یاداشت تاریخی: تبدیلی مساجد به کلیساها و کلیسا‌ها به مساجد

کلیسای معروف ایا‌صوفیه استانبول پس از حدود نه دهه یک بار دیگر منحیث مسجد به روی مسلمانان بازگشایی می‌شود.

این ساحه میراث فرهنگی جهان در عصر امپراتوری بیزانس (بزنتین) به حیث کلیسا جامع اعمار شد، اما در سال ۱۴۵۳ پس از آنکه عثمان قسطنطینه (استانبول امرزی) را تسخیر کرد، این مکان را به مسجد مبدل کرد.

پاپ فرانسس، رهبر کاتولیک های مسیحی امروز گفت که این تصمیم حکومت ترکیه او را رنجانیده است.

پیش از این شماری از کشورها به شمول یونان از این تصمیم رییس جمهور ترکیه انتقاد کردند.

اما کشمکش ها پیرامون تبدیلی مساجد به کلیساها و مغایر آن در طول تاریخ جریان داشته است.

الجزایر

مسجد جامع کتشاوه الجزایر در سال ۱۶۱۲ اعمار و در سال ۱۷۹۴ گسترش داده شد که یکی از مساجد عمده در این کشور محسوب می‌شود.

فرانسه در جریان جنگ‌های استعماری ۱۸۳۰ - ۱۹۶۲ این مسجد را به کلیسا کاتولیک مبدل کرد.

اما،‌ پس از آنکه الجزایر در سال ۱۹۶۲ آزادی‌اش را به دست آورد، این مکان دوباره به مسجد مبدل شد و به کمک ترکیه چندین بار نوسازی شده است.

قبرس

مسجد السلیمیه در شمال نیکوزیا، در اصل کلیسا کاتولیک بود که در قرن ۱۳ اعمار شده بود.

این کلیسا پس از آن به مسجد لالا مصطفی پاشا مبدل شد که امپراتوری عثمانی در سال ۱۵۷۰ نیکوزیا را تسخیر کرد.

مصر

مسجد العطارین در شهر اسکندریه مصر در اصل کلیسا هشت ضلعی بود که در سال ۳۷۰ میلادی بنا شد.

این کلیسا در جریان تهاجم اسلامی قرن هفتم، به مسجد مبدل شد.

این مسجد نیز در عصر حکمروایی عثمانی چندین بار نوسازی شد.

لبنان

مسجد جامع العمری در مرکز شهر بیروتِ‌ عبادت‌گاه یا محل غسل تعمید بود، اما در عصر امپراتوری بیزانس در آنجا کلیسا اعمار شد.

پس از آن که عمر بن خطاب، خلیفهٔ‌ دوم اسلام لبنان را تسخیر کرد، این کلیسا را به مسجد مبدل کرد.

این مکان پس از تسخیر صلیبیان در قرن ۱۲ یک بار دیگر به کلیسا مبدل شد، اما صلاح الدین لبنان را در ۱۱۸۷ تصرف کرد و آنرا یک بار دیگر به عبادتگاه مسلمانان مبدل ساخت.

این مسجد در سال ۱۱۹۷ دوباره به دست صلیبیان به کلیسا مبدل شد و در نهایت پس از تصرف بیروت توسط مملوک به مسجد مبدل گردید.

اسپانیا

مسجد قرطبه در جنوب اندلس، اسپانیا، در جریان خلافت امویان در قرن ۱۰ و ۱۱، یکی از مقدس ترین امکان عبادت محسوب می‌شد.

پس از آنکه مسیحیان در سال ۱۲۳۶ اندلس را تسخیر کردند، در داخل مسجد کلیسا اعمار کردند.

این مکان، مسجد-کلیسا در سال ۱۹۸۴ منحیث میراث فرهنگی یونسکو شناخته شد.

سوریه

مسجد الاموی در شهر قدیمی دمشق در محلی موقعیت دارد که زمانی عبادتگاه خدایان رومی بود که در قرن چهارم به کلیسا مبدل شد.

اما در قرن هفتم، از کلیسا به مسجد مبدل شد.