کارشناسان می گویند دستور جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده به مقامات استخباراتی این کشور برای تحقیقات در مورد شناسایی منشای همه‌گیری کووید۱۹، ادارات استخباراتی امریکا را به جمع آوری اطلاعات بیشتر و بررسی آنچه در حال حاضر دارند، سوق می دهد.
مقامات وزارت خارجه تحت ریاست جمهوری دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین، دانشمندان و سازمان جهانی صحت نیز برای تحقیقات بیشتر در مورد ریشه کروناویروس تلاش کرده اند. اما رییس جمهور بایدن برای انجام این تحقیقات ۹۰ روز وقت داده است.
بسیاری از دانشمندان ، از جمله داکتر انتونی فاوچی، رییس انستیتیوت امراض ساری ایالات متحده و مشاور صحی رییس جمهور بایدن می‌گویند که هنوز هم معتقدند این ویروس به احتمال زیاد به گونۀ طبیعی و از حیوانات به انسان منتقل شده است. ویروس شناسان به طور علنی هیچ شواهد اساسی علمی جدید را که بتواند فرضیه نشت این ویرس از لابراتوار را تثبیت کند، شناسایی نکرده اند.
ویروس شناسان همچنین می گویند که بعید است که در طی ۹۰ روز پاسخ قطعی در مورد ریشه ویروس امکان پذیر باشد. کار برای تایید کامل منشا و مسیر ویروس های گذشته مانند سندورم حاد تنفسی (سارس) و ایدس سال‌ها یا دهه‌ها به طول انجامیده است.
تحقیقات کروناویروس در امریکا
از آغاز تصدی ریاست جمهوری در ۲۰ جنوری سال روان، رییس جمهور بایدن زیر فشار و انتقاد قانونگذاران جمهوریخواه قرار داشت که چرا در زمینۀ شناسایی منشای کروناویروس جدی عمل نکرده و بر چین فشار وارد نمی‌کند.
پیش از این، شماری از جمهوری‌خواهان به شمول دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده تاکید کرده اند که کروناویروس نه به طور طبیعی در اثر تماس انسان با یک حیوان آلوده بلکه در نتیجۀ یک حادثه از لابراتوارهای تحقیقاتی شهر ووهان چین به بیرون گسترش یافته است. چین این ادعاها را به شدت رد کرده است.
انستیتیوت ویروس‌شناسی ووهان چین، نمونه های گسترده‌ای از کروناویروس را جمع آوری کرده بود و این عمل به اتهاماتی منتج شد که گویا کروناویروس از همین‌جا به ساحات اطراف سرایت کرده و در نهایت به همه‌گیری مرگبار مبدل شد.
یافته‌های نخستین بیانگر دو سناریوی احتمالی می‌باشد. آقای بایدن دستور داده است تا این "دو سناریوی احتمالی" ، انتقال از یک حیوان به انسان یا نشت از لابراتوار بررسی شود. در بیانیه قصر سفید آمده است که دو ادارهٔ استخباراتی به فریضه انتقال از حیوان به انسان معتقد اند در حالیکه ادارهٔ سومی به سمت نشت از لابراتوار متمایل است.
یکی از سندهایی که توجه را به خود جلب کرده است، سندی است که توسط وزارت خارجۀ امریکا در آخرین روزهای ریاست جمهوری آقای ترمپ نشر شد. در این گزارش آمده است که سه محقق در ماه نومبر ۲۰۱۹ در آزمایشگاه ووهان در مورد یک بیماری تنفسی تحقیق می‌کردند و بیمار شدند. این در حالی است که این گزارش قطعی نیست و منشا و شدت بیماری کارمندان نیز مشخص نیست.
در این یادداشت همچنین به مطالعات "افزایش عملکرد" اشاره شده است که از لحاظ تیوری می‌تواند کشندگی یا میزان سرایت ویروس را افزایش دهد . گفته می‌شود که این مطالعهٔ بلند بردن قابلیت ویروس در آزمایشگاه ووهان با حمایت ایالات متحده انجام می‌شد.
اما فرانسس کولنس، رییس انستیتیوت ملی صحت ایالات متحده در آن زمان با قاطعیت حمایت ایالات متحده از هر گونه تحقیق "درباره افزایش عملکرد" ویروس‌ها را در ووهان انکار کرده است.
آیا چین مانع تحقیقات می‌شود؟
دربیانیهٔ قصر سفید مانند سایر دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، از چین به دلیل عدم شفافیت انتقاد شده است. در بیانیه آمده است: "عدم حضور محققان ما در همان ماه های اولیه در چین، هرگونه تحقیق در مورد منشا کووید۱۹ را با مشکل روبرو می کند."
اسوشیتد پرس گزارش داده است که چین در تحقیقات سازمان جهانی صحت مداخله کرده به در توطیه‌های انلاین شریک بوده است.
چین همچنین طی سال‌های اخیر خبرنگاران را مجبور به ترک کشور کرده و اشخاصی را که در ووهان و جاهای دیگر سکوت شانرا شکستانده اند، به زندان انداخته است.
