یک گزارش منتشر شده توسط وزارت خارجهٔ ایالات متحده نشان می‌دهد که عدم تصمیم‌گیری روشن، عدم مدیریت متمرکز بحران و پیام‌های گیج کننده در جریان عملیات تخلیه نظامی از افغانستان در اگست ۲۰۲۱، مانع تصمیم گیری درست مقامات این کشور شده است.
این گزارش که روز جمعه ۳۰ جون (نهم سرطان) نشر شد، خواستار اصلاحاتی از جمله انتصاب یک فرد مسوول در طول بحران‌های آینده و جداسازی برنامه‌های اضطراری از ملاحظات سیاسی شده است.
این گزارش نتیجهٔ نهایی تخلیه، یعنی خروج ۱۲۵ هزار افغان از جمله شش هزار شهروند امریکایی را در جریان عملیات تخلیه از افغانستان، ستوده است.
اما این عملیات با یک "چالش بزرگ" روبه‌رو شده است، زیرا منتقدین به این عقیده استند که مقامات ارشد ادارهٔ جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده نتوانستند "تصمیم‌های واضحی" را در مورد اینکه کدام افغان‌های در معرض خطر باید از افغانستان خارج می‌شدند، بموقع اتخاذ کنند.
در این گزارش آمده است: "تغییر مداوم پالیسی و پیام‌های عمومی از واشنگتن در مورد اینکه چه جمعیتی واجد شرایط اسکان مجدد هستند و چگونه سفارت باید ارتباطات و جریان را مدیریت کند، بر سردرگمی افزوده و اغلب حقایق کلیدی موجود در ساحه مدنظر گرفته نمی‌شد."
انتونی بلینکن، وزیر خارجهٔ ایالات متحده به مناسبت انتشار این گزارش در یاداشتی " شجاعت، نبوغ و فداکاری خارق العاده" کارمندان این اداره را ستوده و تعهد کرده است که توصیه‌های آنان را برای بهبود پیگیری کند.
او گفت: "در واقع، درس‌های آموخته شده قبلاً به ما کمک کرده تا پاسخگویی‌ها را در اوکراین، سودان و جاهای دیگر بهتر هدایت کنیم."
جمهوری‌خواهان که در ماه جنوری اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده را کسب کردند، همواره از روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان انتقاد کرده و گفته اند که هرگز گزارش کاملی در مورد خروج پر از هرج و مرج قوای امریکایی از افغانستان که در آن ۱۳ سرباز امریکایی و ۱۷۰ غیرنظامی افغان جان باختند، به کانگرس ارایه نشده است.
این در حالی است که رییس جمهور ایالات متحده، همواره از تصمیم‌اش مبنی بر خروج کامل نظامیان امریکایی از افغانستان دفاع و تاکید کرده است که تصامیم مبنی بر خروج از افغانستان، را بر اساس مشورت با مقام‌های دپلوماتیک و نظامی و با درنظرداشت منافع ملی امریکا اتخاذ کرده است. بایدن همچنان گفته است که عملیات تخلیۀ نظامی از افغانستان در تاریخ پیشینه نداشته است.
این گزارش که بر اساس بیش از ۱۵۰ مصاحبه با مقامات فعلی و پیشین ایالات متحده تهیه شده است، به اختلاف در پالیسی‌های اداره دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین امریکا و بایدن اشاره کرده و خاطرنشان ساخته که بایدن تعلیق در روند طی مراحل ویزای مهاجرت به شرکای افغان را از سلف خود به ارث برده است که هم با طالبان در مورد خروج ایالات متحده موافق بود و هم به شدت با مهاجرت غیر اروپایی‌ها مخالف بود.
پیش از این قصر سفید گفته بود: "گزینش‌های رییس جمهور بایدن برای چگونگی خروج از افغانستان به شدت تحت تاثیر شرایط ایجاد شده توسط سلف او [دونالد ترمپ] قرار داشت. وقتی بایدن تصدی ریاست جمهوری را گرفت طالبان در قوی‌ترین موقف خود پس از سال ۲۰۰۱ قرار داشتند و نزدیک به نیمی از کشور را تحت کنترول داشته و یا به چالش کشیده بودند."
خروج قوای امریکایی از افغانستان بر اساس توافقنامه‌ای صورت گرفته است که، در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ و در زمان ریاست جمهوری دونالد ترمپ، میان امریکا و طالبان در قطر امضا شد. بر اساس این توافقنامه مهلت نهایی خروج قوای خارجی از افغانستان اول ماه می ۲۰۲۱ تعیین شده بود، اما رییس جمهور بایدن در ماه اپریل همان سال اعلام کرد که نظامیان امریکایی تا آخر ماه اگست از افغانستان بیرون می‌شوند.
گرچه ترمپ بارها از امضای این توافقنامه دفاع کرده و گفته است که جنگ‌های بی‌پایان منابع و جان امریکایی‌ها را گرفته و باید پایان یابند، با اینحال او همواره جو بایدن را به دلیل چگونگی خروج از افغانستان مورد انتقاد قرار داده است، اما ریيس جمهور بایدن ضمن دفاع از پایان دادن طولانی ترین جنگ ایالات متحده، گفته است که نمی‌خواست این جنگ را به ریيس جمهور آیندهٔ ایالات متحده به میراث بگذارد.
در گزارش آمده است که اکثر پیش بینی‌ها در ایالات متحده حاکی از آن بود که دولت آنوقت افغانستان که مورد حمایت غرب بود، برای "هفته‌ها اگر نه ماه‌ها" استقامت خواهد کرد. بناً آمادگی و برنامه ریزی برای بحران تا حدی به دلیل نگرانی در مورد ارسال پیام‌های مبنی بر عدم اعتماد ایالات متحده از دولت افغانستان که ممکن سبب فروپاشی آن شود، نیز متاثر شده است.
در این گزارش آمده است که برنامه‌های تخلیه باید به صورت روتین انجام شود و اگر اخبار مربوط به چنین آمادگی‌ها به بیرون درز کند، تأثیر آن کاهش یابد.
اخیرا گزارش شده است که ایالات متحده در حال برنامه ریزی برای تخلیه یک حمله احتمالی چین به تایوان است که باعث شده قصر سفید سریعاً توضیح بدهد که آمادگی‌ها نشان دهنده ترس از جنگ قریب الوقوع نیست.
در میان توصیه‌ها، این گزارش از وزارت امور خارجه خواسته تا "برنامه‌ریزی اضطراری و آمادگی اضطراری را از نگرانی‌های سیاسی دور نگه دارد".
یک مقام ارشد امریکایی گفت که بخش هایی از این گزارش به خاطر نگرانی‌های امنیتی محرمانه باقی مانده است.
او که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با خبرنگاران گفت که وزارت خارجه به توصیه‌های ذکر شده در این گزارش عمل کرده و افرادی را برای رسیدگی به بحران‌های آینده شناسایی کرده است.
روند خروج ایتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده که به تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۲۱ آغاز شد، توام با هرج و مرج بود. آخرین نظامی امریکا به تاریخ ۳۰ اگست ۲۰۲۱ افغانستان را ترک کرد.