محسود و ماجرای تازه در روابط افغانستان و امریکا

گرفتاری یکی از رهبران طالبان از سوی نیرو های امریکایی به ماجرای جدیدی در روابط میان افغانستان و ایالات متحده امریکا مبدل شده است.

لطیف الله محسود، یکی از رهبران طالبان پاکستانی چند هفته پیش در ولایت لوگر از سوی نیرو های ویژۀ امریکایی دستگیر شد.

روزنامۀ نیویارک تایمز از قول مقام های امریکایی نگاشته است که استخبارات افغانستان می خواست از طریق این فرمانده طالبان در میان طالبان پاکستانی نفوذ کند.

ادارۀ امنیت ملی افغانستان پس از بازداشت محسود گفت که استخبارات افغانستان در دستگیری وی دست اندر کار نبوده است.

اما روزنامۀ نیویارک تایمز از قول ایمل فیضی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان نگاشته است که آقای محسود از دیرزمان با ادارۀ امنیت ملی افغانستان تماس داشت.

گزارش های ضد و نقیض

وحید مژده، تحلیلگر مسایل سیاسی نیز به این باور است که این یگانه تماس محسود با کارمندان استخباراتی افغانستان نبوده است.

به گفتۀ آقای مژده "محسود شاید با امنیت ملی افغانستان در ارتباط بوده است، زیرا در نبود ارتباط نمی شود که در چنین ساحاتی در درون افغانستان آزادانه گشت و گذار کرد. به نظر می رسد که امنیت ملی افغانستان نیز بیکار ننشسته و از حربۀ مشابه بر ضد پاکستان کار می گیرد."

فقیر ودان، آگاه مسایل سیاسی و عضو پیشین بیروی سیاسی حکومت داکتر نجیب الله می گوید که تندروان چه طالبان پاکستانی یا افغان در مخالفت با حکومت افغانستان و علایق ایالات متحده در منطقه استند.

به باور آقای ودان در جو داغ کنونی منطقه استخبارات افغانستان از هیچ لحاظ با استخبارات منطقه به ویژه پاکستان که حامی طالبان و سایر گروه های تندرو است، یارای رویارویی و مقابله را ندارد.

آقای ودان به رادیو آشنا گفت "دولت افغانستان هیچ مرامی برای تعمیق بحران ندارد. اگر دولت افغانستان امکانات و توانمندی کافی می داشت، در پاسخ آنچه پاکستان در حق افغانستان روا داشته است به گونۀ قطع عمل همگون می داشت، اما متاسفانه دولت کنونی از چنین ظرفیتی برخوردار نیست."

روزنامۀ نیویارک تایمز از قول برخی مقام های افغان نگاشته است که استفاده از گروه های مخرب در افغانستان پیشینه دارد و به گفتۀ آنان استفادۀ ابزاری از جنگسالاران و ملیشه های مسلح در افغانستان از سوی ایالات متحده نمونۀ خوب آن است.

در همین حالی مقام های امریکایی گفته اند که اگر مقام های افغان فکر می کردند که ایجاد رابطۀ آنان با تحریک طالبان پاکستانی مورد تایید ایالات متحده خواهد بود، پس چرا این رویکرد خویش را از امریکا پنهان نگهداشتند.

نقش استخبارات هند

برخی تحلیلگران شاخه هایی از طالبان – این گروه ساختۀ دست استخبارات پاکستان- را از ادارۀ پاکستان بیرون می دانند.

گزارش برخی رسانه ها بیشتر از استخبارات افغانستان، ادارۀ استخبارات هند را در نفوذ و کشاندن لطیف الله محسود به افغانستان دخیل می دانند.

اندر سود، استاد روابط بین المللی در پوهنتون جورج واشنگتن می گوید آنگونه که حکومت پاکستان ازگروه های دهشت افگن پشتیبانی می کند، هند چنین رویکرد را مناسب و کارآ نمی داند.

آقای سود علاوه کرد "با چنین کار و پذیرفتن خطر زیاد هند چه را به دست می آورد؟ این گمانه زنی هایی است که نمی خواهم به آن بپردازم. شاید هند فعالیت های گستردۀ استخباراتی در درون پاکستان داشته باشد، اما هند هرگز استخدام طالبان را به عنوان روش ملموس و معقول برای ضدیت با پاکستان نمی پندارد."

طالبان در حالی دشمن مشترک برای افغانستان و پاکستان تلقی می شوند که اسلام آباد و کابل هر دو، در تلاش سازش و مصالحه با آن گروه است.

از سویی هم طالبان پاکستانی و افغان هر چند از رهگذر اهداف عملیاتی از هم فاصله دارند، اما در روش نبرد مسیر مشترکی را پیموده و طالبان پاکستانی خود را پابند به ائتلاف با ملا محمد عمر، رهبر طالبان افغان می دانند.