چند هفته پس از سقوط شهر کندز به دست طالبان که بزرگترین دستآورد جنگی آن گروه پس از سرنگونی رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ به شمار می رود، به گزارش خبرگزاری رویترز، فرماندهان مخالف ملا اختر محمد منصور رهبر جدید طالبان، در پاکستان گردهم آمدند تا رهبر جدید طالبان را برگزینند.
تحلیلگران می گویند که تصرف مختصر شهر کندز قدرت ملا اخترمحمد منصور را مستحکمتر ساخته است؛ اعتبار او را در میان جنگجویان طالب تقویت کرده و در نهایت سبب شده است که ایالات متحده امریکا و ناتو روند خروج سربازان خود را از افغانستان کند سازند.
اما در هالۀ ابهام پیرامونی رهبری طالبان، روشن نیست که آیا شاخۀ مخالف ملا منصور، در میدان جنگ نیز او را به چالش خواهد کشید، چقدر جنگجوی طالبان زیر ادارۀ این شاخه است و چقدر پول و امکانات مالی را در اختیار دارند.
جدال بر سر رهبری طالبان می تواند فضا را برای تندروان وفادار به گروه دولت اسلامی فراهم کند تا نقش پای خود را در منطقه گسترش بخشد. به گفتۀ تحلیلگران این روند همچنان می تواند ملا منصور را از آغاز دوبارۀ مذاکرات صلح تحت حمایت پاکستان با حکومت افغانستان، بی رغبت سازد.
محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان خواستار پایان بخشیدن شورشگری ۱۴ ساله افغانستان از ورای مذاکرات است. این روند پس از خروج ده ها هزار سرباز خارجی از افغانستان در سال ۲۰۱۴، تا حدی رمق گرفته است.
رهبر جدید
هر دو طرف مذاکرات صلح افغانستان در ماه جولای در پاکستان گفتگوهای مقدماتی داشتند، اما اکثر فرماندهان طالبان به شمول ملا عبدالقیوم ذاکر از چهره های برجستۀ مخالف رهبر کنونی طالبان، با این مذاکرات مخالف بود. این روند پس از نشر خبر مرگ ملا عمر، رهبر پیشین طالبان متوقف شد و تا هنوز از سرگرفته نشده است.
خبرگزاری رویترز از قول ملا عبدالمنان نیازی یکی از سخنگویان شاخۀ طالبان مخالف ملا منصور نگاشته است که رهبر جدید طالبان در جریان چند روز آینده انتخاب خواهد شد. رویترز با نقل مستقیم از زبان ملا نیازی نوشته است "یک اجندا وجود دارد، آن اینکه امیر جدید به اتفاق آرا انتخاب شود و از ملا منصور رهایی یابیم".
نیازی گفته است که فرماندهان ناراضی طالبان با وصف تصرف شهر کندز از سوی جنگجویان طالب، ملا منصور را نخواهند پذیرفت.
یکی از عوامل مشکلزا، روابط منصور با پاکستان است. ملا منصور، سراج الدین حقانی، یکی از رهبران شبکۀ تندرو حقانی را که با حلقات نظامی پاکستان رابطۀ نزدیک دارد، به صفت معاون خود گماشته است. برخی از مخالفان منصور می گویند که گزینش حقانی، قسماً به خاطر ایجاد تعادل با نفوذ ملا ذاکر است.
ملا ذاکر که زمانی در گوانتانامو زندانی بود، پیش از ملا منصور، دستیار نزدیک ملا عمر رهبر پیشین طالبان بود. او اکنون یکی از چهره های برجستۀ ائتلاف مخالف ملامنصور است. طالبان می گویند که ذاکر پایگاه نیرومند در هلمند دارد، اما به گفتۀ آنان منصور پول و جنگجوی بیشتر دارد.
یکی از فرماندهان طالب که مخالف منصور است به خبرگزاری رویترز گفته است که شاخۀ هوادار ملا ذاکر جنگجویان شجاع و آزموده دارد اما آنقدر منابعی را که منصور در اختیار دارد، با خود ندارند. این فرمانده طالبان به شرط عدم افشای نامش گفته است که منصور برای بیش از دو سال تمام منابع طالبان را کنترول کرده بود و به خاطر اینکه همه چیز به فرمان ملا عمر است، هیچ کسی او را به چالش نکشیده بود.
در میان فرماندهان برجستۀ طالبان که مخالف ملا منصور اند، ملا نیازی، ملا ذاکر، ملا حسن رحمانی و محمد رسول دو فرماندهی که در افغانستان نیرو دارند و ملا عبدالرزاق وزیر داخلۀ رژیم طالبان شامل اند. این گروه مدعی است که سید طیب آغا، رئیس پیشین دفتر سیاسی طالبان در قطر نیز از آنان حمایت می کند.