آیا امریکا دست به اقدام نظامی در پاکستان خواهد زد؟

پس از افزایش تنش میان ایالات متحده و پاکستان، حال احتمال آن وجود دارد که حملات قوای امریکایی بر پناهگاه های تندروان در قلمرو پاکستان افزایش یابد.

قصر سفید در هفتۀ جاری با نشر یک اعلامیه گفت که دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحده، بر اساس استراتیژی امریکا برای جنوب آسیا و افغانستان، به اردوی آن کشور صلاحیت داده و منابع مورد ضرورت را فراهم خواهد کرد تا از ایجاد پناهگاه های امن برای گروه های دهشت افگن و تندرو در داخل قلمرو افغانستان و پاکستان، جلوگیری کند.

اما در اعلامیۀ قصر سفید به صورت واضح ذکر نشده است که آیا برای جلوگیری از ایجاد پناهگاه های امن برای گروه های دهشت افگن و تندور، دست به عملیات نظامی خواهد زد یا خیر.

حکومت ایالات متحده از سال ۲۰۰۴ میلادی به این سو، پناهگاه های تندروان و گروه های دهشت افگنی را در مناطق سرحدی مثل وزیرستان جنوبی، وزیرستان شمالی و برخی از قسمت های خیبر پشتون خوا مورد حملات هوایی قرار داده است.

بر اساس مرکز تحقیقی موسوم به "بیناد امریکای نوین" مستقر در شهر واشنگتن دی سی، از آغاز ۲۰۱۴ تا آخر ۲۰۱۷، طیاره های بدون سر نشین ایالات متحده، ۴۰۶ حملۀ هوایی را در مناطق قبایلی پاکستان انجام داده که در نتیجۀ آن بیش از ۲۵۰۰ تن از تندروان و دهشت افگنان کشته شده اند.

امریکا از سال ۲۰۰۴ میلادی به این سو، بیش از ۴۰۰ حملۀ هوایی در مناطق قبایلی پاکستان انجام داده است

اما حال با در نظر داشت موقفگیری رئیس جمهور ترمپ مبنی بر از بین بردن پناهگاه های تندروان و دهشت افگنان در قلمرو پاکستان، آیا ادارۀ کنونی امریکا به اقدامات بیشتر مثل هدف قرار دادن شورای کویته و یا شورای پشاور دست خواهد زد یا خیر؟

توماس جانسن، استاد در پوهنتون نیروی بحری ایالات متحده در مانتری، کالیفورنیا که اخیراً کتاب تحت عنوان "روایت های طالبان یا “Taliban Narrativesنوشته، احتمال حملات بیشتر امریکا را در پاکستان بعید می داند.

آقای جانسن می گوید "شک دارم که شاهد حملات بیشتر طیاره های بدون سر نشین امریکا در پاکستان باشیم، زیرا قوای امریکایی مستقر در افغانستان از لحاظ لوژستیکی به شمول مواد غذایی وابسته به مسیر پاکستان است."

اما این تحلیلگر امریکایی به این باور است که ایالات متحده ممکن حملات طیاره های بدون سرنشین را بر مواضع شبکۀ حقانی مستقر در پاکستان، افزایش دهد.

آقای جانسن افزود "میدانیم که شبکۀ حقانی در کجا هست...و میدانیم که شبکۀ حقانی در جیب عقبی رئیس استخبارات نظامی پاکستان یا ISI قرار دارد."

اما این تحلیلگر امریکایی تاکید می کند که حملات بیشتر هوایی ایالات متحده در سایر نقاط به شمول هدف قرار دادن شورای کویته و شورای پشاور به دلیل پر جمعیت بودن آنان مناطق عملی به نظر نمی رسد.

مایکل سمپل، استاد در"انستتیوت مطالعات تحول منازعه و عدالت اجتماعی" پوهنتون کویین لندن که حدود ۲۵ سال در افغانستان و پاکستان فعالیت داشته، می گوید که با در نظر داشت شرایط جنگی در افغانستان و همکاری نسبی که میان مقامات واشنگتن و اسلام آباد موجود است، نظامیان امریکایی از اقدام نظامی بر قلمرو پاکستان، خود داری خواهند کرد.

