بخش زیاد مواد مخدر تولید شده در افغانستان به ویژه هیرویین پس از قاچاق از مرز های شمالی آن کشور به آسیای مرکزی رفته و از آنجا در بازار های اروپایی توزیع می شود.
شهر اوش در وادی فرغانه به صفت مرکز جنوب قرغزستان معروف است، اما اوش نام دیگری را نیز با خود حمل می کند که چندان افتخارآمیز نیست. اوش که در مسیر قاچاق مواد مخدر افغانستان به روسیه و اروپا قرار گرفته است به صفت "مرکز مواد مخدر" منطقه نیز شهرت دارد.
چندین فکتور سبب شده است تا اوش به مرکز منطقوی مواد مخدر مبدل شود که از جمله یکی هم موقعیت جغرافیایی آن می باشد. قرغزستان یک مرز کوهستانی با تاجکستان دارد که از آن مراقبت بسیار ضعیف امنیتی صورت می گیرد.
روسلان آلتی بایف، معاون گروه های سیار عملیاتی در ادارۀ کنترول مخدرات قرغزستان، فساد و فقر را از عوامل دیگر مبدل شدن اوش به مرکز منطقوی قاچاق مواد مخدر عنوان می کند.
آلتی بایف می گوید که قاچاقبران و جنایتکاران دست اندر کار در تجارت غیر قانونی مواد مخدر شهروندان تهی دست و مجبور قرغزی را در مواد مخدر دخیل می سازند.
فقر و تنگدستی
قرغزستان با جمعیت حدود پنج و نیم میلیون نفر، یکی از فقیرترین جمهوریت های آزاد شدۀ شوروی پیشین می باشد و اقتصاد آن به پیمانۀ زیاد متکی به تولیدات یگانه معدن طلای آن کشور و پول هایی است که کارگران مهاجر قرغزی از خارج به کشور شان می فرستند.
این کشور بر خلاف شماری از همسایگانش مانند قزاقستان از منابع سرشار انرژی بی بهره است. از اینرو فقر و تنگدستی زمینۀ جلب و جذب پیک های مواد مخدر را برای قاچاقبران سهل ساخته است.
توکتو ممت ممشیف، رئیس ادارۀ کنترول مخدرات قرغزستان می گوید که کارمندان آن اداره همه ساله هزاران کیلوگرام مواد مخدر را در اوش ضبط می کنند.
کرمان بیگ باقیف، رئیس جمهور پیشین قرغزستان ادارۀ کنترول مخدرات آن کشور را در سال ۲۰۰۹ منحل کرد، اما این اداره سال گذشته پس از به قدرت رسیدن روزا اوتونبایفا، رئیس جمهور جدید آن کشور، دو باره تاسیس شد.
عوامل اعتیاد و قاچاق
دسترسی ساده به مواد مخدر جمعیت خود اوش را نیز آسیب رسانده است، طوریکه شمار معتادان مواد مخدر در آن ساحه در سالیان اخیر به گونۀ پیوسته رو به افزایش است.
دلدار یکی از باشندگان اوش چندین بار تلاش به ترک اعتیاد کرد، اما به دلیل دسترسی ساده به مواد دو باره به آن رو آورد. او می گوید که برای جلوگیری از روآوردن دو باره به مواد مخدر به روسیه رفت اما به مجرد برگشت به وطن یکبار دیگر به گفتۀ خودش به این زهر (مواد مخدر) رو آورد.
بر اساس آمار مرکز نارکولوجی منطقوی، حدود دو هزار معتاد مواد مخدر در سال ۲۰۱۲ در قرغزستان به ثبت رسیده است. اما به گفتۀ عیدول سعدیفا، رئیس مرکز یاد شده، شمار حقیقی معتادان به مراتب بیشتر است.
سعدیفا می گوید که اوش در تابستان ۲۰۱۰ صحنۀ تنش های فرقه یی بود که این امر سبب کشته شدن صد ها نفر و بیجا شدن هزاران نفر دیگر شد. به باور وی مقام های آلوده به فساد و مافیای مواد مخدر شاید نقش عمده یی در برانگیختن خشونت ها در اوش داشتند.
تخمین زده می شود که تا یک چهارم هیرویین تولید شده در جهان از آسیای مرکزی عبور می کند.
ادارۀ مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد توجه ویژه یی را به آسیای مرکزی مبذول داشته و یکی از پروژه های آن در منطقه مسما به اوش نات به هدف تقویت ادارات کنترول مخدرات و هماهنگی فرامرزی میان کشور های هم مرز قرغزستان، تاجکستان و ازبکستان ایجاد شده است.
