محمد مخبر، معاون اول ریاست جمهوری ایران، روز دوشنبه ۲۰ می (۳۱ ثور) پس از جان باختن رییس جمهور ابراهیم رییسی در اثر سقوط هلیکوپتر حاملش، به عنوان سرپرست ریاست جمهوری ایران منصوب شد.
علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در پی مرگ رییسی و همراهانش، روز دوشنبه با نشر بیانیه‌ای گفته است که امور کشورش را به دست محمد مخبر، معاون اول ریاست جمهوری ایران سپرده و گفته است طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی، مخبر در مقام مدیریت قوۀ مجریه قرار می‌گیرد.
بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی ایران، در صورت مرگ رییس جمهور، معاون اول رییس جمهور "با موافقت رهبری" اختیارات و مسوولیت‌های رییس جمهور را عهده دار شده و شورای متشکل از رییس مجلس، رییس قوۀ قضاییه و معاون اول رییس جمهور موظف اند تا در جریان ۵۰ روز ترتیبات انتخاب رییس جمهور جدید را بدهند.
محمد مخبر ۶۸ ساله اکنون براساس این مادأ قانون اساسی ایران تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری به مدت ۵۰ روز به‌عنوان رییس‌جمهور موقت مشغول به کار خواهد بود.
مخبر کیست؟
محمد مخبر دزفولی متولد چهارم سرطان ۱۳۳۴ ( اول سپتمبر ۱۹۵۵ ) در شهر دزفول در ولایت خوزستان در جنوب غرب ایران است. او در مقایسه با دیگر سیاستمداران حکومت ایران عمدتاً در انظار عموم قرار نداشته است، اما پس از مرگ رییسی، نام مخبر در سرخط خبرهای جهان ظاهر شد.
با اینحال، مخبر نقشی کلیدی در ساختار قدرت کشور، به خصوص در بنیادهای خیریه مانند "بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی" ایفا می‌کند.
قدرت این بنیادها از منابع مالی عظیمی سرچشمه می‌گیرد که پس از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ مصادره شده بودند. اموال و دارایی‌هایی که قبلاً متعلق به شاه ایران یا افراد نزدیک به او بودند، ثروت این بنیادها را تشکیل می‌دهند.
مخبر همچنین ناظر "بنیادی ستاد اجراي فرمان امام" (آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر فقید ایران) شناخته می‌شود.
او در سال ۲۰۲۱ در همین مقام بود که در فهرست تحریم های وزارت خزانه داری امریکا قرار گرفت.
در بیانیه وزارت خزانه داری امریکا گفته شده بود: "بنیادی ستاد اجرايی فرمان امام به طور سیستماتیک حقوق مخالفان را با مصادره زمین و اموال از مخالفان رژیم، از جمله مخالفان سیاسی، اقلیت های مذهبی و ایرانیان تبعیدی نقض کرده است."
اتحادیه اروپا همچنین مخبر را برای مدتی به دلیل نگرانی در مورد برنامه هسته ای ایران تحریم کرده بود.
در جریان شیوع همه‌گیری کووید۱۹ در ایران، محمد مخبر به‌عنوان رییس "بنیاد ستاد اجرايی فرمان امام" بر تلاش‌ها برای ساختن واکسین کووید۱۹ در اوج همه‌گیری نظارت کرد و متعهد شد که ده‌ها میلیون دوز این واکسین در ایران تولید شود.
همچنین گزارش‌های رسانه‌های ایران حاکی از آن است که محمد مخبر، که دارای مدرک دکترای حقوق بین‌الملل است، در تلاش‌های ایران برای دور زدن تحریم‌های غرب بر صنعت نفت این کشور نقش مهمی را ایفا کرده است.
او از سال ۲۰۲۲ عضو "مجمع تشخیص مصلحت نظام" است که به علی خامنه‌ای، رهبر ایران مشاوره می‌دهد و همچنین به حل و فصل اختلافات بین مجلس و شورای نگهبان، ناظر قانون اساسی ایران که بر انتخابات کشور نیز نظارت دارد، می‌پردازد.
محمد مخبر که از سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم به‌عنوان هفتمین معاون اول رییس‌جمهور ایران مشغول به کار شد، در طول جنگ دهه هشتاد میلادی ایران و عراق به عنوان افسر در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خدمت کرد.
کارشناسی مهندسی برق، کارشناسی‌ارشد مدیریت با گرایش سیستم‌ها و دکترا در رشته مدیریت و برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی از سوابق تحصیلی مخبر است.
گروه