آقای سمپل گفت "اطمینان دارم که ایالات متحده و حکومت افغانستان هنوز هم به همکاری پاکستان نیاز دارند و هر اقدام که آنان روی دست می گیرند، همکاری که میان آنان {امریکا، افغانستان و پاکستان} موجود است، آنرا در نظر خواهند گرفت."

این تحلیلگر مسایل افغانستان و پاکستان همچنین می گوید که اگر ایالات متحده عملیات نظامی را در پاکستان راه اندازی کند، ضرر آن بیشتر از نفع آن خواهد بود.

آقای سمپل در مورد گفت "انتظار ندارم که آنان {قوای امریکایی} عملیات زمینی را در پاکستان انجام بدهند. اگر آنان {نظامیان امریکایی} قوای زمینی خود را به پاکستان اعزام کنند، چنین اقدام موجب بحران سیاسی خواهد شد و مقامات نظامی و ملکی پاکستان را ترغیب خواهد کرد تا هرگونه همکاری که پاکستان با امریکا در افغانستان دارد، به حالت تعلیق در آورند و چنین اقدام، وضعیت را خراب تر خواهد کرد—نه بهتر."

آقای سمپل می گوید که حتی عملیات قوای خاص و کوماندوی ایالات متحده در قلمرو پاکستان ممکن همکاری های نسبی میان دو کشور را به گونۀ منفی متاثر کند و این چیزی نیست که نظامیان امریکایی از آن حمایت کنند.

موقفگیری های ترمپ

دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحده، در اولین سخنرانی اش در کانگرس امریکا تعهد کرد که پناهگاه های دهشت افگنان را در افغانستان و پاکستان، از بین خواهد برد.

آقای ترمپ حتی قبل از سخنرانی اش در کانگرس ایالات متحده، به تاریخ پنجم جنوری ۲۰۱۸ اعلام کرد که کمک های امنیتی اش را برای پاکستان تا زمانی به حالت تعلیق در می آورد که اسلام آباد بر ضد سازمان های دهشت افگن به شمول طالبان افغان و شبکه حقانی اقدام کند.

دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا، پاکستان را به "دروغ گویی و فریب کاری" متهم کرده است

رئیس جمهور ترمپ خطاب به رهبران پاکستانی گفت که "از آنان {مقامات پاکستان} انتظار داریم که به صورت کامل در مبارزه بر ضد دهشت افگنی با ما یکجا شوند."

نگرانی پاکستان

صرف نظر از اینکه آیا ایالات متحده دست به اقدام نظامی در پاکستان خواهد زد یا خیر، اعلامیۀ قصر سفید موجب نگرانی مقامات اسلام آباد شده است.

خرم دستگیر خان، وزیر دفاع پاکستان، در واکنش به این اعلامیۀ قصر سفید گفت "ما می خواهیم به امریکا این را تصریح کنیم که پاکستان یک کشور مستقل است و استقلال آن باید احترام شود."

وزیر دفاع پاکستان در صحبت با صدای امریکا همچنین افزود که کشورش اعلامیه قصر سفید را "به گونه بسیار جدی" بررسی می کند.

خرم دستگیر خان گفت که صدور همچو اعلامیه ها می تواند تلاش های صلح در افغانستان را "منحرف" کند.

در همین حال، جنرال کنیت مک کینزی، یک مقام ارشد اردوی ایالات متحده روز پنجشنبه گفت که در حال حاضر اردوی آن کشور طرحی برای انجام عملیات نظامی در داخل خاک پاکستان ندارد.

با وجود اقدام اخیر ایالات متحده مبنی بر تعلیق صد ها میلیون دالر کمک امریکا برای پاکستان و تهدید واشنگتن از عملکرد اسلام آباد در رابطه به مبارزۀ آن کشور در برابر تندروان، برخی تحلیلگران به این باوراند که ایالات متحده دست به اقدام نظامی در قلمرو پاکستان نخواهد زد.

این تحلیلگران استدلال می کنند که اقدام نظامی از یک سو موجب قطع همکاری های نسبی میان واشنگتن و اسلام آباد می شود و از سوی دیگر قوای ایالات متحده مستقر در افغانستان از لحاظ لوژستیکی به شمول مواد غذایی به مسیر انتقال از راه پاکستان متکی است و در حال حاضر، گزینۀ دیگر لوژستیکی برای نظامیان امریکایی در افغانستان وجود ندارد.