شهر اوش در وادی فرغانه به صفت مرکز جنوب قرغزستان معروف است، اما اوش نام دیگری را نیز با خود حمل می کند که چندان افتخارآمیز نیست. اوش که در مسیر قاچاق مواد مخدر افغانستان به روسیه و اروپا قرار گرفته است به صفت "مرکز مواد مخدر" منطقه نیز شهرت دارد.
چندین فکتور سبب شده است تا اوش به مرکز منطقوی مواد مخدر مبدل شود که از جمله یکی هم موقعیت جغرافیایی آن می باشد. قرغزستان یک مرز کوهستانی با تاجکستان دارد که از آن مراقبت بسیار ضعیف امنیتی صورت می گیرد.
روسلان آلتی بایف، معاون گروه های سیار عملیاتی در ادارۀ کنترول مخدرات قرغزستان، فساد و فقر را از عوامل دیگر مبدل شدن اوش به مرکز منطقوی قاچاق مواد مخدر عنوان می کند.
آلتی بایف می گوید که قاچاقبران و جنایتکاران دست اندر کار در تجارت غیر قانونی مواد مخدر شهروندان تهی دست و مجبور قرغزی را در مواد مخدر دخیل می سازند.
فقر و تنگدستی
قرغزستان با جمعیت حدود پنج و نیم میلیون نفر، یکی از فقیرترین جمهوریت های آزاد شدۀ شوروی پیشین می باشد و اقتصاد آن به پیمانۀ زیاد متکی به تولیدات یگانه معدن طلای آن کشور و پول هایی است که کارگران مهاجر قرغزی از خارج به کشور شان می فرستند.
این کشور بر خلاف شماری از همسایگانش مانند قزاقستان از منابع سرشار انرژی بی بهره است. از اینرو فقر و تنگدستی زمینۀ جلب و جذب پیک های مواد مخدر را برای قاچاقبران سهل ساخته است.
توکتو ممت ممشیف، رئیس ادارۀ کنترول مخدرات قرغزستان می گوید که کارمندان آن اداره همه ساله هزاران کیلوگرام مواد مخدر را در اوش ضبط می کنند.
کرمان بیگ باقیف، رئیس جمهور پیشین قرغزستان ادارۀ کنترول مخدرات آن کشور را در سال ۲۰۰۹ منحل کرد، اما این اداره سال گذشته پس از به قدرت رسیدن روزا اوتونبایفا، رئیس جمهور جدید آن کشور، دو باره تاسیس شد.
عوامل اعتیاد و قاچاق
دسترسی ساده به مواد مخدر جمعیت خود اوش را نیز آسیب رسانده است، طوریکه شمار معتادان مواد مخدر در آن ساحه در سالیان اخیر به گونۀ پیوسته رو به افزایش است.
دلدار یکی از باشندگان اوش چندین بار تلاش به ترک اعتیاد کرد، اما به دلیل دسترسی ساده به مواد دو باره به آن رو آورد. او می گوید که برای جلوگیری از روآوردن دو باره به مواد مخدر به روسیه رفت اما به مجرد برگشت به وطن یکبار دیگر به گفتۀ خودش به این زهر (مواد مخدر) رو آورد.
بر اساس آمار مرکز نارکولوجی منطقوی، حدود دو هزار معتاد مواد مخدر در سال ۲۰۱۲ در قرغزستان به ثبت رسیده است. اما به گفتۀ عیدول سعدیفا، رئیس مرکز یاد شده، شمار حقیقی معتادان به مراتب بیشتر است.
سعدیفا می گوید که اوش در تابستان ۲۰۱۰ صحنۀ تنش های فرقه یی بود که این امر سبب کشته شدن صد ها نفر و بیجا شدن هزاران نفر دیگر شد. به باور وی مقام های آلوده به فساد و مافیای مواد مخدر شاید نقش عمده یی در برانگیختن خشونت ها در اوش داشتند.
تخمین زده می شود که تا یک چهارم هیرویین تولید شده در جهان از آسیای مرکزی عبور می کند.
ادارۀ مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد توجه ویژه یی را به آسیای مرکزی مبذول داشته و یکی از پروژه های آن در منطقه مسما به اوش نات به هدف تقویت ادارات کنترول مخدرات و هماهنگی فرامرزی میان کشور های هم مرز قرغزستان، تاجکستان و ازبکستان ایجاد شده است.