گفتگوهای اوباما با رهبران اروپایی در باره تفاهم لوزان

barak obama

در گفتگوهای جداگانه باراک اوباما، با رئیس جمهوری فرانسه، صدراعظم بریتانیا و صدر اعظم المان، بر این نکته تأکید شد که تا در مورد همه چیز توافق نشود، روند جاری هنوز نهایی نشده است؛ با این حال طرفین اذعان کردند که نتیجه گفتگوهای لوزان به نوبه خود "پیشرفت قابل ملاحظه‌ای" است.

یک روز پس از به نتیجه رسیدن گفتگوهای هشت روزه نمایندگان شش قدرت جهانی، از جمله ایالات متحده، با ایران برای رسیدن به تفاهم هسته‌ای، رئیس جممهور امریکا با سران کشورهای فرانسه، المان و بریتانیا درباره تفاهم حاصل شده از این مذاکرات گفتگو کرد.

رهبران سه کشور عمده اروپایی فرانسوا اولاند، دیوید کامرون و انگلا مرکل، گفتگوهای دیپلماتیک با تهران برای یافتن راه حلی مسالمت امیز بر سر برنامه هسته‌ای ایران را از سال ۲۰۰۳ آغاز کردند و سپس با پیوستن ایالات متحده، روسیه و چین به آنها، این مذاکرات در چارچوب گروه موسوم به ۱+۵ ادامه یافت.

گفتگوهای فشرده هیات‌های مذاکره کننده امریکا و پنج کشور دیگر گروه ۱+۵ با همتای ایرانی خود که از هفته گذشته آغاز شده بود، روز پنجشنبه دوم ماه اپریل و دو روز پس از سپری شدن مهلت تعیین شده برای رسیدن به تفاهم درباره اجزای اساسی توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران به نتیجه رسید.

نتیجه این گفتگوها، اواخر روز پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای که توسط فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی از گروه ۱+۵، و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، به دو زبان انگلیسی و فارسی در مرکزی در شهر لوزان سوئیس قرائت شد.

باراک اوباما، که کشورش طرف اصلی این گفتگوها با ایران، از بیش از یک سال گذشته به این سو بوده است، بلافاصه در کاخ سفید به ایراد سخنرانی پرداخت و با بیان این که "امروز به یک درک تاریخی با ایران رسیدیم،" گفت اگر این تفاهم به توافق تبدیل شود، با اجرای کامل آن از رسیدن ایران به توانایی هسته‌ای نظامی جلوگیری خواهد شد.

حال رئیس جمهور دموکرات امریکا باید کانگرس تحت کنترل جمهوریخواهان که در برابر این گفتگوها و هرگونه توافقی با ایران روش بدبینانه و انتقادی دارند، را متقاعد کند که تفاهم صورت گرفته در لوزان، در صورتی که در طول فرصت باقیمانده، به توافقی کتبی بیانجامد، آنگاه بهترین نتیجه‌ای خواهد بود که می‌ شد از این مذاکرات گرفت.

وی، که علاوه بر نمایندگان کنگره، باید برخی از همپیمانان امریکا مثل اسرائیل و عربستان سعودی را نیز متقاعد کند که دیپلماسی در پیش گرفته شده بهترین گزینه موجود است.

همچنین آقای اوباما گفته است اگر کسی گزینه بهتری دارد، آماده شنیدن آن است "زمانی که می ‌شنوید منتقدان هیاهو راه می‌اندازند، این پرسش ساده را از آنها بپرسید: آیا واقعاً فکر می ‌کنید این توافق که قابل راستی آزمایی است، و کشورهای قدرتمند عمده جهان نیز از آن حمایت می‌ کنند، در برابر جنگی دیگر در خاورمیانه، گزینه بدی است؟ آیا بدتر از آن است که تقریبا دو دهه با ایران کردیم ... و گذاشتیم ایران بدون بازرسی‌های سنگین، برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرد؟"

پیش از اعلام رسمی تفاهم، رئیس جمهور اوباما از طریق تلیفون با ملک سلمان پادشاه عربستان و پس از اعلام بیانیه لوزان، با بنیامین نتانیاهو صدراعظم اسرائیل گفتگو کرد.

اقای اوباما به هر دو مقام گفت هنوز هیچ چیز نهایی نیست، و در عین حال توافق به این معنا نیست که واشنگتن اعمال ایران در منطقه، که باعث بی‌ثباتی می‌شود، یا تهدیدها علیه اسرائیل را فراموش کند.

رئیس جمهوری امریکا از پادشاه عربستان و رهبران دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس دعوت کرد برای مشوره های بیشتر در ماههای آینده به کمپ دیوید در ایالت مریلند بیایند.

آقای اوباما به صدراعظم اسرائیل گفت که از تیم امنیت ملی خود خواسته است مشوره ‌ها با دولت جدید او را بیشتر کند، تا راه‌های جدید برای تقویت همکاری امنیتی دو کشور بیابند.

در همین حال، طرحی در کنگره امریکا در انتظار الزامی کردن نظر قانونگذاران در مورد هرگونه توافقی با ایران در این زمینه است.

با علنی شدن برخی جزئیات توافق آینده، جیمز اکتون، کارشناس مسائل هسته‌ای که خود یکی از بدبین‌ها بود، نظرش را تغییر داده و می گوید "همه می ‌دانیم که اکثر اوقات، انگیزه اعلام موضع قانونگذاران سیاسی است و نه اصل توافق. اگر آنها این توافق را بر اساس آنچه واقعاً هست ارزیابی کنند، باید از آن حمایت کنند."

جان کری، وزیر خارجه امریکا خطاب به مخالفان تفاهم گفت، "گفتن این که ایران تسلیم شود، برای مطرح شدن در خبرها خوب است، اما سیاست نیست؛ برنامه‌ای واقع‌ گرایانه نیست. بنابراین معیار اصلی این تفاهم، این نیست که آیا همه خواسته‌های یک طرف به ضرر طرف دیگر را تأمین می‌ کند یا خیر. بلکه این است که آیا جهان امن ‌تر می‌شود؟".