سفر ترمپ به عربستان، اسرائیل و واتیکان چه پیامی دارد؟

رئیس جمهور ترمپ بار ها تعهد کرده است تا گروه داعش را ازکرۀ زمین نابود کند

قرار است دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحد، روز جمعه سفر نه روزۀ خود را از به عربستان سعودی، اسرائیل، واتیکان و اروپا آغاز کند.

قصر سفید گفته است که سفر آقای ترمپ به سه کشور عربستان سعودی، اسرائیل و واتیکان نشانۀ از توجه رئیس جمهور ایالات متحده، به ادیان ابراهیمی است.

مک ماستر، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور ایالات متحده، گفته است که مبارزه بر ضد "اسلام رادیکال" در اولویت دیدار آقای ترمپ با رهبران کشور های اسلامی در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، قرار خواهد داشت.

به گفته آقای ماستر، آقای ترمپ حین سخنرانی اش در ریاض ضمن نشان دادن تعهد به متحدان مسلمان ایالات متحده، تلاش خواهد کرد تا جهان اسلام را در برابر دشمن مشترک همه شهروندان – افراطگرایی و دهشت افگنی – متحد کند.

مشاور امنیت ملی رئیس جمهور امریکا همچنین گفته است که آقای ترمپ از شرکای مسلمان و عرب خود تقاضا خواهد کرد که برای مبارزه با داعش، القاعده، ایران، رژیم اسد و یا هر کسی که "هرج و مرج و خشونت را ادامه داده و باعث درد و رنج بسیار در سراسر جهان اسلام و فراتر از آن شده اند" گام های برجسته و جدیدی را بردارند.

قرار است رهبران ده ها کشور مسلمان در اجلاسی که قرار است آقای ترمپ در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، سخنرانی کند، اشتراک کنند.

عربستان سعودی اولین کشوری است که آقای ترمپ بعد از آغاز ریاست جمهوری از آن کشور دیدار می کند.

دشواری ایجاد هماهنگی امریکا با جهان اسلام

شماری از تحلیلگران سیاسی به این باوراند که سفر آقای ترمپ به سه کشور با اعتقادات تا اندازۀ متفاوت، پیام قوی را در راستای مبارزه بر ضد افراطگرایی و فعالیت های دهشت افگنان دارد.

مایکل کوگلمن، پژوهشگر در مرکز مطالعات ودرو ویلسن مستقر در شهر واشنگتن دی سی، در مصاحبۀ با صدای امریکا گفت که هدف سفر آقای ترمپ به این سه کشور، نشان دادن علاقمندی واشنگتن در راستای ایجاد هماهنگی در مبارزه بر ضد افراطگرایی و دهشت افگنی است.

آقای کوگلمن گفت "با در نظر داشت سخنان تند ]رئیس جمهور ترمپ [ در مورد اسلام، ]رئیس جمهور ایالات متحده [ مسلماً تلاش می کند تا پیام موثری را برساند."

اما این تحلیلگر سیاسی به این باور است که ایجاد هماهنگی میان کشور های اسلامی و اسرائیل دشوار است، زیرا بسیاری از کشور های اسلامی روابط رسمی با اسرائیل ندارند.

آقای کوگلمن گفت "تا زمانیکه روابط رسمی میان کشور های اسلامی و اسرائیل بر قرار نگردد، دشوار است تصور کرد تا همکاری اساسی با اسرائیل در راستای مبارزه بر ضد دهشت افگنی، ایجاد گردد."

به گفتۀ این تحلیلگر امریکایی، گسترش روابط میان واشنگتن و ریاض، در واقع می تواند به معنی دوری جستن از تهران تعبیر گردد، کشوریکه درگیر گسترش و تشدید تنش فرقه یی با عربستان سعودی است و ایالات متحده واضح کرده است که ادارۀ ترمپ در کنار کدام جناح قرار دارد.

آقای کوگلمن همچنین گفت که ایران می تواند نقش عمدۀ را در مبارزه بر ضد تندروان سنی مذهب مثل گروه دولت اسلامی یا داعش بازی کند، اما پالیسی واشنگتن در برابر تهران، مقامات ایرانی را وا می دارد تا از سهمگیری در تلاش های جهانی ضد دهشت افگنی، خود را بیرون کند.

