دفتر سرمفتش ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) با نشر گزارش تازه‌ای گفته است که تصامیم دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده و جوبایدن، رییس جمهور کنونی این کشور مبنی بر خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان، بزرگترین عامل سقوط نظام و فروپاشی قوای مسلح افغانستان بوده است.
گزارش سیگار که ناوقت سه شنبه ۱۷ می (۲۷ ثور) نشر شد، براساس اظهارات مقامات ارشد وزارت دفاع ایالات متحده و رهبران نظامی، پس از خروج پر هرج و مرج نظامیان امریکایی از افغانستان در اگست سال گذشته، تهیه شده است.
رهبران نظامی در این گزارش به صراحت گفته اند که توصیه آنان این بود که حدود ۲۵۰۰ نظامی امریکایی باید در افغانستان باقی بماند، اما به گفتۀ این رهبران، طرح آنان مورد تایید قرار نگرفته است.
بر اساس توافقنامۀ امریکا-طالبان، که توسط ادارهٔ دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین امریکا به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ در دوحه امضا شد، تمام قوای خارجی باید تا اول می سال ۲۰۲۱ افغانستان را ترک می‌کردند. طالبان نیز به چندین شرط از جمله توقف حملات به نیروهای امریکایی و ایتلاف و مذاکرات صلح بین الافغانی متعهد شدند.
اما رییس جمهور جو بایدن به تاریخ ۱۴ اپریل ۲۰۲۱ اعلام کرد که روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان به تاریخ اول ماه می آغاز شده و باید پیش از ۱۱ سپتمبر تکمیل می‌شد. این اعلان بی‌اعتمادی گسترده‌ای را در بین افغان‌ها به ویژه نیروهای امنیتی و دفاعی افغان به بار آورد و کمپاین طالبان برای بازپس‌گیری قدرت در افغانستان را تقویت کرد.
در این گزارش آمده است: "بسیاری از افغان‌ها فکر می‌کردند که توافق امریکا و طالبان یک اقدام بد نیت [امریکا] و نشانه‌ای آن بود که ایالات متحده در خروج از افغانستان شتاب دارد و می‌خواهد این کشور را به دشمن تحویل دهد."
سیگار گفته است که این وضعیت تاثیر قابل ملاحظه بر روحیۀ سربازان افغان برجاگذاشت.
مقامات ایالات متحده گفته اند که از فروپاشی سریع اردو و دولت پیشین افغانستان متحیر شده اند؛ فروپاشی که سبب انتقاد قانونگذاران امریکایی از ادارات استخباراتی این کشور برای پیش بینی نادرست آنان از وضعیت شد.
رهبران نظامی و دفاعی ایالات متحده گفته‌اند که فروپاشی افغانستان نتیجه سال‌ها اشتباه بود، که طی آن ایالات متحده تلاش کرده بود راه درستی برای آموزش و تجهیز نیروهای افغان دریابد.
مارک میلی، لوی درستیز عمومی قوای مسلح امریکا در ماه سپتمبر سال گذشته به کانگرس گواهی داد که خروج کامل نظامیان امریکایی از افغانستان تاثیر بزرگ بر روحیۀ نظامیان افغان گذاشت که به گفتۀ وی به پیمانۀ زیاد وابسته به مساعدت سربازان امریکایی بودند، از حمایت هوایی و استخباراتی گرفته تا آموزش و فراهم آوری تجهیزات. او یکبار دیگر تصدیق کرد که این عملیات "ناکامی استراتیژیک" بود و سبب شد که طالبان دوباره به قدرت برسند.
در گزارش سیگار آمده است که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان به شدت وابسته به حمایت هوایی و تخلیه اضطراری نیروهای امریکایی و همچنین قراردادی‌های امریکایی برای حفظ و مراقبت طیاره‌ها و سیستم‌ها بودند.
اما همه اتفاق نظر دارند که توافق دوحه یک عامل اصلی در فروپاشی بود.
فرانک (کنیت) مک‌کینزی، فرمانده پیشین قوماندانی مرکزی قوای ایالات متحده در خزان سال گذشته به کانگرس امریکا گفت: "امضای توافقنامۀ دوحه، بیش از هرچیز دیگر، تاثیر زیانبار روانی بر حکومت و قوای نظامی افغانستان داشت، اما با تعیین کردن مهلت مشخص ما به آنان یقینی کردیم که چه زمانی کشورشان را ترک می‌کنیم و چه زمانی آنان منتظر پایان تمام کمک‌ها باشند."
آقای مک‌کینزی به قانونگذاران امریکایی گفت که هم خودش و هم ارشدترین فرمانده نظامی امریکا در افغانستان سفارش کرده بودند که ۲۵۰۰ نظامی امریکایی و هزاران نظامی ناتو در افغانستان نگه‌داشته شوند. او گفت که از قبل هشدار داده بود که خروج کامل از افغانستان منجر به فروپاشی قوای مسلح و حکومت افغانستان خواهد شد.
در گزارش سیگار آمده است که توافق دوحه باعث شد تا مردم افغانستان و اردوی آن کشور احساس کنند که تنها رها شده اند و تصمیم ادارهٔ ترمپ برای محدود کردن حملات هوایی علیه طالبان، هر گونه پیشرفتی را که افغان‌ها به دست می‌آوردند، متوقف کرد و در نهایت سبب بی‌میلی آنان برای حفظ مناطق تحت کنترول شان شد.
به طور گسترده تر، گزارش سیگار می‌گوید که دولت های ایالات متحده و افغانستان "از اراده سیاسی برای اختصاص زمان و منابع لازم برای بازسازی سکتور امنیتی در یک کشور جنگ زده و فقیر برخوردار نبودند."
براساس این گزارش، هیچ یک از طرفین "به نظر نمی رسید تعهد سیاسی برای انجام آنچه که برای پاسخگویی به چالش‌ها لازم بود" داشته باشد. در نتیجه، اردوی افغانستان نتوانست به طور مستقل عمل کند و هرگز واقعاً به یک نیروی منسجم تبدیل نشد.
