چرا 'جبهۀ مقاومت ملی' اسیران جنگی طالبان را آزاد کرد؟

مقامات "جبهۀ مقاومت ملی افغانستان" ادعا می کنند که ۳۸ طالب را در پنجشیر اسیر گرفتند، اما سپس آنان را به دلایل "انسانی و اسلامی" آزاد کردند

مقام های "جبهۀ مقاومت ملی افغانستان" به رهبری احمد مسعود روز سه شنبه ۱۶ اگست با نشر ویدیویی در شبکه‌هایی اجتماعی از آزاد سازی ۳۸ نفر از جنگجویان طالب خبر داد.

به گفتۀ جبهۀ مقاومت ملی، نیروهای رزمی این گروه، صبح روز دوشنبه، ۱۵ اگست ( ۲۴ اسد ) به پایگاه‌های طالبان در ولسوالی دره و دره آرزو حمله کردند و موفق شدند درۀ آرزو را از طالبان بازپس گیرند. در جریان این عملیات تهاجمی، نیروهای این جبهه قادر شدند ۴۰ جنگجوی گروه طالبان را در درۀ آرزو در ولسوالی عنابه اسیر کنند.

اما، مقام‌های محلی ولایت پنجشیر گزارش‌ها مبنی بر کشته و اسیر شدن نیروی گروه طالبان را از سوی جبهۀ مقاومت، رد کردند.

ابوبکر صدیقی، سخنگوی والی پنجشیر، در یک پیام تصویری به تلویزون‌های محلی، اصابت چند راکت بر بخش‌هایی از ولسوالی "دره" در ولایت پنجشیر را تایید می‌کند، اما تصرف برخی از روستاها، تلفات و اسارت شماری از نیروهای طالبان را نمی‌پذیرد.

اما صبغت الله احمدی، سخنگوی جبهۀ مقاومت ملی، پس از همرسانی عکس و ویدیویی که صحنۀ رها سازی جنگجویان گروه طالبان از سوی جبهۀ مقاومت را به تصویر کشیده است، در گفتگویی با صدای امریکا از "برخورد انسانی، اسلامی، طبق کنوانسیون‌های بین اللملی با اسرای جنگی" خبر می‌دهد.

سخنگوی جبهۀ مقاومت ملی تصریح می‌کند که نیروهای اسیرشده به دلیل حس انسان دوستی، از سوی جبهۀ مقاومت ملی رها شده است. احمدی هم‌چنان می‌افزاید، ضمن رها کردن، زمینۀ بازگشت امن اسیران به خانواده‌های‌شان را نیز فراهم کرده‌اند.

احمدی افزود: "اسیرشدگان کسانی بودند که طالبان، این افراد را از روستاها به زور به جنگ آورده بودند." سخنگوی جبهۀ مقاومت به صدای امریکا علاوه کرد که اسیر شدگان تعهد سپردند که آماده اند مهاجرت کنند، ولی دوباره به صف طالبان نروند. به گفته احمدی، به اسیران رها شده از سوی جبهۀ مقاومت "جیب خرجی و سفریه" نیز در نظر گرفته شده بود.

اما، به نقل از روزنامۀ هشت صبح، منابع محلی در پنجشیر به این روزنامه گفته‌اند که طالبان جنگجویان آزاد شده از سوی جبهۀ مقاومت ملی را یک روز پس از رهایی، زندانی گردند. در خبری که از سوی هشت صبح منتشر شده، آمده است که طالبان روز چهارشنبه ۲۶ اسد، ۳۸ سرباز آزاد شده از اسارت نیروهای جبهۀ مقاومت را به اتهام تسلیمی زندانی کرده است.

میان طالبان و مخالفان مسلح این گروه چه جریان دارد؟

طی یک سال گذشته از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، ظاهراََ چندین گروه مسلح بنام جبهه‌های مقاومت در نقاط مختلف افغانستان اعلام موجودیت کرده‌اند. جبهۀ مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، بنابر گزارش‌های رسانه‌یی، تا اکنون فعال‌ترین گروه مخالف مسلح طالبان تلقی می‌گردد.

این جبهه در یک سال گذشته، بار بار به رسانه‌های داخلی و بین المللی از دست آوردهای نظامی در برابر طالبان سخن گفته و مدعی سقوط یک هلیکوپتر، کشتن و اسارت جنجگویان طالب در میدان‌های نبرد شده است، ادعا هایی که سخنگویان و مقامات بلند پایۀ طالبان پیوسته انکار می‌کنند.

یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع ملی طالبان که یکی از رهبران ارشد و درحال حاضر، بلندمرتبه‌ترین مقام نظامی این گروه عنوان می‌شود، در سال‌گرد سقوط نظام قبلی و پیروزی طالبان در ۱۵ اگست ادعا کرد که " زمین و فضای کشور به صورت کامل در کنترول و اختیار نیروهای طالبان است." این مقام ارشد طالبان هم‌چنان تصریح می‌کند که در هیچ گوشه‌یی از خاک افغانستان، "امارت اسلامی" مخالف نظامی ندارد.

با این وجود، پرسش اساسی این است که میان گروه طالبان و گروه‌های مخالف آن چه می‌گدزد؟

میرزا محمد یارمند، معیین اسبق وزارت داخلۀ حکومت پیشین افغانستان، در گفتگویی با صدای امریکا تصریح می‌کنند که جبهات جنگی علیۀ طالبان از سوی افسران و نظامیان قطعات ویژه نظامیان قبلی در مناطق مختلف افغانستان به شکل چریکی‌پارتیزانی پیش‌برده می‌شود.

این مقام قبلی حکومت پیشین می گوید علاوه بر اینکه جنگ علیۀ طالبان در پنجشیر، ولسوالی های سه گانۀ اندراب، خوست و فرنگ از پشتیبانی مردم برخوردار است، جنگ چریکی در ولایات چون هرات، کندز، کابل، کندهار، تخار، اروزگان، زابل، پکتیا، ننگرهار و دیگر نقاط افغانستان، ادامه دارد که تا اکنون به نیروهای طالب، "تلفات مرگباری را در پی داشته است."

موضعگیری طالبان

با وجودیکه سخنگوی جبهۀ مقاومت ملی ویدیوی رهای اسیران جنگی طالبان را نشر کرد، سخنگوی طالبان در ولایت پنجشیر در تازه‌ترین نوار تصوری که از طریق صفحات تیویتری تلویزوین ملی افغانستان که اکنون در کنترول امارت اسلامی طالبان می‌باشد، ادعای اسارت نیروهای این گروه به دست جبهۀ مقاومت را رد کرده گفت" امارت اسلامی در پنجشیر از حمایت قاطع مردم برخوردار است."

معین اسلامپور، آگاه نظامی و استاد قبلی دانشگاه دفاع ملی مارشال فهیم، باور دارد که طالبان از حضور سنگین مخالفان مسلح در نقاط مختلف کشور به ویژه شمال دچار هراس و توهم شده‌اند.

به باور این آگاه سیاسی‌نظامی، انکار و سبک انگاری طالبان از حضور مخالفان مسلح به ویژه‌ جبهه‌های مقاومت ریشه در هراس و ترس این گروه دارد. این استاد دانشگاه نظامی، با اشاره به نفوذ و تاثیرگذاری چهره‌های سیاسی مقاومت در میان مردم افغانستان به ویژه شمال کشور، وضعیت طالبان را در این مناطق وخیم می‌خواند.

اسلام‌پور، برخورد کتمان گرایانۀ طالبان نسبت به مخالفت‌ها را سنجیده شده در جهت انحراف اذهان عامه می‌داند و می‌گوید:" اگر مخالف مسلح وجود ندارد، پس چرا طالبان به پنجشیر، اندراب، خوست و فرنگ و بلخاب لشکرکشی کردند؟" به عقیدۀ این کارشناس نظامی، لشکر کشی طالبان به مناطق یاد شده گواه حضور سنگین مخالفان مسلح طالبان در کشور است.

روی همرفته، باوجودیکه جبهۀ مقاومت ملی آزادسازی اسیران جنگی طالب را "از روی حس نوع دوستی" تعریف می‌کند، شکیب انصاری، جامعه شناس و آگاه امور امنیتی، باور دارد که آزادی جنگجویان طالب از اسارت جبهۀ مقاومت در پنجشیر، جنبۀ تبلیغاتی دارد.

انصاری تصریح می‌کند که به دلیل ازدیاد اسیر شدگان، چرخش و مدیریت اسرا در نبردهای پارتیزانی علاوه براینکه کار دشوار است، می‌تواند در بعضی مواقع مضر نیز واقع شود.

این جامعه شناس معتقد است که:" اگر رهایی سربازان طالب از اسارت نیروهای مقاومت، ناشی از قدرت درون سازمانی باشد، می‌تواند زمینۀ سربازگیری بیشتر برای جبهۀ مقاومت را فراهم کند."

او افزود:"رهایی این‌ نیروها می‌تواند در بدل رهایی اسیران نیروهای جبهۀ مقاومت نزد طالبان، صورت گرفته باشد. اما، به‌دلیل اینکه طالبان نمی‌توانند واقعیت مقاومت را بپذیرند، این معامله پنهان مانده باشد."