بحث روی بحران جاری در پاکستان و چگونگی پاسخ ایالات متحده در واشنگتن

یک دپلومات پیشین پاکستان می گوید که پس از خروج نیروهایی امریکایی از افغانستان، ایالات متحده به پاکستان مانند گذشته نیاز ندارد، اما با آن هم در بخش هایی از اداره ریاست جمهوری جو بایدن علاقمندی به بهبود تعامل بین دو کشور وجود داشته است.

حسین حقانی، سفیر پیشین پاکستان در ایالات متحده امریکا به روز دوشنبه ۲۱ نومبر (۳۰ عقرب) در یک نشست مجازی در انستیتوت شرق میانه در واشنگتن دی سی روی بحران جاری در پاکستان و چگونگی پاسخ ایالات متحده به این بحران و عمدتاً روابط بین دو کشور صحبت نمود.

درین بحث که یک دپلومات پیشین افغانستان و مقام‌های استخباراتی پیشین امریکایی نیز حضور داشتند، حقانی اظهار نمود که واشنگتن و اسلام آباد در اوقات معین روابط پرتنش داشتند اما طی سال های اخیر این روابط تنش آلود نبوده است.

حسین حقانی گفت: "اکنون روابط به هیچ وجه قابل مقایسه به روزهای خوب که به توصیف رییس جمهور آیزنهاور به عنوان متحدترین کشور و طوری که در زمان رییس جمهور ریگن یا رییس جمهور اوباما روابط نزدیک بود، نیست. فکر می کنم امریکایی ها احساس می کنند که حمایت از پاکستان آن طوری که می خواستند مفید واقع نشده است و پاکستانی ها نیز از امریکا ناامید استند. اکنون این روابط در سطح تعامل فعال است اما به شکل مشارکت نزدیک نیست."

لیزا کورتیس، مدیر مرکز امنیت امریکای جدید، با نظرات سفیر پیشین پاکستان هم نظر است و بر این باور است که در ماه های اخیر روابط دو کشور صمیمی بوده است. خانم کورتیس گفت: "علاقمندی در جانب امریکا این است که مطمین شود پاکستان به روابط بیشتر با چین نیافتد که در حال حاضر پاکستان روابط نزدیک با چین دارد و همه گی از سرمایه گذاری در بخش جاده سازی چین در پاکستان آگاه استیم. آنچه ایالات متحده در صدد آن است، حفظ حداقل روابط دوستانه با پاکستان است."

اما جاوید احمد، سفیر پیشین افغانستان در امارات متحده عرب، در این نشست با تردید گفت معلوم نیست روابط صمیمی بین پاکستان و امریکا تا چه مدت دوام می یابد زیرا به گفته او پاکستان در حاضر با سه بحران هویتی مواجه است.

این دپلومات پیشین افغان و پژوهشگر انستیتوت شرق میانه گفت: "از لحاظ داخلی به نظرم پاکستان با یک بحران سیاسی در بخش هویت مدنی مواجه است. به طور موثر جنگ زبانی بین قدرتمندان سیاسی، مذهبی، تندروان و تجارت پیشگان در این کشور وجود دارد. حداقل سه درگیری هویتی در این کشور وجود دارد. پاکستان از لحاظ سیاسی به طور نسبی حکومت ملکی ضعیف دارد حال آنکه هویت اردو نیرومند است که به حیث حاکم نیرومند این کشور است. و مناقشه دیگری هویت ملی است که در میان جامعه جوان مثل محافظه کاران و طبقه متوسط جامعه است که آنها در سطح سیاسی حضور قابل ملاحظه دارند."

لیزا کورتیس نقش اردوی پاکستان را در معادلات سیاسی و استراتیژیک این کشور تعیین کننده می داند. به تصور خانم کورتیس، آینده روابط امریکا و پاکستان منوط به این است که چه کسی صدر اعظم است. او گفت: "بعضا این روی روابط تاثیر می گذارد. اما مهمتر از آن این است که چه کسی لوی درستیز اردوی پاکستان است. اردو هنوز نقش تصمیم گیرنده را در مسایل مهم اساسی با ایالات متحده مثل برنامه سلاح هسته ای، روابط پاکستان با هند و مسئله مبارزه با دهشت افگنی ایفا می کند."

با این حال حسین حقانی سفیر پیشین پاکستان در امریکا معتقد است که امریکا و پاکستان نیازمند به مشارکت طولانی مدت در ابعاد مختلف است. حقانی گفت: "یکی از بزرگترین ابعاد این مشارکت می تواند بعد اقتصادی باشد. پاکستان مصرف کننده عمده محصولات امریکایی نیست و نه صادر کننده عمده به امریکا است."

در این نشست داگلاس لوندون، افسر ارشد عملیاتی پیشین اداره مرکزی استخبارات امریکا گفت ایالات متحده تمایل داشته که در روابط با پاکستان بسیار سست عمل نکند. به نظر این مقام پیشین امریکایی، ایالات متحده در مورد سلاح هسته ای پاکستان نگران است و می خواهد مطمین شود که این سلاح مصوون باشد.