ماه رمضان، یکی از ماه های مقدس در تقویم مسلمانان است و در این ماه، گرفتن روزه بر افرد بالغ، مرد و زن، فرض تلقی میشود. در این گزارش بر توصیههای طبی و دینی برای زنان حامله و شیرده که به تغذیهٔ بیشتر نیاز دارند، تمرکز شده است.
علمای اسلام میگویند که دین اسلام برخی قوانینی را برای افرادی تعیین کرده است که به دلیل بیماری مزمن و خوردن دوا در طول روز و یا تکالیف دیگر جسمی، قادر به گرفتن روزه نیستند، به شمول زنان حامله و شیرده و مسافر.
اکثر علمای دین به این نظراند که زنان شیرده و حامله در صورتیکه تکلیف جدی صحی ندارند و گرفتن روزه سبب ضرر به جنین و یا خشک شدن شیرشان نمیشود، باید روزه بگیرند، اما تعدادی از علمای دین، گرفتن روزه برای زنان حامله و شیرده را توصیه نمیکنند و در بدل نگرفتن روزه، پرداخت کفاره و گرفتن روزهٔ قضا را به این زنان، تجویز میکنند.
سید حسن اخلاق، استاد دین شناسی در دانشگاه جورج واشنگتن میگوید که در اسلام "دو گروه از گرفتن روزه معاف اند، یکی مسافر و یکی فرد بیمار که روزه گرفتن بر صحت او تاثیر بد میگذارد".
اخلاق به صدای امریکا گفت که زنان حامله و شیرده "بر اساس تجویز های صحی" و نه برداشت شخصی خود، در صورتیکه روزه باعث ضعف جسمانی مادر و تاثیرات سو بر جنین و نوزاد شود، نباید روزه بگیرند.
اخلاق اضافه کرد که در سوره بقره و آیات ۲۸۳ الی ۲۸۵ قرآن آمده است که افراد مسافر و بیمار از گرفتن روزه معاف اند و زنان حامله و شیرده نیز که روزه گرفتن بر صحت آنها و کودک شان تاثیر میگذارد، میتوانند روزه نگیرند و بعداً در زمانیکه توانایی جسمی داشته باشند، یا روزه قضایی بگیرند و یا کفاره روزه را که "معادل یکماه طعام است" بپردازند.
آیا زنان حامله و شیرده به خوردن غذا در طول روز نیاز دارند؟
داکتران و متخصصان امور صحی بر این باوراند که اهمیت تغذیه در زمان نه ماه بارداری، مهمترین رکن در تضمین صحت جنین و مادر در زمان بارداری و بعد از آن است.
تغذیه، که به معنای خوردن مواد غذایی صحی و نوشیدن آب کافی در طول روز است، روی وزن مناسب جنین، تکامل پروسهٔ رشد جنین و کاهش خطر های سوشکل و دیگر امراض ناشی از سو تغذیه بر جنین اهمیت زیادی دارد و همچنان مانع ابتلای مادر به امراضی مانند کم خونی و دیگر بیماری های ناشی از سوتغذیه در طول بارداری میشود.
داکتران طب میگویند که تغذیه سالم مادر، نقش به سزای را در تولید شیر و نوعیت شیر او نیز دارد و عدم دریافت غذا و آب کافی میتواند باعث خشک شدن شیر مادر شود.
داکترشریفه حصارنایی، متخصص نسایی ولادی میگوید که از بعد صحی زنان باید بدانند که سه ماه اول بارداری، بی نهایت مهم است.
او افزود که نخوردن غذای مناسب و آب کافی در سه ماه اول بارداری که در طول آن، اجزای بدن جنین و سیستم های عصبی و مغزی آن شکل میگیرد، نقش حیاتی را دارد.
حصارنایی به صدای امریکا گفت: "اگر زن حامله، غذا و آب کافی را در طول این سه ماه دریافت ندارد، احتمال وقوع اختلالات صحی مانند سوشکل و یا مشکل عدم رشد سیستم عصب و مغز و دیگر مشکلات صحی می رود."
بر اساس، نظریات داکتر حصارنایی، زنان حامله، با درنظرداشت صحت خود، در صورتیکه روز های ماه رمضان کوتاه باشد، میتوانند در سه ماه دوم حاملگی، یعنی ماه های چهار الی شش، روزه بگیرند، اما باید به دقت به وضعیت صحی خود توجه کنند و اگر حس کردند که روزه بر فشار خون و یا دیگر امور صحی بدن شان، تاثیر منفی میگذارد، باید روزه نگیرند.
او سه ماه اخیر بارداری را نیز در قبال صحت جنین و مادر، مهم تلقی کرده گفت که "در سه ماه آخر، به دلیل بزرگ شدن جنین، زنان حامله به مواد غذایی قوی و آب کافی برای تغذیه خود و جنین نیاز دارند، بناً گرفتن روزه در این سه ماه نیز به آنها توصیه نمیشود".
این داکتر طب اضافه کرد که شیر مادر، مهم ترین گزینه تغذیه نوزاد در شش ماه اول زندگی است و اگر مادری تصمیم میگیرد که روزه بگیرد، باید به مقدار شیر خود توجه کند و "اگر متوجه شد که مقدار شیر او کاهش یافته و نوزاد گرسنه میماند، در این صورت روزه نگیرد".
معلومات دینی زنان در افغانستان در مورد قوانین روزه اندک است
خاطره هدایت که مادر دو فرزند است و در شهر هامبورگ در آلمان زندگی میکند، میگوید که او کودک اولاش را در افغانستان به دنیا آورد و با وجود آنکه در زمان حامله داری با کم خونی مواجه بود، مجبور بود روزه بگیرد.
هدایت به صدای امریکا گفت که "فشار محیط اطراف و عدم آگاهی از قوانین اسلامی" باعث شد که او زمانیکه هفت ماه حامله بود، روزه بگیرد تا آنکه به دلیل تکلیف ناشی از کم خونی، مجبور به خوردن روزه شد. او افزود که از تاثیرات گرسنگی بر جنین آگاهی نداشت.
خاطره به صدای امریکا گفت که او وقتی دوباره در آلمان حامله شد، این مسله را با داکترش و با یک عالم دینی در مسجدی در شهر هامبورگ در در میان گذاشت و بعد از مشوره با داکتر و عالم تصمیم گرفت به دلیل کم خونی، روزه نگیرد ولی در ازای هر روز روزه، مقدار پول تعیین شده را به خانوادهای در افغانستان فرستاد.
او گفت که خوشحال است که حال با درک کامل قوانین اسلامی به این نتیجه رسیده است که اسلام به وضعیت زن و سلامت جنین و نوزاد اش، اولویت و اهمیت میدهد.