تندروان داعش بیشتر در افغانستان، عراق و سوریه فعال اند، اما غرب نیز از حملات آنان در امان نبوده است

علی نوری زاده، رئیس مطالعات ایران و عرب مستقر در لندن، در مصاحبۀ با صدای امریکا گفت که هدف سفر آقای ترمپ به عربستان سعودی به صورت اخص این است تا مبارزه بر ضد گروه های تندرو و دهشت افگن محدود به ایالات متحده و شرکای اروپایی باقی نماند، بلکه کشور های اسلامی نیز به صورت مستقیم در این مبارزه سهم بگیرند.

آقای نوری زاده گفت "ایالات متحده در قدم اول می خواهد که مسوولیت رویا رویی فقط به دوش امریکا و کشور های غربی نباشد، بلکه خود کشور های اسلامی که این فتنه از دل آنها بیرون آمده است، مسوولیت پذیر باشند و هزینه ها را متقبل شوند. "

آقای نوری زاده نیز اعتقاد دارد که نزدیکی بیشتر ایالات متحده با عربستان سعودی و اسرائیل می تواند مناسبات تهران را با واشنگتن تیره‌تر کند.

روابط ایران در سال های گذشته با عربستان سعودی پر تنش بوده و با اسرائیل همواره سر خصومت داشته است. این دو کشور در گیری جنگ نیابتی در سوریه و یمن استند.

اما آقای نوری زاده به این باور است که نتیجۀ انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز می تواند در مورد اجلاس ریاض و روند مبارزه بر ضد تندروی و گروه دهشت افگن تاثیر گذار باشد. این تحلیلگر سیاسی می گوید که هرگاه آرای مردم در ایران نتیجۀ انتخابات را رقم زند و حکومت کنونی در آن کشور ادامه یابد، احتمال سهمگیری تهران در مبارزه با دهشت افگنی بعید نیست، اما اگر نتایج انتخابات را تقلب تعیین کند، نمی توان از ایران چنین امید داشت.

با آنهم به باور آقای نوری زاده، رئیس جمهور ایالات متحده در جریان سفرش به ریاض قادر خواهد شد تا هماهنگی موثر و لازم را در راستای مبارزه بر ضد تندروان و گروه های دهشت افگن مثل داعش ایجاد کند، زیرا به گفتۀ وی کشور های عرب و به صورت کل اسلامی تهدید داعش و هم فکران آن گروه را درک می کنند.

نحوۀ مبارزه بر ضد تندروی و دهشت افگنی

آقای نوری زاده به این باور است که ایالات متحده در مبارزه بر ضد گروه های تندرو و دهشت افگن از دو روش استفاده خواهد کرد: استفاده از قوۀ قهریه و دوم مبارزه بر ضد افکار رادیکال به خصوص از طریق ایجاد مراکز مبارزه بر ضد افراطگرایی.

آقای ترمپ در جریان سفرش به عربستان سعودی در مراسم افتتاح یک مرکز جدید شرکت خواهد کرد که هدف آن مبارزه با افراط گرایی و ترویج میانه روی و اعتدال است.

مشاور امنیت ملی امریکا گفت "دوستان مسلمان ما از جمله عربستان سعودی با گشایش و هدایت این مرکز، موضع قاطعانه ای بر ضد افراط گرایی و افرادی اتخاذ می کنند که تعبیر انحرافی از مذهب برای رسیدن به مقاصدشان دارند."

مشاور امنیت ملی امریکا گفته است که واشنگتن تلاش می کند تا جهان اسلامی به صورت موثر در مبارزه بر ضد دهشت افگنی سهیم گردد

با اینحال شماری از تحلیلگران به این باور اند که ادارۀ آقای ترمپ در راستای مبارزه بر ضد دهشت افگنی بیشتر به قوۀ قهریه توسل خواهد جست و مبارزه بر ضد افکار رادیکال که موجب خشونت های مذهبی می گردد، در اولویت ادارۀ واشنگتن قرار نخواهد داشت.

پس از سفر به ریاض، آقای ترمپ به اسرائیل سفر خواهد کرد تا با بنیامین نتنیاهو، صدراعظم آن کشور، ملاقات کند. قبل از برگشت به امریکا، قرار است آقای ترمپ با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، نیز ملاقات خواهد کرد.