روز جهانی صحت روانی؛ 'افغانستان در آستانۀ فاجعۀ صحت روانی قرار دارد'

سازمان حفاظت از کودکان (Save the Children) می‌گوید که بحران اقتصادی و دهه‌ها درگیری در افغانستان، اثرات خطرناکی بر سلامت روان مردم، به ویژه کودکان، وارد کرده است.

این سازمان روز دهم اکتوبر (۱۸ میزان) هم‌زمان با روز جهانی صحت روانی هشدار داده است که از هر چهار کودک و بزرگسال در افغانستان تنها یک نفر درمان مورد نیاز فوری را دریافت می‌کند و بسیاری آنان ممکن است بهبود نیافته و با عواقب طولانی مدت مواجه شوند.

در گزارش سازمان حفاظت از کودکان آمده است: "کودکان تحت فشارهای روحی و روانی فزاینده‌ای قرار دارند، زیرا آنها بار بدترشدن بحران در افغانستان را تحمل می‌کنند. بسیاری از آنها شب‌ها گرسنه به بستر خواب می‌روند؛ مکتب را رها می‌کنند تا برای مصارف خانواده خود کار کنند، عزیزان خود را به دلیل کمبود مراقبت‌های صحی از دست داده اند و امید بسیار کمی به آینده دارند."

بر اساس گزارش سازمان حفاظت از کودکان، تخمین زده می‌شود که حدود چهار میلیون و ۴۶۰هزار کودک و بزرگسال در افغانستان به درمان روانی و حمایت‌های روانی - اجتماعی نیاز داشته باشند. اما بر اساس آمار جدید، تاکنون تنها حدود یک میلیون و ۳۰۹هزار نفر توانسته اند به خدمات و درمان روانی دسترسی داشته باشند.

گزارش اخیر این سازمانه مچنان نشان می‌دهد که از هر چهار دختر، یک دختر علایم افسردگی یا اضطراب را تجربه کرده است و دو سوم کودکان گفته اند که احساسات منفی از جمله احساس نگرانی بیشتر، غمگینی و عصبانیت دارند.

در گزارش آمده است: "والدین به ادارۀ حفاظت از کودکان گفته ‌اند که به دلیل خشونت و فشارهای مالی جاری بر خانواده‌های‌شان، تغییرات نگران‌کننده‌ای در رفتار فرزندان شان از جمله گریه‌های غیرقابل کنترول، کابوس‌، پرخاش‍گری و خودآزاری دیده‌ اند."

سازمان حفاظت از کودکان گفته است که اکثر کودکان و بزرگسالانی که به خدمات حمایت روانی - اجتماعی نیاز دارند، نمی‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند، زیرا این خدمات در جوامع آنها وجود ندارد. به گفتۀ این سازمان، سیستم‌های مراقبت‌های صحی و حمایت از کودکان افغانستان مدت‌ها است که منابع کافی ندارند و مراکز اغلب فاقد کارکنان و منابع واجد شرایط استند.

این سازمان همچنان تاکید کرده است که خانواده‌ها برای پرداخت هزینه‌های درمان و ترانسپورت با مشکل مواجه استند.

با این حال، سازمان حفاظت از کودکان تایید کرده است که اگرچه درگیری در افغانستان در مقایسه به گذشته کاهش یافته است، کودکان همچنان با خشونتی که در گذشته شاهد بوده اند – از جمله از دست دادن عزیزان‌شان – دست و پنجه نرم می‌کنند و در معرض حملات مرگبار نیز قرار دارند.

از جانب دیگر، به گفتۀ این سازمان، محدودیت‌های جدید اعمال‌شده از سوی طالبان بر سلامت روان کودکان به ‌ویژه دختران تاثیر گذاشته است، چون محدودیت‌ها به این معنی است که "بسیاری از دختران از مکتب، معاشرت و رفتن به پارک‌ها و مغازه‌ها" محروم شده اند.

