واکنش غرب به نشست اجباری طیارۀ مسافربری در بلاروس

منحرف کردن جبری مسیر پرواز یک طیارۀ مسافربری به بلاروس و سپس بازداشت یک خبرنگار از جمع مسافران سبب انتقاد شدید کشورهای غربی از حکومت بلاروس شده و این اقدام "طیاره ربایی و تروریزیم" توصیف شده است.

شرکت هوایی راین‌ایر گفته است که مسوولان کنترول حریم هوایی بلاروس هنگام عبور این طیاره از آخرین بخش‌های حریم فضایی آن کشور، به عملۀ پرواز هشدار دروغین دادند که گویا در طیاره بم جابجا شده است و دستور نشست فوری را صادر کردند. سپس یک طیارۀ میگ-۲۹ قوای هوایی بلاروس برای مشایعت این پرواز مسافربری به هوا بلند شد.

دقایقی پس از نشست طیاره که هیچ بمی در آن پیدا نشد، رامان پراتاسیویچ، فعال و خبرنگاری که گردانندۀ یک اپلکیشن مشهور است از سوی مسوولان امنیتی میدان هوایی منسک بازداشت شد. اپلکیشن پیام رسانی آقای پراتاسیویچ در پیام رسانی برای سازماندهی تظاهرات گسترده علیه الکساندر لوکاشینکو، رهبر خودکامۀ بلاروس نقش کلیدی را بازی کرد.

پس از بازداشت پراتاسیویچ و دوست دختر روسی اش، به این طیاره که از شهر آتن یونان پرواز کرده بود، اجازه داده شد تا به مقصد نهایی خود به سمت شهر ویلنیوس لیتوانیا پرواز کند.

واکنش‌ها

انتونی بلینکن، وزیر خارجۀ ایالات متحده در یک پیام تویتر نگاشته است: "دیده درآیی و عمل تکاندهندۀ رژیم لوکاشینکو برای منحرف کردن طیارۀ مسافربری و بازداشت یک خبرنگار را به شدت محکوم می‌کنیم. ما خواستار تحقیقات بین‌المللی استیم و در گام‌های آینده با شرکای ما هماهنگی می‌کنیم. ایالات متحده در کنار مردم بلاروس می‌ایستد."

مایکل مارتین، صدر اعظم ایرلند این رویداد را "عمل قلدارنۀ" حکومت اوکراین خواند. او گفت: "این بازتاب‌دهندۀ خودکامگی در سرتاسر جهان است...این چهره‌های مستبد است که این گونه تصامیم پیش‌اندیشانه را می‌گیرند...باید به آن پاسخ بسیار جدی بدهیم."

جوسپ بوریل، رییس سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا گفته است که این اقدام "تلاش بارز مقام‌های بلاروس برای خاموش کردن همه صداهای مخالف" است.

به سلسلۀ واکنش‌ها، اورسلا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا این رویداد را "طیاره ربایی" پنداشته و گیتاناس ناوسیدا، رییس جمهور لیتوانیا آن را "عمل تروریستی مورد حمایت دولت" توصیف کرده است.

رهبران اتحادیۀ اروپا روز دوشنبه ۲۴ می (سوم جوزا) تهدید کردند که تحریم‌های بیشتری را بر بلاروس وضع کنند. ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا پس از سرکوب تظاهرات مردم در بلاروس که در واقع واکنش به انتخاب مجدد رییس جمهور لوکاشینکو بود، بر حکومت بلاروس تحریم‌هایی را وضع کردند.

پاسخ بلاروس

وزارت خارجۀ بلاروس روز دوشنبه واکنش اتحادیۀ اروپا به نشست جبری طیاره و بازداشت خبرنگار منتقد حکومت آن کشور را "ستیزه‌جویانه" خوانده و اصرار ورزیده است که اقدام آنکشور در پیوند با نشست دادن طیارۀ مسافربری در "مطابقت کامل با مقررات بین‌المللی" بوده است.

در همین حال، اظهارات مقام‌های بلاروس در مورد نشست دادن این طیاره ضد و نقیض است. دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری بلاروس گفته است که آقای لوکاشینکو پس از آنکه از تهدید بم گذاری در طیاره آگاه شد، فوراً دستور پرواز جت جنگی را داد تا طیارۀ مسافربری را هنگام نشست بدرقه کند.

قوای هوایی بلاروس گفته است که خود عملۀ پرواز تصمیم گرفتند که در خاک بلاروس نشست کنند و جت جنگی برای "فراهم آوری کمک به طیارۀ ملکی برای نشست مصوون" به پرواز در آمده بود.

اما شرکت هوایی راین‌ایر با نشر بیانیه‌ای گفته است که مسوولان کنترول ترافیک هوایی بلاروس به طیارۀ این شرکت دستور دادند که مسیر پرواز خود را تغییر داده و در شهر منسک نشست کند. این شرکت نیز اقدام مقام‌های بلاروس را "گروگان‌گیری هوایی و طیاره‌ربایی دولتی" عنوان کرده است.

مسافران نیز گفته اند که پراتاسیویچ پس از آنکه اطلاع یافت که طیارۀ حاملش به میدان هوایی منسک نشست می‌کند، شوکه شده بود، کسیکه اگر اتهام تحریک شورش بر وی تثبیت شود، ممکن برای ۱۵ سال زندانی شود.