بیکیفیت بودن تیل و گاز وارداتی یکی از شکایات دوامدار شهروندان افغان در جریان یک دهه اخیر بوده است.
موضوعی که حکومت افغانستان را واداشت تا ادارهای جدید زیر نام "نورم و استندرد" را برای کنترول کیفیت مواد سوختی وارداتی در بنادر این کشور ایجاد کند.
اما این طور به نظر میرسد که تا به حال مقامهای افغان موفق نشده اند تا جلو ورود تیلهای بیکیفیت را بگیرند.
توریالی طاهری، معاون شورای ولایتی هرات مدعی است که موجودیت فساد گسترده در اداره نورم و استندرد در بنادر آن ولایت با کشورهای ایران و ترکمنستان، باعث شده که مواد نفتی بیکیفیت همانند گذشته وارد افغانستان شود.
آقای طاهری می گوید "سالیان سال است که بر اساس فساد موجود در بنادر، تیل بیکیفیت وارد میشود و نمیشود تنها به بنادر قاچاق اکتفا کنیم؛ چون فیصدی کمی از این مرزها به داخل کشور میآید و بیشتر گاز و تیل بیکیفیت از طریق بنادر رسمی ما که در آن اداره نورم و استندرد وجود دارد، از زیر دست آنها داخل افغانستان میشود و با اینکه در این اواخر رئیس جمهور محصول تیل و گاز را بر اساس فیصله شورای وزیران تصویب کرد تا بتواند از ورود تیل و گاز بیکیفیت به کشور جلوگیری کند؛ اما با وجود گذشت شش ماه کدام تفاوتی در نرخها و کیفیت گاز و تیل دیده نشده است."
شهروندان ولایت هرات نیز با نگرانی از افزایش مواد سوختی بیکیفیت در این ولایت، میگویند که در بیشتر موارد تیل و گاز بیکیفیت باعث تخریب وسایل خانگی و وسایط نقلیه شان شده است.
آنها از مقامهای حکومتی میخواهند که به شکل جدی با این معضل مبارزه کنند و مانع از وارد شدن خسارت بیشتر بر مردم شوند.
گلبدین یکی از شهروندان هرات می گوید تیل ها خیلی بی کیفیت است ما خودمان موتر و سیکل داریم حتی زمانی که به سیکل تیل میاندازیم به راه نمیرود و یا موتر می ایستد و در تمام تانک های شهر تیل بی کیفیت است.
اما؛ مسوولان اداره نورم و استندرد در ولایت هرات، با رد این گفتهها میگویند که مواد نفتی و گاز مایع بیکیفیت از طریق بنادر قانونی نه؛ بلکه به صورت قاچاق و غیرقانونی و یا هم از سایر ولایتهای غربی وارد هرات میشود.
عبدالواسع خادمی آمر اداره نورم و استندرد در هرات میگوید "سالیان سال است که ما میگوییم بنادر غیرقانونی داریم و برای همین است که بنادر هرات از نگاه تجاری افول کرده است و رو به پایین است؛ اما بنادر فراه و نیمروز و یا بنادر غیرقانونی رو به رشد است و هیچکس هم نمیتواند رد کند که در هرات تیل و یا گاز خلاف استندرد وجود ندارد؛ بلکه هست و ما هم تایید میکنیم اما صلاحیت بررسی ما در بنادر قانونی است و ما نهایت کوشش خود را میکنیم که کنترول کنیم."
جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات نیز میگوید که تیل و گاز بیکیفیت نه تنها به مردم خسارات مالی وارد میکند؛ بلکه محیط زیست را متاثر نیز میسازد.
آقای فرهاد، میگوید که به همین منظور به نیروهای پولیس سرحدی هدایت داده اند تا با اخذ تدابیر جدیتر مانع از واردات غیرقانونی کالاهای مختلف به کشور شوند.
انتقاد باشندگان هرات از مواد سوختی بیکیفیت در حالی شدت یافته است که مسوولان اداره نورم و استندرد در این ولایت، میگویند که در جریان یک سال اخیر جواز بیشتر از پنجاه شرکت وارد کننده مواد سوختی به کشور را به دلیل ورود تیلهای خلاف استندرد، لغو کرده اند.