بحران اقتصادی نیز برخی از دختران را مجبور به ازدواج زودهنگام کرده است، زیرا والدین آنها برای تغذیه سایر فرزندان خانواده به پول نیاز دارند.

نورا حسنین، سرپرست سازمان حفاظت از کودکان در افغانستان، گفته است: "بحران کنونی در افغانستان کودکان را به محدودیت‌های ذهنی و عاطفی مطلق سوق می‌دهد. آنچه این کودکان تجربه می‌کنند - بمب‌گذاری‌ها، تماشای مرگ خواهر و برادرشان از گرسنگی، محرومیت از مکتب و جدا شدن از والدین شان - تاثیر اساسی بر سلامت روانی و روانی آنها دارد."

سازمان حفاظت از کودکان با نگرانی می‌گوید که اگر حمایت و درمان مورد نیاز کودکان به آنها داده نشود، می‌تواند منجر به اثرات طولانی مدت سلامتی و روانی شود. این تاثیرات بلندمدت ممکن است تعارض را تشدید و حفظ کند، چرخه‌های فقر را تداوم بخشد و بی‌ثباتی خانواده و جامعه را تقویت کند.

در روز جهانی صحت روانی، سازمان حفاظت کودکان از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا کمک‌های بشردوستانه حیاتی را برای کمک به خانواده‌ها برای نجات از این بحران اقتصادی و بودجه طولانی‌مدت برای سلامت روان و حمایت روانی اجتماعی فراهم کند، چون به باور این سازمان، آیندۀ کودکان افغانستان و کشورشان به این حمایت‌های مالی‌ بستگی دارد.

صحت روانی در جهان

براساس گزارش تازه‌ای که در جلسۀ سازمان جهانی صحت در ژنیو امروز دوشنبه روی آن بحث می‌شود، در سراسر جهان حدود ۹۷۰ میلیون نفر در دسته بندی بیماری های روانی قرار دارند.

به گفتۀ گراهام تورنیکرافت، استاد بخش روان شناسی در کینگز کالج لندن و یکی از نویسندگان این گزارش، بیماری روانی به آسانی قابل رویت نیست و اغلب اوقات مردم آن را به آسانی نادیده می گیرند.

آقای تورنیکرافت گفت که حدود ۹۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان به طیفی از تشوشات روانی به شمول افسردگی، اضطراب، "سکیزوفرینیا و اختلال رفتاری دو قطبی" مبتلا اند.

این گزارش که در ژورنال طبی لنست نشر شده است، خواستار اقدام به پایان دادن آنچه شده است که شرم از بیماری روانی و مواجه شدن بیماران روانی با تبعیض از سوی دیگران خوانده شده است.

شرم از بیان این بیماری بدتر از وضعیت آن است زیرا افرادی که از بیماری روانی رنج می برند به محققان گفته اند که از سکوت و بیم شان به خاطر آشکار شدن این بیماری و شرمی که از آن دارند رنج بیشتر دارند.

برایان دو، معاون رییس اجرایی نهاد "روی بیماری روانی دوباره فکر کنید"، گفت: "اگر شما یک بیماری روانی دارید که بر فکر کردن شما تاثیر می گذارد و شرم می‌کنید، توانایی و اعتماد برای بیان وضعیت تان به کسانی دیگر بسیار سخت تر است. به این دلیل شما با پیش داوری و سوتفاهم مواجه می‌شوید و این نوع تنش در خانواده‌ها، میان کارمندان و در زندگی افراد وجود دارد. این وضعیت یک بار مخصوص بر کسانی است که وضعیت روانی را تجربه می کنند."

محققان می گویند که در بسیاری از کشورها که فقر وجود دارد، امکانات محدود تداوی بیماری های روانی وجود دارد و در برخی کشورها مراکز درمان روانی از این بیماران بی‌خبرند.

به گفته محققان انواع شرم مردم ممکن نسبت به هر منطقه فرق داشته باشد. در برخی کشورها، بیان وضعیت روانی، یک شرم فرهنگی است و در برخی کشورها می تواند بر زندگی فرد تاثیر بگذارد.