دو مقام سعودی و چهار مقام غربی به خبرگزاری رویترز گفته اند که عربستان سعودی در ازای عادی سازی روابط با اسراییل از تعقیب یک پیمان دفاعی با واشنگتن دست کشیده و اکنون برای یک توافقنامه همکاری نظامی متوسطتر تلاش می کند.
جنگ غزه، اقدامات در حال جریان به سمت توافقی را متوقف ساخت که "معامله بزرگ" نامیده شده بود و بر اساس آن عربستان سعودی در ازای یک پیمان دفاعی و کمک به برنامه هسته یی غیرنظامیاش، اسراییل را به رسمیت میشناخت.
در تلاش برای بدست آوردن یک پیمان امنیتی متقابل گسترده در اوایل سال روان، ریاض موقف خود را در مورد ایجاد یک دولت فلسطینی نرم کرد و به واشنگتن گفت که تنها تعهد اسراییل به یک راه حل دو دولت میتواند برای عادی سازی این کشور با اسراییل کافی باشد.
اما این منابع گفته اند که با خشم عامه در عربستان سعودی و شرق میانه در مورد اقدامات نظامی اسراییل در غزه، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دوباره به رسمیت شناختن اسراییل را مشروط به انجام اقدامات ملموس برای ایجاد یک دولت فلسطینی کرده است.
دپلوماتهای غربی میگویند که بنیامین نتنیاهو، صدراعظم اسراییل هنوز هم مشتاق عادی سازی روابط با عربستان، به عنوان یک نقطه عطف تاریخی و نشانهای از پذیرش گسترده تر در جهان عرب است.
اما به گفتهٔ این منابع، نتنیاهو نیز پس از حمله هفتم اکتوبر حماس بر اسراییل، با مخالفت قاطع با هرگونه امتیاز دهی به فلسطینیها در کشورش مواجه است.
منابع گفتند که هر دو رهبر در حال حاضر توسط قدرتهای داخلی گیر افتاده اند، و ریاض و واشنگتن امیدوار اند که یک پیمان دفاعی متوسطتر قبل از اختتام دورهٔ کاری جوبایدن، رییس جمهور ایالات متحده امضا شود.
منابع میگویند که یک پیمان کامل دفاعی ایالات متحده-سعودی باید با اکثریت دو سوم مجلس سنای ایالات متحده تصویب شود، و این کار ممکن نخواهد بود مگر اینکه ریاض اسراییل را به رسمیت بشناسد.
پیمان که حالا تحت بحث است شامل گسترش مشق و تمرینات نظامی مشترک برای رسیدگی به تهدیدات منطقوی، عمدتاً از ایران خواهد بود. منابع گفتند که این پیمان همکاریهای دفاعی بین ایالات متحده و سعودی را تقویت کرده و از همکاری این کشور با چین جلوگیری خواهد کرد.
این توافق سرمایه گذاری عربستان سعودی را در تکنالوژیهای پیشرفته به ویژه در دفاع از طیارههای بدون سرنشین تقویت خواهد کرد. ایالات متحده حضور خود را در ریاض از طریق امور آموزشی، لوژستیکی و حمایت امنیت سایبری افزایش خواهد داد و ممکن است یک سیستم میزایلی پاتریوت را برای بهبود دفاع میزایلی و بازدارندگی یکپارچه در عربستان مستقر کند.
مگر این نوع پیمان دفاع متقابل را الزام آور نخواهد کرد که نیروهای ایالات متحده را مکلف سازد تا در صورت حمله خارجی از بزرگترین صادر کننده نفت جهان محافظت کند.
عبدالعزیز الساغر، رییس انستیتوت تحقیقات خلیج فارس گفت: "عربستان سعودی یک توافق امنیتی را بدست خواهد آورد که همکاری نظامی بیشتر و فروش اسلحه ایالات متحده را فراهم خواهد کرد، اما نه یک پیمان دفاعی مشابه به پیمان جاپان یا کوریای جنوبی که در ابتدا جستجو میشد."