کوکایین چه تنفس شود، دود شود یا هم زرقی گرفته شود، در چند ثانیه وارد جریان خون شده و تاثیرات خود را بر دماغ انسان برجا می گذارد، تاثیر لذت بخش گذرا که در پایان نهایت مرگبار و دردآور است.
به استناد نشرات انستیتیوت ملی صحت ایالات متحده، پس از مصرف، اوج لذت این مواد مخدر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است. کوکایین که هم به شکل کرستل های متبلور و هم به شکل پودر سفید رنگ موجود است، مادۀ مخدر شدیداً اعتیاد آور است که نخست از برگ درخت کوکا استحصال می شد، اما کنون به گونۀ صنعتی نیز تولید می‌شود.
استعمال این مواد پیامدهای شدیداً منفی بر بدن دارد، از خون بینی گرفته تا تخریب دایمی شش و حتا مرگ. در اینجا اشارۀ مختصری داریم بر آنچه استعمال کوکایین بر بدن انسان برجا می گذارد.
کوکایین پس از دود کردن یا تزریق، وارد جریان خون شده و خود را به دماغ می رساند، جذب دوبارۀ هورمون‌های وابسته به میل و لذت را در بدن مانع شده و موقتاً سبب نوعی احساس خوشی شدید در نزد فرد می شود.
کوکایین به شکل زرقی، انشاقی و تنفسی از طریق دود کردن از سوی معتادان استعمال می‌شود
در حالت عادی، حجرات دماغ این هورمون‌ها مانند سراتونین و دوپامین را پس از آنکه تنبیه لازمی را به بدن فرستاد، دوباره برای کاربرد بعدی توسط آخذه های مخصوص جذب می کند. اما کوکایین مانع فعالیت نورمال این آخذه ها شده و سبب می شود که تنبیه لذت و سرور برای مدت طولانی تر پابرجا بماند.
افزایش سویۀ دوپامین و سراتونین در بدن سبب کلان شدن حدقۀ چشم می شود که کوکایین این حالت را شدت می بخشد.
فکر می‌شود که کوکایین خود نیز سبب افزایش سویۀ دوپامین – هورمون اساسی در تقویت عضلات بدن- در چندین بخش دماغ از جمله مراکز کنترول لذت و حرکات می‌شود. از اینرو شماری از استعمال کننده‌گان این مواد پرانرژی و پرحرف می باشند.
پژوهش‌ها از ارتباط میان استعمال کوکایین و سایکوز خبر می دهد. سایکوز، بیماری شدید روانی است که علایم عمدۀ آن اضطراب، هراس، کج پنداری، بدگمانی و توهم و درک بدون شی بوده و بیمار تماس خود را با واقعیت‌های اطراف خود از دست می دهد. کوکایین سبب تشدید اعراض سایکوز می شود.
دود ناشی از استعمال کوکایین سبب تخریب دایمی شش‌ها می شود
کوکایین سبب تنبیه اعصاب سیمپاتیک در بدن می شود، این سیستم عصبی واکنش "جنگ و گریز" را در بدن تنظیم می کند. اعصاب سیمپاتیک همچنان سبب انقباض و تنگ شدن مجرای رگ‌های بدن می شود. تنگ شدن رگ‌های خون سبب می شود که قلب بیشتر و تندتر کار کند تا خون را به اعضای بدن برساند.
جیما فگتری، استاد طب در دانشگاه سدنی آسترالیا، که پژوهشی را در این مورد انجام داده است، از کوکایین به عنوان دوای سکته دهندۀ قلب یاد کرده و گفته است که تنگ شدن مجرای رگ‌های قلب در اثر استعمال این ماده سبب حملات قلبی می شود.
کم شدن جریان خون در اثر تنگ شدن مجرای رگ‌ها سبب خشکی بینی و عطسه می شود. کم رسیدن خون به پردۀ که بین دو سوراخ بینی قرار دارد به ویژه در نزدکسانیکه کوکایین را از طریق تنفسی اخذ می کنند، سبب تخریب و در نهایت سوراخ شدن این پرده می شود.
استعمال کوکایین می‌تواند سبب سکته قلبی و مرگ آنی نیز شود
کاهش اشتها و خراب ساختن حس ذایقه تاثیرات دیگر مصرف کوکایین است. از همینرو افراد معتاد به این ماده اغلباً کم وزن و لاغر می شوند. مطالعات نشان داده است که کوکایین همچنان با برهم زدن میتابولیزم یا سوخت و ساز بدن، توانمندی وجود به ذخیره کردن چربی را مختل می سازد.
استعمال کوکایین از طریق دود کردن سبب تخریش شش‌ها شده و ادامۀ این حالت سبب تخریب دایمی شش‌ها می شود. نفس تنگی، سینه و بغل، برانشیت، آمفیزم، مکروب‌ها و سرطان شش از جمله پیامدهای دیگر مصرف کوکایین است که بیشتر در نزد معتادانی تصادف می شود که این ماده را از طریق تنفس و دودکردن استعمال می کنند.
تاثیرات کوکایین بر تمام اعضای بدن بسیار ناگوار و مرگبار است، اما ترک به موقع کوکایین و درمان فوری آفات ناشی از استعمال این مواد، به گونۀ قابل ملاحظه از پیشرفت خطرات جلوگیری کرده و در بسا موارد پس از درمان اعتیاد، فرد معتاد تقریباً از کیفیت زنده‌گی عادی برخوردار شده است.