ممنوعیت طالبان بر کار زنان و مشکلات زنان نان‌آور خانواده

کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان می‌گوید که زنان آوارۀ افغان متاثر از ممنوعیت کار و تحصیل از سوی طالبان از آینده خود و شرنوشت خانوادۀ شان ترس دارند.

این ادارۀ ملل متحد روز چهارشنبه ۱۸ جنوری (۲۸ جدی) با نشر گزارشی گفته است که پروژه‌های معیشتی در صورت تداوم رویکرد سختگیرانهٔ طالبان، ادامه نخواهند یافت.

وزارت اقتصاد حکومت طالبان به تاریخ ۲۴ دسمبر (سوم جدی) طی مکتوبی زنان و دختران را از انجام کار در سازمان‌های غیرحکومتی داخلی و خارجی ممنوع کرد. در این مکتوب هشدار داده شد که "در صورت تعلل" جواز فعالیت موسسات تخطی‌کننده از این فرمان، لغو خواهد شد.

به گفتۀ کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، پروژه معیشتی یکی از چندین طرح مبتنی بر جامعه است که با هدف بهبود خدمات ضروری مانند آموزش، بهداشت و اشتغال برای بیجاشدگان داخلی افغانستان تطبیق می‌شود و بیشتر مستفیدشوندگان آن زنان اند.

اما این ادارۀ ملل متحد گفته است که آینده این پروژه و زنان نامشخص است، چون دستور اخیر مقامات طالبان محدودیت‌های بیشتری را برای تجمعات و مشارکت زنان در زندگی عمومی ایجاد کرده است.

صنم (نام مستعار) که ۱۸ ساله است، سال گذشته از برنامه آموزشی فارغ شد و تنها عضو خانواده‌اش است که از زمان فوت پدرش درآمد دارد. او گفته است که پس از صدور حکم اخیر طالبان مبنی بر ممنوعیت کار زنان در نهادها و موسسات غیردولتی، نگران آیندۀ خود و خانواده‌اش است.

بر اساس گزارش کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، درآمد ماهانه او از زمان اعمال محدودیت‌های جدید و تشدید محدودیت‌های موجود، دو سوم کاهش یافته است.

صنم گفته است: "رفتن به بازار سخت است. من حالا نمی‌توانم هر روز بروم و همچنین به یک محرم نیاز دارم. این بدان معناست که خرید مواد برای کار سخت‌تر است و فروش محصولات من (نیز) سخت‌تر شده است. قبلاً می‌توانستم ماهیانه حدود ۷۰۰۰ افغانی درآمد داشته باشم، اما اکنون فقط می‌توانم حدود ۲۰۰۰ درآمد داشته باشم".

زینب (نام مستعار) یکی از مربیان این پروژه می‌گوید که پروژهٔ معیشت راه نجاتی برای زنان محلی است که بسیاری از آنان اکنون نان آور خانواده خود هستند. زینب بیوه‌ای است که خیاطی را از مادرش آموخته و به درآمد خود به عنوان مربی برای حمایت از فرزندانش متکی است.

به گفتۀ زینب، این پروژه فضای امنی را برای زنان فراهم می‌کند و همچنین به آنها کمک کرده است تا روابط دوستانه و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.

زینب گفت: "بسیاری از زنان در این جامعه تحصیل نکرده اند. آنها فرصت دیگری برای حمایت از خود ندارند. من واقعاً از تاثیر این موضوع برای کل جامعه می‌ترسم. اگر شغل ندارید، پول ندارید و هیچ حمایتی برای خانواده‌تان وجود نخواهد داشت. آینده فرزندانشان چه خواهد بود؟".

فلیپو گراندی، کمیشنر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، معتقد است که ممانعت زنان از فعالیت‌های بشردوستانه "انکار جدی انسانیت" آنهاست. او گفته است: "این تنها منجر به رنج و سختی بیشتر برای همه افغان‌ها، به ویژه زنان و کودکان خواهد شد".

از زمان صدور ممنوعیت کار زنان در نهادها و موسسات غیردولتی تا اکنون تنها سه موسسه بخشی از فعالیت‌های شان را از سر گرفته اند.

موسسۀ بین‌المللی پاملرنه، کمیتهٔ بین‌المللی نجات و سازمان حفاظت از کودکان گفته اند که تضمین‌هایی را از مقامات طالبان مبنی فعالیت کارمندان صحی زن، دریافت کرده اند و از همین‌رو بخشی از فعالیت‌های شان را در افغانستان از سر گرفته اند.

پس از آن که وزارت اقتصاد حکومت طالبان به تاریخ ۲۴ دسمبر ۲۰۲۲ دستور منع کار زنان در نهادها و سازمان‌های غیر دولتی داخلی و خارجی را صادر کرد، شماری از موسسات فعالیت‌های خود را در این کشور متوقف کردند.