ویروس زیکا چیست و چرا باید نگران آن بود؟

مایکروسفالی یکی از مشکلات احتمالی ناشی از ویروس زیکا است که در آن نوزادان با سرکوچک به دنیا می آیند.

در پی گسترش شدید ویروس زیکا در جهان، سازمان جهانی صحت روز دوشنبه در نشست اضطراری متخصصان مستقل طبی تصمیم خواهد گرفت که آیا شیوع این ویروس را "اضطرار صحی بین المللی" اعلام کند یا خیر.

ویروس زیکا اکنون در کم از کم ۲۰ کشور امریکای مرکزی و لاتین شایع شده است. متخصصان سازمان جهانی صحت هشدار داده اند که با ادامۀ وضعیت کنونی، شمار واقعات این ویروس در قارۀ امریکا تا یک سال دیگر به چهار میلیون واقعه رسیده می تواند.

هرچند در حال حاضر این ویروس تهدیدی را متوجه افغانستان نمی سازد، اما در درازمدت اگر جلو آن گرفته نشود، نه تنها افغانستان بلکه تمام بخشهای جهان را متاثر کرده می تواند.

مارگریت چان رئیس سازمان جهانی صحت گفت که آن اداره به چهار دلیل از شیوع ویروس زیکا "نگرانی عمیق" دارد: ارتباط احتمالی آن با نقیصۀ ولادی نوزادان، گسترش بیشتر ویروس، معافیت نداشتن مردم متاثر از ویروس زیکا و نبود واکسین، درمان و آزمایش های تشخصیه برای ویروس زیکا.

برازیل ۲۲۰ هزار سرباز را برای مبارزه با پشۀ ناقل ویروس زیکا توظیف کرده است.

با گسترش شیوع ویروس زیکا، واقعات مایکروسفالی که یک نقیصۀ نادر ولادی است نیز در ساحات متاثر از این ویروس افزایش یافته است. مایکروسفالی به حالتی گفته می شود که جمجمۀ جنین در بطن مادر رشد نکند و نوزاد با سرکوچک به دنیا بیاید.

خانم چان گفته است که رابطۀ مایکروسفالی با ویروس زیکا تا حال تایید و شناسایی نشده است و این ارتباط در حد حدث و گمان است. هرچند در آزمایش لابرتواری مایع داخل رحم مادرانی که کودکان مبتلا به مایکروسفالی را به دنیا آورده اند و نیز در نمونه های برداشته شده از بدن کودکان مبتلا به این آفت، ویروس زیکا تثبیت شده است.

کودکان مبتلا به نقیصۀ ولادی مایکروسفالی که دماغ کوچک نیز می داشته باشند، به درجات مختلف، آسیب های مغزی نیز می داشته باشند. رشد بطی دماغی و اغلباً فزیکی، معلولیت های فزیکی و روانی، مشکلات حرکی و اختلال گفتار و در حالات شدید، مرگ از عوارض دیگر این نقیصه است.

پشۀ ایدیس مصری ناقل ویروس زیکا به انسان است.

ویروس زیکا عمدتاً از طریق نیش زدن پشۀ مسما به ایدیس مصری به بدن انسان منتقل می شود، اما کم از کم یک مورد انتقال این ویروس از طریق مقاربت جنسی نیز گزارش شده است. دانشمندان همچنان انتقال این ویروس را از طریق پیوند اعضا و انتقال خون از یک شخص به شخص دیگر رد نمی کنند.

از اواخر ماه اکتوبر ۲۰۱۵ تا کنون ۴۱۸۰ واقعۀ مشکوک و ۲۷۰ واقعۀ تایید شدۀ مایکروسفالی در برازیل تثبیت شده است. نزدیک به ۱۶۵۰۰ مورد زیکا با ۱۲ مورد مشکوک مایکروسفالی در کولمبیا ثبت شده است. در السلوادور ۲۵۰۰ واقعۀ زیکا ثبت شده است. در سایر کشورهای امریکای لاتین و مرکزی نیز شماری از واقعات ابتلا به ویروس زیکا تثبیت شده است.