انستتیوت صلح ایالات متحده در یک گزارش ویژه نظریات افرادی را در مورد صلح در افغانستان جمع آوری کرده که در ساحات زیر تسلط طالبان زیست دارند، ساحاتی که از سال ۲۰۰۱ به اینسو صحنۀ جنگ است.
اشلی جکسن نویسنده این گزارش، از کنگز کالج لندن، بر موضوعاتی مانند آرزوها برای پایان خشونت، خستگی برخی از جنگجویان طالب از جنگ، چگونگی برداشت گروه طالبان از صلح، دیدگاه زنان جنگجویان طالب و امیدواریها برای تامین عدالت تمرکز کرده است.
این گزارش بر اساس مصاحبه با غیرنظامیان، اعضای محلی طالبان، رهبران بلند پایه طالبان تهیه شده است.
دیدگاه غیرنظامیان
غیرنظامیان در جریان مصاحبه گفته اند که جنگ بین طالبان، حکومت افغانستان و نیروهای بین المللی زندگی آنان را شکل داده است. به نظر آنان جنگ تا زمانی ادامه خواهد یافت که جوانب درگیر دیدگاه مخالف در مورد آینده افغانستان داشته باشند.
آنان به ندرت همدردی شان را از یک طرف درگیر بیان داشته اند. اما خستگی، ستوه و بیچارگی شان از جنگ و آرزوی عمیق شان را برای ختم جنگ بیان کرده اند.
اکثریت غیر نظامیان مصاحبه شونده در این گزارش گفته اند که حکومت افغانستان برای فرزندان شان مکتب ایجاد کرده و با آنان کمک و فرصت های اقتصادی فراهم کرده اما طالبان امنیت و عدالت بهتری را به میان آورده اند.
جنگجویان طالب
اعضای طالبان که در این گزارش مصاحبه شده اند، مانند غیرنظامیان از صلح در افغانستان صحبت کرده اند اما دیدگاه شان بازتاب دهندۀ تقاضای مشخص آنان در مورد شرایط صلح از جانب گروه طالبان به حکومت افغانستان و ایالات متحده است.
در این گزارش از یکی قوماندانان طالب در ولایت لوگر نقل شده که گفته است:" طالبان از سال‌هاست که صلح می‌خواهند و دفتری را در قطر نیز گشوده اند تا آدرس واضح داشته باشند." اما گزارش می‌نوسید که طالبان مصاحبه شونده نظر مشخصی در مورد چگونگی رسیدن به صلح را نداشته و دیدگاه موثری پیرامون مذاکرات صلح نداشته اند.
شرایط اساسی طالبان را خروج کامل نیروهای بین المللی و ایجاد یک حکومت "واقعی" اسلامی تشکل می‌دهد. گزارش افزوده است که شمار زیادی از جنگجویان طالب از جنگ خسته اند، با آنهم نمی‌خواهند تا زمان بر آورده شدن خواست‌های شان سلاح بر زمین بگذارند.
دیدگاه زنان
زنانی که در ساحات تحت تسلط طالبان زندگی می‌کنند از سختگیری‌های به شدت انتقاد کرده اند که به گفتۀ شان از سوی طالبان بر آنان وضع شده است. در این ساحات زنان نمی‌توانند آزادنه گشت و گذار کنند. آنان باید برای رفتن به بازار یا اجازه بگیرند و یا هم همراه (محرم) داشته باشند.
به نقل از این گزارش، طالبان آموزش زنان و دختران را شدیداً کنترول کرده و به دختران پس از رسیدن به بلوغ اجازه رفتن به مکتب را نمی‌دهند. زنان از قیودات در بخش معارف نیز از طالبان انتقاد کرده اند.
بر اساس یافته های خانم جکسن، حتا زنانی که با جنگجویان طالب ازدواج کرده اند نیز خواستار آزادی بیشتر به زنان اند. بیوۀ یکی از جنگجویان طالب گفته است:" زمانی که طالبان آمدند، زندگی مان خراب شد."
اما در میان مصاحبه شوندگان زنان مسنی نیز بودند که قیودات طالبان بر زنان را به نحوی ترجیح می‌دادند.
زمانی که در مورد صلح از آنان سوال شد، یکی از بیوه های اعضای طالبان گفت:"مردم از جنگ خسته شده اند. حکومت، طالبان و اعضای خانواده های شان نیز از جنگ خسته شده اند."
با این همه، اکثریت طالبان، اعضای خانواده های شان و غیرنظامیانی که در ساحات تحت کنترول طالبان زیست دارند، به این نظر اند که جنگ زمانی می‌تواند پایان باید که نیروهای امریکایی افغانستان را ترک کنند.
این در حالیست که افغانها به شمول زنان هراس دارند که در صورت خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، طالبان بار دیگر به قدرت خواهند رسید و افغانها یک بار دیگر شاهد جنگ‌های داخلی خواهند بود.
این گزارش از ماه اکتوبر ۲۰۱۸ تا فبروی ۲۰۱۹ بر اساس مصاحبه با ۹۰ نفر در ولایات هلمند، لوگر و وردک تهیه شده است.