تظاهرات در ایران، چین و روسیه حامیان دموکراسی را امیدوار کرده است

در جریان سال ۲۰۲۲، برخی از کشورهای جهان به شمول ایران، چین و روسیه، شاهد اعتراضات گسترده بودند. کارشناسان می گویند که اعتراضات در این سه کشور، برای فعالان و مدافعان دموکراسی امیدوار کننده بوده است.

با اینحال، فعالان می‌افزایند که رژیم‌های خودکامه در هر سه کشور قوی بوده و سرنگونی این رژیم‌ها، مستلزم ایجاد مجموعه‌ای از شرایط می‌باشد.

به دنبال جان باختن مهسا امینی ۲۲ ساله در قید پولیس ایران، ده ها هزار نفر به جاده های این کشور ریختند و دست به اعتراض زدند. مهسا به دلیل رعایت نکردن حجاب، از سوی پولیس گشت ایران توقیف شده بود.

در جریان سال ۲۰۲۲، چین نیز شاهد اعتراضات گسترده بود، حتا مردم خواستار برکنار شدن شی جین پینگ، رییس جمهور آن کشور، شدند.

لری دایمند، استاد دانشگاه استنفورد، گفت: "اعتراضات در چین، علیه محدودیت‌ها برای مقابله با کروناویروس آغاز شد. پالیسی های مبارزه با کووید۱۹، باعث شده بود که ده‌ها میلیون نفر و بعضاً صدها میلیون نفر در منازل خود قید بمانند."

در روسیه، کارشناسان به این باورند که روند اعتراضات در این کشور خاموش‌تر بوده است، اگرچه زندانی شدن الکسی نووالنی، یکتن از مخالفان رییس جمهور ولادیمیر پوتین در سال ۲۰۲۱، با اعتراض هزاران نفر روبرو شد. تهاجم روسیه بر اوکراین نیز منجر به اعتراضات شد.

گریم رابرتسن، استاد دانشگاه کارولینای شمالی، گفت: "به دنبال تهاجم روسیه بر اوکراین، اعتراضات چشم‌گیر صورت گرفت و در جریان تابستان، پس از آن که روسیه بسیج مردم را به هدف جنگیدن در اوکراین اعلام کرد، اعتراضات بار دیگر صورت گرفت."

کارشناسان می‌گویند که معترضان در ایران، چین و روسیه، توانستند امتیازاتی را از رژیم‌های مستبد خود به دست آورند، مانند کاهش اخیر محدودیت‌های ناشی از کروناویروس در چین که به دنبال اعتراضات مردم صورت گرفت.

پرسش این است که جنبش‌های اعتراضی برای سرنگونی رژیم‌های خودکامه به چه چیز نیاز دارند؟ کارشناسان می‌گویند که انشعاب در میان نخبگان سیاسی در روسیه، می‌تواند باعث تضعیف پوتین شود.

آقای رابرتسن گفت: "اگر آنان [نخبگان سیاسی روسیه] به این باور باشند که پس از کنار رفتن آمر شان یک آینده دارند، در آن صورت ممکن تصمیم بگیرند که خود را با معترضان متحد بسازند. آنان واضح خواهند ساخت که علیهٔ معترضان ایستادگی نخواهند کرد و ممکن این کار مردم بیشتر را تشویق کند تا به جاده‌ها برآیند."

برخی کارشناسان همچنان اعتراضات وسیع در ایران را یک نشانهٔ مثبت تلقی می‌کنند، اما می‌گویند که اعضای سکتور امنیتی این کشور در کنار معترضان قرار ندارند.

نتاشا هال، تحلیلگر مطالعات استراتیژیک و بین المللی، گفت: "در نهایت، این انقلاب نیازمند یک رهبر است، نیازمند عامل همبستگی است تا وضعیت پس از سقوط رژیم را مدیریت کند و برای عناصر این رژیم راه بیرون رفت را فراهم کند."

این کارشناسان می گویند که پیروزی معترضان در صورتی بیشتر امکان پذیر است که بتوانند از بحران اقتصادی در کشورهای خود استفاده کنند، روش‌های خود را تغییر دهند و ممکن برای سال‌های متمادی تلاش کنند. کارشناسان همچنان می‌افزایند که معترضان باید از عدم خشونت کار گیرند و در مقایسه با رژیم‌های خود، در استفاده از تکنالوژی بهتر باشند.

حتا بدون سرنگون کردن رژیم‌ها، که به باور کارشناسان احتمال آن ضعیف به نظر می‌رسد، جنبش‌های اعتراضی برای مردم امید می‌بخشد و تحلیلگران می‌گویند که به هر اندازه که رژیم‌های خودکامه حمایت مردم را از دست بدهند، به همان اندازه مشروعیت این رژیم‌ها کاهش می‌یابد.