عدم شفافیت در چین یک چالش قابل توجه و آشنا است. اما این به خودی خود نشان دهندۀ پنهان کردن چیزی به ویژه انتشار کروناویروس نیست.
دستور آقای بایدن نیز یک دستور سیاسی بوده و باوجودیکه رییس جمهور بایدن از چین خواسته تا با محققان بین المللی در پیدا کردن منشای این همه گیری همکاری کند اما احتمال همکاری چین بعید بنظر می‌رسد.
دانشمندان در مورد منشای ویروس چه می‌گویند؟
دانشمندان می‌گویند که باوجودیکه دلایل قانع کننده برای احتمال نشت این ویروس از آزمایشگاه وجود ندارد اما انتشار ویروس از یک حیوان به انسان نیز صد در صد تایید نشده است.
ارینجی بنیرجی، ویروس شناس سازمان واکسین و بیماری های عفونی در کانادا می‌گوید که هنوز هم احتمال زیاد وجود دارد که این ویروس از حیوان به انسان منتقل شده باشد.
بنیرجی گفت که امکان انتقال ویروس از حیوان به انسان در طبیعت معمول است.او به ویروس‌های سارس و مرس اشاره کرد که مشابه کروناویروس اند و از خفاش‌ها به انسان انتقال کرده اند.
آقای بنیرجی گفت قضیه تاکنون بسته نشده است. او افزود: "احتمالات و امکانات نیز وجود دارد. بخاطریکه تاکنون هیچ کسی ویروسی را در حیوانات شناسایی نکرده اند که مشابه کروناویروس باشد. هنوز جای تحقیق و کاوش در مورد سایر امکانات برای محققان وجود دارد."
چه مدت طول می کشد تا منشا ویروس را تایید کرد؟
تایید ۱۰۰ در صد منشای ویروس اغلب سریع، آسان و حتا همیشه امکان پذیر نیست.
به عنوان مثال، دانشمندان هرگز منشا آب چیچیک را قبل از ریشه کن شدن بیماری از طریق برنامه واکسیناسیون جهانی تایید نتوانستند.
اما دانشمندان توانستند در زمان نه چندان طولانی، منشای ویروس سارس را در سال ۲۰۰۳ شناسایی کنند.
شناسایی منشا ویروس چقدر مهم است؟
از دیدگاه علمی، محققان همیشه مشتاق درک بهتر تکامل بیماری ها استند. از دیدگاه بهداشت عمومی، اگر ویروسی بیشتر در اثر تماس انسان با انسان منتقل شده باشد، کشف منشای آن برای استراتیژی های مهار این بیماری ضروری نیست.
باوجودیکه سازمان جهانی صحت پس از تحقیقات دو هفته‌ای در شهر ووهان چین در ماه فبروری سال روان اعلام کرد که به نظر می‌رسد کروناویروس از یک لابراتوار چینی نه بلکه از حیوان به انسان سرایت کرده باشد. اما بعضی از اعضای تیم گفته اند که چین از دادن اطلاعات در مورد نخستین واقعات این بیماری امتناع ورزید.
در تیم تحقیقاتی سازمان جهانی صحت، متخصصین از ۱۰ کشور گردهم آمده بودند و دو هفته را در ووهان سپری کردند؛ جاییکه آنان از طریق ویدیو کنفرانس از یک هوتل تحقیقات شان را انجام دادند.
اما دامنیک دوایر، کارشناس بیماری‌های عفونی آسترالیا و یکی از محققان تیم پژوهشی سازمان جهانی صحت که برای تحقیق در مورد منشای اصلی کووید۱۹ به شهر ووهان سفر کرده بود، گفته است که چین از دادن اطلاعات در مورد نخستین واقعات این بیماری امتناع ورزید.
آقای دوایر می‌گوید که تیم پژوهشی آنان اطلاعات کامل ۱۷۴ بیمار و موارد دیگری را در اولین مرحله شیوع کروناویروس در دسمبر ۲۰۱۹ درخواست کرده بودند، اما مقامات چینی تنها خلاصه اطلاعات را در اختیار آنان قرار دادند.
در واکنش به تحقیقات در مورد منشای کروناویروس، سفارت چین در واشنگتن قوه‌های سیاسی را متهم کرد که به جای پرداختن به مبارزه با همه‌گیری کروناویروس، به دنبال "بازی ملامت کردن" استند.
سفارت چین چندی پیش با نشر بیانیه‌ای گفت: "کارزار متهم کردن و مقصر دانستن دوباره برمی گردد و تیوری توطیۀ "نشات از لابراتوار" دوباره در حال ظهور است. "
کروناویروس برای نخستین‌بار در دسمبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان ایالت هوبی چین شیوع یافت و به همه‌گیری جهانی مبدل شد.
بر اساس آمار پوهنتون جانس هاپکینز ایالات متحده، تا روز چهار شنبه نهم جون (۱۹ جوزا) در سراسر جهان بیش از ۱۷۴ میلیون نفر به کووید۱۹ مبتلا شده که از این میان بیش از سه میلیون و ۷۴۹ هزار نفر جان باخته اند.