ادارهٔ جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده درحالی معافیت بر برخی تحریم‌های هسته‌ای ایران را باز گرداند که مذاکرات غیر مستقیم امریکا و ایران برای احیای توافقنامهٔ هسته‌ای سال ۲۰۱۵ وارد مرحلهٔ نهایی شده است.
انتونی بلینکن، وزیر خارجهٔ امریکا روز جمعه چهارم فبروری (۱۵ دلو) چندین معافیت از تحریم ها را در رابطه با فعالیت های هسته‌ای غیرنظامی ایران امضا کرد.
وزارت خارجهٔ امریکا در گزارشی که در این مورد به کانگرس امریکا ارسال کرده گفته است که بازگرداندن معافیت‌ها به مذاکرات هسته‌ای در ویانا و رسیدن به یک توافق بین ایران و گروهی از کشورها از جمله چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده کمک خواهد کرد.
در گزارش گفته شده که باز گردادن معافیت برای تسهیل بحث‌ها در مورد بازگشت متقابل به اجرای کامل توافقنامهٔ هسته‌ای ۲۰۱۵ طراحی شده و زمینه را برای بازگشت ایران به اجرای تعهداتش در توافق هسته‌ای فراهم می‌سازد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز شنبه پنجم فبروری (۱۶ دلو)، ساعاتی پس از اعلام بازگردادن معافیت‌ها گفت که اقدامات امریکا برای لغو تحریم‌ها "خوب است اما کافی نیست".
وزیر خارجهٔ ایران گفت: " ما به طرف امریکایی که از طریق واسطه‌هایی این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کند به صراحت گفتیم باید حسن نیت خودشان را در عمل نشان بدهند. حسن نیت در عمل از نظر ما این است که روی زمین اتفاق ملموسی رخ دهد و رفع بخشی از تحریم‌ها به معنای عینی و واقعی می‌تواند ترجمان حسن نیت امریکایی‌ها باشد که از آن صحبت می‌کند، آنچه که بر روی کاغذ رخ می‌دهد خوب است اما کافی نیست."
معافیت های تحریمی به کشورها و شرکت های خارجی اجازه می دهد تا در پروژه های غیرنظامی دستگاه هسته‌ای بوشهر ایران، دستگاه آب سنگین اراک و ریکتور تحقیقاتی تهران بدون اعمال تحریم‌های امریکا علیه آنان، کار کنند. مایک پمپیو، وزیر خارجه پیشین امریکا در ماه می ۲۰۲۰ این معافیت‌ها را لغو کرده بود.
این معافیت‌ها همچنان به شرکت‌های روسی، چینی و اروپایی اجازه داده بود تا کار منع گسترش تسلیحات را انجام دهند تا به‌طور مؤثر استفاده از سایت‌های هسته‌ای ایران برای توسعه تسلیحات را دشوارتر کند.
توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی امضا شد، و برخی از تعزیرات اقتصادی غرب علیه ایران لغو شد و در عوض تهران تعهد کرد غنی سازی یورانیم خود را که از آن در ساختن سلاح هسته‌ای کار گرفته می‌شود، محدود کند.
اما این توافق پس از آن رو به پاشیدن نهاد که دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به گونهٔ یک جانبه از آن بیرون شد و تعزیرات اقتصادی را دوباره بر ایران وضع کرد.
ایالات متحده و ایران از ماه اپریل سال ۲۰۲۱ تاکنون هشت دور گفتگوهای غیرمستقیم را در ویانا با هدف بازگرداندن توافق هسته‌ای که تحریم‌ها علیه تهران را در ازای محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران لغو می‌کرد، برگزار کرده‌اند.
در مورد زمان آغاز دور نهم مذاکرات رسماً چیزی اعلام نشده است، اما انتظار می‌رود هفته آینده آغاز شود.