ظهور گروه دولت اسلامی در اوایل سال گذشته، نام این گروه همواره با اسلام همراه بوده است. اما شماری از ناظران و تحلیلگران به این باور اند عملکرد گروه دولت اسلامی، مطابق به احکام اسلامی نبوده است.
ابراهیم هوپر، رئیس ارتباطات شورای روابط اسلامی امریکا، ضمن محکوم کردن اعمال این گروه می گوید که عملکرد گروه دولت اسلامی غیر اسلامی است.
آقای هوپر گفت "اعمال آنان نه تنها غیر اسلامی است، بلکه ضد اسلامی نیز می باشد.اعمال آنان به شمول سر بریدن، سؤ رفتار در مقابل زنان، اقلیت های مذهبی و اخراج مردم از سرزمین تاریخی شان به صورت مشخص در اسلام ممنوع است. به گونۀ مثال، زنده سوزاندن انسان به صورت واضح در اسلامی منع است حتی سوزاندن یک مورچه در اسلام منع است - چه رسد به انسان. آنان به صورت دوامدا از اوامر اسلامی تخطی می کنند و در عین حال ادعا می کنند که اعمال شان اسلامی است - و این ادعا گیج کننده است."
در بیش از یکسال گذشته، گروه دولت اسلامی در پهلوی کشتن مسلمانان—چه نظامی و یا غیر نظامی در عراق و سوریه، به کشتار اقلیت های مذهبی ایزدی در عراق، شهروندان امریکایی، جاپانی، مصری، بریتانیایی، کروشیایی و پیروان مذهب شیعه دخیل بوده است و به گفته ناظران این گروه هنوز هم به کشتار مسلمان و غیر مسلمان ادامه می دهد.
در آخرین مورد نشر نوار ویدیویی که از سوی پیروان این گروه در افغانستان نشر شد نشان می دهد که افراد مسلح وابسته به گروه دولت اسلامی ده شهروند افغان را همزمان توسط ماین تبیعه شد در زمین، از بین می برند.
تعریف واحد و قابل قبول برای همه در مورد دهشت افگنی وجود ندارد، ولی به صورت کل دهشت افگنی به اعمال گروه هایی اطلاق می گردد که برای مختل کردن وضعیت شکل می گیرند و هدف شان بر هم زدن نظم عامه است—آنهم به گونۀ خشونت آمیز تا ترس و رعب در جامعه حاکم شود.
بر حسب همین تعریف، آقای نجیب می گوید که "دولت اسلامی" یک گروه دهشت افگن است. او گفت "اهدافی را که آنان تعقیب می کنند، به شمول حمله بالای مناطق ملکی، بی رحمی در مقابل اقلیت ها و تعرض به شخصیت افراد به خصوص زنان همه از مواردی است که برخلاف ارزش های شرعی و قوانین مدرن است که از انسانیت فاصله داشته و اعمال دهشت افگنی محسوب می شوند."
آقای نوری زاده می گوید "دولت اسلامی" مجموعۀ از گروه های پراگنده در کشور های مختلف با یک وجه مشترک یعنی عقاید مذهبی توام با خشونت می باشد که تلاش دارند خواستهای شان را با توجیهات خشونت بار مذهبی، بر سایرین تحمیل کنند.
آقای نوری زاده می گوید که این گروه تفسیر ویژۀ از خود در مورد اسلام دارد و تلاش دارد آنرا عملی کند. به گفتۀ آقای نوری زاده، این تفسیر برده داری، تجاوز به دختران، انتحار و سر بریدن و زنده سوزاندن انسان ها، ویران کردن مساجد و توهین به گذشته های ملت ها را توجیه می کند و همۀ این اعمال دهشت افگنی است.
ده ها کشور به شمول کشور های غربی و شماری از کشور اسلامی، ملل متحد و اتحادیه اروپا این گروه را گروهی دهشت افگنی تلقی می کنند.
کارشناسان در نهایت استدلال می کنند که نام دولت اسلامی با عملکرد های این گروه مطابقت ندارد، ولی با یکی از پدیدۀ جهانی که دهشت افگنی است مطابقت کامل دارد.