آتش‌بس در قره‌باغ؛ صلح‌بانان روس در ساحه مستقر می‌شوند

پس از استقرار آتش‌بس شش هفته‌ای میان نیروهای آذربایجانی و قوای ارمنی‌تبار مستقر در قره‌باغ، نیروهای حافظ صلح روسیه روز سه شنبه دهم نومبر (۲۰ عقرب) به قره‌باغ اعزام شدند.

ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه گفته است که، این توافق آتش‌بس که مسکو نیز در پای آن امضا کرده است، باید زمینه را برای تفاهم پایدار سیاسی میان طرف‌های درگیر هموار کند.

قره‌باغ که به گونۀ کامل در داخل قلمرو آذربایجان قرار داد، در جریان جنگ‌های داخلی دهۀ ۱۹۹۰ به تصرف ارمنیتباران در آمد و از آن زمان تا کنون توسط ارمنی‌ها اداره شده است.

آذربایجان از توافق آتش‌بس به عنوان پیروزی استقبال کرده و آذری‌ها از آغازین ساعات روز سه شنبه در جاده‌های شهر باکو به رقص و شادمانی پرداختند.

الهام علییوف، رییس جمهور آذربایجان با اشاره به اعلامیۀ آتش‌بس گفت: "این اعلامیه اهمیت تاریخی دارد. این اعلامیه نشانۀ سر فرود آوردن ارمنستان است. این اعلامیه به سال‌ها اشغال [قره‌باغ] نقطۀ پایان می‌گذارد."

نیکول پاشینیان، صدر اعظم ارمنستان شکست ارمنی‌ها را در این توافق آتش‌بس رد کرد، اما تصدیق کرد که جنگ قره‌باغ یک "فاجعه" بود. او در یک پیام فیسبوک نوشت: "شخصاً مسوولیت می‌گیرم. این یک ناکامی بزرگ، یک فاجعه و سوگواری برای جان‌های از دست رفته است."

پس از امضای توافق آتش‌بس، برخلاف باکو، شهر ایروان، پایتخت ارمنستان شاهد اعتراضات مردم بود. ارمنی‌های خشمگین این توافق آتش‌بس را "خیانت" خوانده و شب هنگام به تاسیسات دولتی یورش بردند.

شماری از معترضان در ارمنستان خواستار استعفای صدر اعظم پاشینیان شدند و ساعاتی بعد ۱۷ حزب سیاسی ارمنستان نیز از تقاضا برای کناره گیری آقای پاشینیان حمایت کردند.

درگیری‌ها در قره‌باغ به تاریخ ۲۷ سپتمبر سال روان آغاز شد و از آن زمان تا کنون مقام‌‌های آذربایجانی ادعا کرده اند که بخش‌های زیاد این ساحه را از چنگ نیروهای ارمنی‌تبار محلی تصرف کرده اند.

مهمترین دستآورد نیروهای آذری در این جنگ تصرف ساحۀ استراتیژیک شوشا بود که به دلیل موقعیت بلند جغرافیایی خود، هدف‌گیری مواضع ارمنی‌ها را سهل ساخت و در نتیجه به توافق آتش‌بس انجامید.

افزون بر این، حمایت دپلوماتیک و فراهم آوری تسلیحات و تجهیزات نظامی از سوی ترکیه به آذربایجان، دست بالایی برای باکو در این جنگ داد.

بر اساس توافق آتش‌بس، آذربایجان ادارۀ یک جادۀ مهم منتهی به مرزهای ایران و ترکیه را در ساحۀ قره‌باغ در دست می‌گیرد، به این مفهوم که این جاده ارتباط زمینی میان آذربایجان و ترکیه را فراهم می‌کند.

همچنین، توافقنامۀ آتش‌بس صراحت دارد که نیروهای حافظ صلح روسیه برای پنج سال آینده در قره‌باغ به ویژه در خطوط مقدم و نیز در ساحات هم مرز میان قره‌باغ و ارمنستان مستقر خواهند شد.

وزارت دفاع روسیه گفته است که حدود ۲۰۰۰ منسوب نظامی، ۹۰ واسطۀ زرهپوش، ۳۸۰ واسطۀ نقلیۀ نظامی و دیگر تجهیزات در حال اعزام به قره‌باغ است.

رسانه‌های روسیه گزارش داده اند که ۲۰ طیارۀ نظامی سربازان روسی را از مسکو به ارمنستان انتقال داده است تا از آنجا آنان وارد قره‌باغ شوند.