سفر صدراعظم جاپان به ایران؛ میانجیگری میان واشنگتن و تهران؟

شینزو آبه، صدر اعظم جاپان برای دیدار با رهبران ایران به تهران سفر کرده است

مقام‌های ایرانی از صدراعظم جاپان خواهند خواست تا برای لغو تحریم‌های نفتی بر ایران یا اعطای معافیت به برخی مشتریان نفت آن کشور تلاش کند.

شینزو آبه، صدراعظم جاپان روز چهارشنبه ۱۲ جون (۲۲ جوزا) وارد تهران شد و قرار است با حسن روحانی، رییس جمهور و آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتگو کند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ در ایران، این نخستین سفر یک رهبر جاپان به ایران است.

خبرگزاری رویترز بدون ذکر نام از قول یک مقام ایرانی گزارش داده است که "جاپان می‌تواند تنش موجود میان ایران و امریکا را بکاهد... امریکا، به عنوان حسن نیت، باید تحریم‌های غیرعادلانۀ نفتی را لغو کرده یا معافیت برای مشتریان نفت ایران را تمدید کند".

صدر اعظم جاپان پیش از سفر به تهران با دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحدۀ امریکا و بنیامین نتنیاهو، صدراعظم اسراییل نیز صحبت تلیفونی داشته است.

آقای ترمپ ماه گذشته در جریان سفر به جاپان، ضمن استقبال از سفر احتمالی شینزو آبه به تهران و با اشاره به "روابط بسیار خوب" میان توکیو و تهران گفت: "باورمندم که ایران می خواهد گفتگو کند. آقای آبه هم به مقام‌های ایران خیلی نزدیک است. هیچکس، به ویژه من، نمی‌خواهد شاهد وقوع مصیبت باشد".

خبرگزاری رویترز از قول مقام دیگر ایرانی نوشته است "آقای آبه می‌تواند میانجی بزرگی (میان امریکا و ایران) باشد... جاپان همواره به ایران احترام داشته و آقای آبه می‌تواند نقش بسیار سازنده برای فروکاستن تنشی که می‌تواند منطقه را آسیب برساند، بازی کند".

آقای آبه پیش از ترک توکیو به مقصد تهران، در صحبت با خبرنگاران ضمن ابراز نگرانی از تنش فزاینده در شرق میانه گفت که گفتگوهای صریحی با رهبران ایران خواهد داشت.

خبرگزاری دولتی ایران هدف سفر شینزو آبه را به تهران، تلاش برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن عنوان کرده است، اما شماری از دپلومات‌های جاپانی یک روز پیش از سفر آقای آبه به تهران گفته بودکه وی "نه حامل پیام و نه میانجی میان ایران و امریکا" است و به گفتۀ آنان هیچ راه حل سریعی برای بحران اتمی ایران ندارد.

با اینحال، روزنامۀ واشنگتن پست در گزارشی نوشته است که صدراعظم جاپان در این سفر پیشنهادهایی از سوی واشنگتن به تهران ارایه خواهد کرد.

پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای موسوم به برجام میان ایران و قدرت‌های جهان و از سرگیری تحریم های فلج کنندۀ امریکا بر ایران، تنش بین ایالات متحده و ایران نیز روزتاروز شدید شد؛ تاجاییکه احتمال رویارویی نظامی بین دو کشور مطرح شده بود.

واشنگتن در واکنش به این تهدیدها، افزون بر کشتی طیاره بردار ابراهام لینکن، بم افگن‌های بی-۵۲ و سایر تجهیزات نظامی را در شرق میانه مستقر کرد.

ایالات متحده می‌گوید که توافق هسته ای با ایران در رفتار این کشور تاثیر مثبتی نداشته است. ایالات متحده می‌گوید که ایران بزرگترین دولت حامی دهشت افگنی است، برنامه راکت‌های بالستیکی خود را برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ادامه می‌دهد، و عامل بی‌ثباتی در خاورمیانه است.