رژیم بشار الاسد، متعاقب تهاجم برق آسای شورشیان و کسب کنترول شهرهای عمده یکی بعد از دیگری، در کمتر از دو هفته سقوط کرد. کارشناسان دلیل سقوط رژیم اسد را ترکیبی از ضعف اردوی سوریه، تضعیف گروه حزب‌الله لبنان و از دست دادن متحدان اسد می‌دانند.
آرون لوند، پژوهشگر در کانون فکری قرن بین المللی، به این باور است که "دلیل عمده" موفقیت شورشیان در سوریه "ضعف حکومت و کاهش کمک بین‌المللی به اسد" بود.
لوند گفت که کوشش ابو محمد الجولانی، رهبر شورشیان، به "تشکیل نهاد‌ها و انسجام دهی اکثر شورشیان تحت کنترول وی نیز بخش بزرگی از این داستان" است.
جنگ داخلی در سوریه با تهاجم حکومت بر معترضان ضد حکومت در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. خط مقدم این جنگ در طول چهار سال گذشته، تغییری نکرد تا اینکه شورشیان این تهاجم را آغاز کردند.
اردوی ضعیف
اردوی اسد، در جریان جنگی که جان نیم میلیون نفر را گرفت و به اقتصاد، زیربناها و صنایع سوریه خسارات گسترده‌ای وارد کرد، چیزی بیش از یک حباب نبود.
برخی از کارشناسان می‌گویند که در سالیان اولیه جنگ، ترکیبی از تلفات، فرار و طفره رفتن از ایفای خدمت عسکری، باعث شد تا اردوی سوریه، نیمی از ۳۰۰ هزار نیروی خود را از دست بدهد.
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، اردو در برخی ساحات بعد از آنکه شورشیان تهاجم خود را به تاریخ ۲۷ نومبر آغاز کردند، مقاومت چندانی نکرد.
گزارش ها حاکی از تخلیه مکرر مواضع توسط سربازان در سراسر سوریه بود.
دیوید ریگولیت روز، از انستیتیوت فرانسه برای روابط استراتیژیک بین‌المللی، می‌گوید که "از سال ۲۰۱۱ بدین سو، اردوی سوریه با فرسایش نیرو، تسلیحات و روحیه مواجه بود."
او گفت که سربازان که معاش اندکی داشتند به غارت منابع برای تمویل خود می‌پرداختند و اکثر مردان جوان از ایفای خدمت عسکری فرار می‌کردند.
با آنکه اسد روز چهارشنبه گذشته دستور افزایش معاش سربازان حرفه‌ای را تا ۵۰ فیصد اعلام کرد، اما در اقتصاد بحرانی سوریه، این مقدار معاش سربازان تقریباً بی‌ارزش است.
طرد شدن از سوی متحدان
اسد به شدت به حمایت نظامی، سیاسی و دپلوماتیک متحدان کلیدی مانند روسیه و ایران متکی بود. او به کمک این متحدان در سال ۲۰۱۱ قادر به کسب کنترول اراضی از دست رفته شد و دخالت روسیه در سال ۲۰۱۵ با نیروی هوایی، مسیر این جنگ را به نفع اسد تغییر داد.
اما تهاجم ماه گذشته شورشیان، زمانی در سوریه آغاز شد که روسیه در جنگ اوکراین مصروف است و اینبار حملات هوایی روسیه نتوانست شورشیان را که قادر به کسب کنترول اراضی زیادی به شمول شهرهای عمده مانند شهر حلب، حما، حمص و بالاخره دمشق شدند، مهار سازد.
ایران، متحد دیگر اسد به شمار می‌رود که برای مدت مدیدی به نیروهای مسلح سوریه، مشوره نظامی می‌داد و گروه‌های مسلح حامی حکومت اسد را در منطقه حمایت می‌کرد.
اما حال ایران و گروه‌های متحد آن در جنگ با اسراییل از زمان آغاز جنگ در غزه و درگیری‌ها میان اسراییل و گروه حزب‌الله لبنان که ایران از آن حمایت می‌کند، با شکست مواجه شده اند.
نیک هیراس، تحلیلگر در انستیتیوت نیو لاینز، پیش از تصرف دمشق توسط شورشیان مخالف اسد گفته بود که "در نهایت ظرفیت حکومت اسد برای بقا به این بستگی دارد که ایران و روسیه به چه پیمانه اسد را به عنوان گزینۀ موثر دراستراتیژی شان در منطقه می‌نگردند."
هیراس گفت: "اگر هر دو متحد تصمیم بگیرند که آنها می‌توانند علایق خود را بدون اسد به پیش ببرند، شمار روزهایی که او در قدرت باقی خواهد ماند، محدود می‌شود."
ضعف گروه حزب‌الله
گروه حزب‌الله مستقر در لبنان، آشکارا از سال ۲۰۱۳ تا حال از رژیم اسد حمایت کرده و هزاران جنگجو را، برای تقویت اردوی سوریه، به سوریه اعزام کرده است.
اما شورشیان در سوریه، تهاجم خود را در عین روزی آغاز کردند که آتش بس میان اسراییل و گروه حزب‌الله در لبنان، بعد از یک سال تنش در لبنان، نافذ شد.
گروه حزب‌الله، تعداد زیادی از جنگجویانش را از سوریه به جنوب لبنان برای مقابله با اسراییل انتقال داد و اینگونه حضور این نیروها در سوریه تضعیف شد.
یک منبع نزدیک به حزب‌الله به خبرگزاری فرانس پرس گفت که صدها جنگجوی این گروه در جنگ با اسراییل کشته شدند، اما ارقام دقیقی ارایه نکرد.
جنگ با اسراییل، کتلۀ رهبری حزب‌الله را نیز از بین برد. حسن نصرالله، رهبر گروه حزب‌الله، جانشین احتمالی وی و یک تعداد از فرماندهان ارشد این گروه همه درحملات هوایی اسراییل کشته شدند.
یک منبع دیگر نزدیک به گروه حزب‌الله روز یکشنبه به خبرگزاری فرانس پرس ابراز داشت که این گروه، جنگجویان خود را از حومۀ دمشق و شهر حمص در نزدیک سرحد نیز خارج می‌سازد.
بنیامن نتنیاهو، صدراعظم اسراییل، بیان کرد که سقوط اسد "نتیجه مستقیم ضرباتی است که ما بر ایران، حزب‌الله و حامیان عمدۀ اسد وارد آوردیم."